เรื่อง : วีรพงษ์ สุนทรฉัตราวัฒน์
สิวขนาดเมล็ดถั่วเขียวผุดขึ้นใต้ริมผีปากของเย็นดีในวันที่ 26 กรกฎาคม ซึ่งตรงกับวันคล้ายวันเกิดของพ่อ เย็นดีร้องเพลงสุขสันต์วันเกิดให้พ่อฟังผ่านระบบวิดีโอคอนเฟอร์เรนซ์ พ่อเป่าเทียนวันเกิดปักหน้าเค้กที่เมืองดูไบ – เย็นดีนั่งมองจากจอคอมพิวเตอร์ที่บ้าน
พ่อแซวว่า เธอกำลังโตเป็นสาว สิวคล้ายสัญญาณบอก ขณะเทียน 60 เล่มบนเค้กเท่าประสบการณ์ที่ผ่านมาในชีวิตพ่อ
“พ่อเคยทำอะไรที่ผิดพลาดในชีวิตบ้างมั้ยคะ” เย็นดีถาม
“เยอะแยะไปหมดจ๊ะ” ภาพของพ่อดีเลย์เล็กน้อย “ทำไมหรือ”
“หนูแค่อยากรู้”
ก่อนสัญญาณภาพจะหายไป พ่อบอกเย็นดีว่า: “I’ll be back”
รื้อหาสาเหตุจนเศษความคิดกลาดเกลื่อน เย็นดีไม่แน่ใจ ว่าสิวเม็ดนี้มีบ่อเกิดมาจากอะไร จำเลยจึงตกที่กระดาษทิชชูหลังมื้ออาหาร เธอสันนิษฐานว่า กระดาษชำระอาจไม่มีคุณภาพ แต่ข้างซองที่บรรจุกระดาษชำระประจำบ้าน ระบุว่า ผลิตจากเยื่อบริสุทธิ์ 100 เปอร์เซ็นต์
เยื่อบริสุทธิ์ (Virgin-fiber) เป็นเยื่อกระดาษที่ได้จากวิญญาณของต้นไม้ ยังไม่เคยผ่านการใช้เวรใช้กรรมเป็นกระดาษมาก่อน นั่นช่วยทำให้กระดาษมีคุณภาพ แต่ แอลเลน เฮิร์ช โควิตช์ แห่งสมัชชาคุ้มครองแหล่งธรรมชาติสหรัฐ เคยพูดว่า ทิชชูที่มีความนุ่มเป็นพิเศษ ส่งผลร้ายต่อสิ่งแวดล้อมมากกว่าก๊าซที่ถูกปล่อยออกมาจากท่อไอเสียรถยนต์ “ยิ่งทิชชูนุ่มเท่าใด ยิ่งสร้างอันตรายให้กับสิ่งแวดล้อมเท่านั้น”
เย็นดีชอบกระดาษชำระผิวนุ่ม บางเช้า– เธอเอนศีรษะอิงม้วนกระดาษชำระในห้องน้ำ หนุนนอนต่อเวลาก่อนอาบน้ำไปโรงเรียน แต่การผลิตกระดาษชำระประเภทนี้ ต้องตัดต้นไม้หน้าใหม่เสมอ และแทบไม่ได้ใช้กระดาษที่ผ่านการใช้งานมาผลิตซ้ำ โรงงานผลิตกระดาษชำระยังปล่อยก๊าซพิษจากสารเคมีในการผลิตสู่บรรยากาศ
“แกนั่นเองที่เป็นตัวการ” เย็นดีมั่นใจว่ากระดาษชำระผิวกระด้างตามร้านอาหาร หรือที่อื่นที่ไม่ใช่บ้านตัวเอง เป็นตัวการทำให้ไฝเม็ดใสผุดขึ้นใต้เรียวปาก
“อุตสาหกรรมกระดาษเป็นจอมวายร้ายอันดับ 1 ที่บุกรุกป่า” เป็นคำพูดที่ Allen Hershkowitz นักวิทยาศาสตร์แห่ง The Natural Resources Defense Council (NRDC) ทำหล่นไว้ใน Time online – เย็นดีเจอโดยบังเอิญ
ชาวอเมริกันใช้กระดาษชำระมากถึง 7,170,261,504 ม้วนต่อปี หรือเฉลี่ยคนละ 23.6 ม้วน ซึ่งเท่ากับการตายของต้นไม้ 7,026,856 ต้น
ผลิตภัณฑ์กระดาษชำระตรา Scott ชำระจิตใจตัวเอง ด้วยการผลิตกระดาษชำระที่มีส่วนผสมของเยื่อกระดาษที่ได้จากกระดาษที่ใช้แล้ว (Recycle fiber) 40 เปอร์เซ็นต์ วางขายในตลาดอเมริกา แต่กระนั้น ก็ยังไม่เป็นที่พอใจของกรีนพีซ ด้วยเหตุว่า เยื่อบริสุทธิ์ที่ได้จากพรหมจรรย์ของต้นไม้ยังคงมีปริมาณที่มากกว่าจำนวนเยื่อกระดาษรีไซเคิล และกระบวนการฟอกขาวก็ก่อให้เกิดสารพิษ
แบรนด์อย่าง Marcal’s Small Steps ผลิตกระดาษชำระรีไซเคิล 100 เปอร์เซ็นต์ แต่กระดาษประเภท Postconsumer ยังคงมีสัดส่วนในปริมาณที่น้อยกว่า 50 เปอร์เซ็นต์อยู่ดี – นั่นหมายความว่า ในกระดาษ 1 ม้วน ก็ยังคงมีวิญญาณของต้นไม้หน้าใหม่เสมอ
