เรื่อง : สุวิทย์ สุขสมศรี
“ผมไม่ใช่มนุษย์สิ่งแวดล้อม เป็นเพียงคนตัวเล็กๆ ที่อยากช่วยเหลือในส่วนเล็กน้อยเท่านั้น”
ชายหนุ่มเคราครึ้มนาม พาณุ งากุญชร ยิ้มเนิบๆ จิบกาแฟพลางพูดถึงสมุดบันทึกสีเย็นตาสองสามเล่มพะยี่ห้อ Re-leaf Studio ซึ่งมีเขาและเพื่อนสนิทนาม สเริงรงค์ วงษ์สวรรค์ เป็นผู้ก่อตั้งขึ้น เพื่อปวารณาตัวเป็นส่วนหนึ่งในการช่วยปรับสมดุลให้ธรรมชาติ
“แม้จะเป็นเพียงส่วนที่เล็กมากๆ ก็ตาม”
จากอดีตสมัยยังเป็นนักศึกษาขี้สงสัย ตั้งคำถามเรื่อยไปถึงความเปลี่ยนแปลงของเมืองเชียงใหม่ตลอดช่วงเวลาที่ยังเรียนอยู่ ปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เห็นได้ชัดจนกลายเป็นกระแสในหลายด้าน ก็เป็นหนึ่งในหัวข้อสนทนาของพวกเขาเช่นกัน
“เมื่อก่อนจะเห็นว่าเชียงใหม่เป็นเมืองน่าอยู่ รถไม่ติดมาก แต่เดี๋ยวนี้ทั้งรถติด มลภาวะก็เพียบ คำถามคือ แล้วเราจะอยู่กันอย่างไร”
การเปลี่ยนแปลงของวันเวลา และวงสนทนาวิพากษ์วิจารณ์จากจุดเล็กๆ จึงมีส่วนจุดประกายไอเดียให้ Re-leaf Studio ถือกำเนิดขึ้น เพื่อจุดประสงค์ในการคิดค้นผลิตภัณฑ์บนฐานการออกแบบตามสไตล์นักเรียนด้านศิลปะ ผสานกับความสนอกสนใจในเรื่องสิ่งแวดล้อม เน้นการผลิตกระดาษจากวัสดุธรรมชาติ หลีกเลี่ยงวัสดุที่ไม่สามารถย่อยสลายได้ เพื่อแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมในอนาคต
สมุดบันทึกซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ชิ้นแรกของพวกเขาจึงคลอดออกมาด้วยประการฉะนี้
ต้นกล้วยถูกเลือกให้เป็นวัตถุดิบหลักในการทำสมุด โดยนำมาผ่านกระบวนการแปรรูปได้เป็นเส้นใย นำมาทำเป็นกระดาษ ด้วยเหตุผลที่กล้วยเป็นพืชที่มีอยู่แล้วในท้องถิ่น และสามารถดูแลตัวเองได้ทุกสภาพอากาศ ทั้งนี้ เพราะการใช้วัสดุภายในท้องถิ่นจะช่วยลดอัตราการขนส่งวัสดุ ทำให้ประหยัดเวลา และลดการใช้พลังงาน
ตลอดกระบวนการแปรรูปต้นกล้วยเป็นเส้นใยของที่นี่ล้วนใช้เพียงแรงคนผ่านกรรมวิธีง่ายๆ โดยไม่ต้องใช้เครื่องจักรกล เพื่อช่วยเหลือทั้งปัญหาแรงงานคนและสิ่งแวดล้อมที่จะต้องได้รับการเยียวยาไปพร้อมๆ กัน
อนาคตลำดับต่อไปที่ทั้งคู่ได้วางไว้คือ การพัฒนากระดาษจากใยกล้วยต่อยอดให้เป็นผลิตภัณฑ์ขนาดใหญ่มากขึ้น ขณะเดียวกันก็จะเดินหน้าค้นคว้าออกแบบผลิตภัณฑ์จากวัสดุธรรมชาติและวัสดุเหลือทิ้งมาใช้อย่างคุ้มค่าให้มากที่สุด
“เราเน้นศักยภาพ และไม่ได้ต้องการให้เป็นธุรกิจใหญ่โตในคราวเดียว ทุกอย่างจึงต้องค่อยเป็นค่อยไป”
ในปัจจุบัน บรรดาธุรกิจที่เป็น Green Products หรือผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม กลายเป็นกระแสที่ยังแรงอย่างต่อเนื่อง หลายคนอาจคิดว่าเป็นเพียงกระแสที่รอวันจางหาย แต่พาณุไม่คิดเช่นนั้น เขากลับมองว่าธุรกิจเป็นเรื่องของธุรกิจ กระแสเองก็เช่นเดียวกัน
“มันไม่ใช่เรื่องผิดหากจะอยู่ในกระแสนี้ แต่ทุกอย่างล้วนแล้วแต่ขึ้นอยู่กับเจตนารมณ์ทั้งของคนทำและคนซื้อ ถ้าประสงค์ดี และใช้ถูกทาง การตามกระแสเหล่านี้ก็ไม่ใช่เรื่องเสียหาย”
ถึงแม้การทำสมุดบันทึกอาจเป็นเพียงการทำธุรกิจเล็กๆ ที่ไม่ได้มีแรงกระทบขนาดใหญ่ต่อปัญหาสิ่งแวดล้อม แต่พาณุมองด้วยความคาดหวังว่า ผลิตภัณฑ์จากการออกแบบของพวกเขาจะสามารถซึมซับและส่งต่อแนวคิดรักษ์สิ่งแวดล้อมไปถึงลูกค้า เพื่อให้เกิดการคิดต่อในแบบตัวเองจนขยายเป็นวงกว้าง ซึ่งก็จะเป็นส่วนช่วยหนุนเสริมองค์กรใหญ่ที่แก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมโดยตรง
“เพราะเมื่อมีสิ่งเล็กๆ มาอยู่รวมกันก็จะเป็นแรงผลักดันให้เกิดผลขนาดใหญ่ตามมาได้”
Author
