กาแฟคือสารออกฤทธิ์ต่อประสาทที่ได้รับความนิยมมากที่สุด เป็นส่วนผสมทั้งในอาหาร ของหวานและเครื่องดื่มนานาชนิด สารสำคัญในกาแฟที่ออกฤทธิ์กับร่างกายคือคาเฟอีน มันช่วยให้หัวโล่ง มีสมาธิกับงานได้มากขึ้น และยังช่วยกระตุ้นร่างกายให้ตื่นตัวตลอดวัน แต่ถ้าดื่มมากเกินไป ก็อาจเพิ่มความวิตกกังวลและมีผลต่อการนอน
คู่มือการวินิจฉัยอาการผิดปกติทางประสาท พิมพ์ครั้งที่ 5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition: DSM-5) โดยสมาคมจิตแพทย์อเมริกัน (American Psychiatric Association) ยังไม่ถือว่าความต้องการคาเฟอีนเป็นอาการผิดปกติสำหรับสุขภาพจิต แต่กับเครื่องดื่มแอลกอฮอลล์ จัดอยู่ในกลุ่มของความผิดปกติที่สืบเนื่องมาจากสารเสพติด (Substance Use Disorder)
มีวิธีรับมือกับกาแฟที่จะช่วยให้ร่างกายได้ประโยชน์จากคาเฟอีนอย่างเต็มที่ และไม่ทำให้ติด สิ่งแรกที่เราควรทราบคือ ครึ่งชีวิตของกาแฟ และคาเฟอีนที่ได้รับเข้าไปจะออกฤทธิ์ในร่างกายเรานานเท่าไหร่
ช่วงที่กาแฟออกฤทธิ์อาจกินเวลาไม่นาน จากนั้นร่างกายจะสามารถขับคาเฟอีนออกอย่างช้าๆ ถ้าปกติคุณดื่มกาแฟ เพียงไม่นาน ร่างกายจะรู้สึกขาดความสดชื่นและไม่สามารถจดจ่อหรือตั้งสมาธิกับงานตรงหน้าได้นานนัก นี่ก็ขึ้นอยู่กับปริมาณกาแฟที่คุณดื่มตามปกติ ปัญหานี้อาจจะเกิดขึ้นเพียงไม่กี่ชั่วโมงไปจนถึงข้ามวัน
เพื่อหลีกเลี่ยงอาการ ‘ถอน’ กาแฟ และเพื่อให้ร่างกายตอบสนองกับคาเฟอีนได้ดีขึ้น คำตอบอยู่ที่ครึ่งชีวิตของกาแฟ ซึ่งต้องพิจารณาร่วมกับปัจจัยที่เกี่ยวข้อง อาทิ อายุ น้ำหนัก ยาที่รับประทานเป็นประจำ รวมถึงพฤติกรรมการสูบบุหรี่
นักชีววิทยาประมาณการณ์ครึ่งชีวิตของกาแฟ – ระยะเวลาที่คาเฟอีนจะออกฤทธิ์ลดลงครึ่งหนึ่ง ว่าอยู่ที่ 6 ชั่วโมง และร่างกายจะสามารถขับคาเฟอีนออกได้หมดภายใน 48 ชั่วโมง
ในงานศึกษา ‘Actions of Caffeine in the Brain with Special Reference to Factors That Contribute to Its Widespread Use’ ที่เผยแพร่ใน Pharmacological Reviews ปี 1999 สรุปจากการทดสอบในอาสาสมัครว่า ปกติแล้วอาการถอนกาแฟจะเริ่มต้นตั้งแต่ 12-24 ชั่วโมงหลังการบริโภคคาเฟอีน และจะพีคขึ้นหลังจาก 20-48 ชั่วโมง ในบางกรณี อาจเกิดอาการถอนได้ภายใน 3-6 ชั่วโมง หรือยาวนานถึง 1 สัปดาห์
การแฮ็คกาแฟในตัวคุณทำได้ง่ายๆ ถ้าคุณอยู่ในวัยทำงาน แนะนำให้ดื่มกาแฟทุกๆ 48 ชั่วโมง กาแฟแต่ละแก้วมีปริมาณคาเฟอีนราว 80 มิลลิกรัม ซึ่งเป็นปริมาณที่ไม่ทำให้เกิดการเสพติด แต่จะช่วยให้หัวแล่นและตื่นตัวระหว่างวัน จะเลือกดื่มเอสเพรสโซชนิดสองช็อตก็ได้ ทั้งนี้ คาเฟอีนที่ได้รับจะถูกขับออกโดยสมบูรณ์ในอีก 48 ชั่วโมงถัดไป
อ้างอิงข้อมูลจาก:
qz.com
dsm5.org
pharmrev.aspetjournals.org
Author