ทาง NRDC ประมาณการณ์ไว้ว่า หากอเมริกันชนทุกครัวเรือนหันมาใช้กระดาษชำระที่ผลิตด้วยเยื่อกระดาษจากกระดาษที่เคยใช้แล้ว 100 เปอร์เซ็นต์ แทนกระดาษชำระที่ทำจากเยื่อบริสุทธิ์ จะช่วยรักษาชีวิตให้ต้นไม้ได้ถึง 425,000 ต้นของทุกๆ ปี
กระดาษชำระที่ผลิตจากเยื่อกระดาษรูทีนในออฟฟิศ หรือเยื่อกระดาษฉันทนาในโรงงานแบบ 100 เปอร์เซ็นต์ มีส่วนแบ่งทางการตลาดเพียง 2 เปอร์เซ็นต์ในสหรัฐ ขณะที่พะยี่ห้อหรูๆ ที่ผลิตกระดาษชำระโดยใช้เยื่อกระดาษ 3 ชั้น อย่าง Cottonelle และ Charmin กลับได้ส่วนแบ่งเพิ่มเป็น 40 เปอร์เซ็นต์ในตลาด
เย็นดีเห็นต่างจาก Dave Dickson แห่ง Kimberly-Clark เขาบอกว่า “ผู้บริโภคไม่ต้องการสินค้าสีเขียวหรอกคุณ เว้นเสียแต่ว่า คุณสามารถผลิตกระดาษชำระรีไซเคิลได้นุ่มเท่าๆ กับของเดิม หรือนิ่มกว่าของที่พวกเขาเคยใช้กันมา”
“ถ้าคุณเปลี่ยนนิสัยหรือสำนึกเสียใหม่จะไม่ง่ายกว่าหรอกหรือ” เย็นดีรำพึงโดยลำพังในชุดลำลองหลังเลิกเรียน พลางลูบๆ คลำๆ เม็ดสิว
“ในชีวิตนี้—พี่เคยทำผิดมั้ย” เย็นดีถามพี่เลี้ยง ขณะพี่เลี้ยงกำลังทายาที่สิวให้เย็นดี
“ไม่มีใครไม่เคยทำผิดหรอก—เย็นดี” พี่เลี้ยงพูด ตาจ้องสิว
“ขึ้นอยู่ที่ว่า ทำผิดแล้ว เราสามารถนำความผิดนั้นมาเป็นยันต์ป้องกัน ไม่ให้เราทำผิดซ้ำได้อีกหรือเปล่า หรือหากจะให้ดีกว่านั้น เราสามารถให้อภัยคนอื่นได้ด้วยมั้ย ว่าแต่เย็นดีถามพี่ไปทำไม หรือว่าไปทำอะไรมา”
“เปล่าค่ะ” เย็นดีผละหน้าออกจากมือพี่เลี้ยง “เย็นดีแค่ถามเฉยๆ”
กระดาษที่เปื้อนหมึก ย่อมไม่มีที่ว่างให้ความคิดหรือข้อเขียนใหม่ๆ ปรากฏลงไป คล้ายไม่มีประโยชน์ หากกระดาษเหล่านี้ ผ่านการตรวจสอบสิ่งปลอมปน คุณภาพ ความชื้น นำเข้าถังตีเยื่อจนกลายเป็นน้ำเยื่อกระดาษ อัดรีดด้วยความร้อนสูงเพื่อให้เศษกาวแตกตัว แยกหมึกปลอมปน จากนั้นเยื่อกระดาษที่ได้จะถูกบดให้ละเอียด ฟอกขาว รอเวลาการกลับมาเกิดเป็นกระดาษแผ่นใหม่ – และกลับมามีประโยชน์อีกครั้ง
กระบวนการรีไซเคิลกระดาษอาจไม่ต่างจากกระบวนการชำระจิตใจ – เย็นดีคิด
อดีตเป็นสถานที่ที่ไม่เคยมีใครกลับไปได้อีก นอกจากในความทรงจำ อนาคต คือสถานที่ที่เรากำลังเดินทางไป ปัจจุบัน คือสถานที่ตรงกลางระหว่างอดีตกับอนาคต
บางทีความรู้สึกผิด ที่เย็นดีแอบกินแหนมดิบในตู้เย็น โดยไม่ได้รับอนุญาตและการยินยอมจากพ่อและพี่เลี้ยง อาจต้องผ่านกระบวนการรีไซเคิล – ณ กาลเวลาของปัจจุบัน
YenDee’s Guide
- กระบวนการรีไซเคิลกระดาษชำระ อาจมีการใช้คลอรีนในการชะล้าง ซึ่งทำให้เกิดสารพิษ และเป็นอันตรายกับผิวหนังได้ จึงมีการแนะนำกันในต่างประเทศ ว่าควรมองหากระดาษชำระรีไซเคิลที่เขียนไว้ว่า ‘processed chlorine-free’ หรือ ‘totally chlorine free’
- processed chlorine-free และ totally chlorine free เป็นกระบวนการฟอกขาวโดยไม่มี Chlorine และ Chlorine Dioxide
- กระบวนการฟอกขาวด้วย Chlorine และ Chlorine Dioxide แพร่ dioxin (ไฮโดรเจนแข็งที่อันตราย) สู่อากาศและน้ำ สารพิษเหล่านี้จะแทรกซึมเข้าไปในห่วงโซ่อาหาร และยังสามารถเข้าไปในเซลล์ไขมันของสัตว์ และไม่ยากเลยที่สารพิษเหล่านี้จะกระจายไปสู่ห่วงโซ่อาหารชั้นสูงสุดอย่างมนุษย์
Author
Author
