เรื่อง : วีรพงษ์ สุนทรฉัตราวัฒน์ / ภาพประกอบ : k-9
เย็นดีปลาบปลื้มที่ประเทศไทยเป็นประเทศประชาธิปไตย ประชาชนจึงสามารถผายลมได้ในที่สาธารณะ
ในอดีตประชาชนชาวมาลาวีถูกห้ามไม่ให้ผายลมในที่สาธารณะ เพราะประเทศอยู่ภายใต้การปกครองของรัฐบาลเผด็จการ ปัจจุบันสาธารณรัฐมาลาวีปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตย ประชาชนสามารถผายลมได้อย่างเสรี แต่ไม่นานมานี้ รัฐสภาเตรียมออกกฎหมาย ‘ห้ามตด’ ในที่สาธารณะ
เย็นดีคิดว่าหากรัฐบาลไม่รีบปัดกฎหมายฉบับนี้ให้ตกสภา การก่อจลาจลอาจเกิดขึ้นเหมือนที่ ตูนิเซีย อียิปต์ เยเมน ลิเบีย ฯลฯ ก็เป็นได้
อย่างน้อย, เย็นดีคิดว่ามนุษย์ควรมีสิทธิเสรีภาพในการตด แต่มากกว่านั้น รัฐควรเอื้อให้ประชากรสามารถเข้าถึงห้องน้ำและสุขอนามัยที่ดี
ห้องน้ำควรถูกให้ความสำคัญอย่างเท่าเทียมกับโครงสร้างพื้นฐานอื่นๆ
อินเดียเป็นประเทศกำลังพัฒนาที่มีบทบาทมากขึ้นเรื่อยๆ ในระบบเศรษฐกิจโลก อินเดียเป็น 1 ใน 4 ประเทศสำคัญในกลุ่มตลาดเกิดใหม่ที่ประกอบด้วย จีน บราซิล รัสเซีย (BRIC) เมื่อรวมกันแล้วคิดเป็นสัดส่วนประมาณ 25 เปอร์เซ็นต์ของจีดีพีโลก โดยมีประชากรมากถึง 40 เปอร์เซ็นต์ของประชากรของโลก
รายงานจาก United Nations University, Institute for Water, Environment and Health (UNU-INWEH) ระบุว่า ในปี 2008 ผู้คนราว 366 ล้านคนหรือเพียง 31 เปอร์เซ็นต์ของจำนวนประชากรอินเดียเท่านั้นสามารถเข้าถึงสุขอนามัยที่ดี
ขณะที่โทรศัพท์มือถือ 545 ล้านเครื่องกำลังเชื่อมต่อกับบริการในเศรษฐกิจเกิดใหม่ของประเทศอินเดีย ข้อมูลนี้แสดงให้เห็นว่าการเข้าถึงห้องน้ำและสุขอนามัยที่ดียังล่าช้ากว่าการเข้าถึงเทคโนโลยีอย่างโทรศัพท์มือถืออยู่มากนัก
เรื่องการเข้าถึงการปลดทุกข์อย่างมีสุขอนามัยเป็นเรื่องใหญ่ระดับโลก ผู้เชี่ยวชาญของสหประชาชาติเรียกร้องให้ประชาคมโลกกำหนดเป้าหมายเพื่อปรับปรุงการเข้าถึงการสุขาภิบาลร้อยละ 50 อย่างเพียงพอภายในปี 2015 และให้ครอบคลุมร้อยละ 100 ในปี 2025
ในขณะที่โลกเรียกร้องให้ลดการใช้ถุงพลาสติก แต่ Anders Wilhelmson กลับคิดสวนกระแส ผลิตถุงพลาสติกวางขาย ถุงพลาสติกที่ว่านี้ย่อยสลายได้และที่สำคัญมันเอาไว้บรรจุอึ
สถาปนิกและอาจารย์มหาวิทยาลัยสต็อกโฮล์มผู้นี้ออกแบบถุงพลาสติกย่อยสลายได้ทางชีวภาพสำหรับทำหน้าที่เป็นห้องส้วมแบบใช้แล้วทิ้ง ซึ่งนอกจากจะช่วยให้ถูกสุขลักษณะมากขึ้นแล้ว หลังจากใช้งานเสร็จยังสามารถนำไปฝังเป็นปุ๋ยได้ด้วย
เขาเรียกส้วมวัน-ไนท์-สแตนท์ นี้ว่า ‘Peepoo’
ว่ากันว่าคุณสมบัติของเจ้า Peepoo ปราศจากกลิ่นไปอย่างน้อย 24 ชั่วโมงหลังใช้งานนอกจากนั้นนวัตกรรมของ Peepoo หลังจากบรรจุทุกข์ของมนุษย์เรียบร้อยแล้ว ผูกปมมัดปากถุงแล้วนำไปฝังดิน เมื่อยูเรียสัมผัสกับอึหรือฉี่ จะสลายตัวเป็นแอมโมเนียและคาร์บอเนต นอกจากนี้สารอินทรีย์อื่นๆ ที่เป็นแหล่งของเชื้อโรคจะถูกยับยั้งการเจริญเติบโตภายใน 2-4 สัปดาห์ ขึ้นอยู่กับอุณหภูมิโดยรอบ
เมื่อถุงย่อยสลาย อึก็จะกลายเป็นปุ๋ยชั้นเยี่ยม ซึ่งประกอบด้วยไนโตรเจนเป็นหลัก ทำให้ดินอุดมสมบูรณ์ ช่วยปรับโครงสร้างดิน ปรับความเป็นกรด-ด่าง และทำให้ดินอุ้มน้ำได้ดีขึ้น เหมาะที่จะทำการเพาะปลูกต่อไป
สนนราคา Peepoo อยู่ที่ 2-3 เซนต์ กลุ่มเป้าหมายของ Peepoo คือกลุ่มคนที่ขาดแคลนส้วมและมีกำลังซื้อน้อย หลังจากการทดสอบตลาดในเคนย่าและอินเดียประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี เขาจึงตั้งเป้าว่าจะขยายกำลังการผลิตถุง Peepoo ให้มากขึ้น
เย็นดีชอบเจ้า Peepoo เพราะมันสามารถเปลี่ยน ‘ทุกข์’ เป็น ‘สุข’ ได้อย่างแท้จริง
Click here
• www.worldtoilet.org
• www.green.in.th
• www.peepoople.com
*********************************
(หมายเหตุ : ตีิพิมพ์ในคอลัมน์โลกร้อน เย็นดี กุมภาพันธ์ 2554)