หลังสิ้นสุดสงคราม 6 วันในเดือนมิถุนายน 1967 จนถึงปัจจุบัน ต้นมะกอกในฉนวนกาซ่าและเขตเวสต์แบงค์ถูกกองทัพอิสราเอลทำลายจำนวนมาก มีการเปรียบเทียบว่าพืชผลที่อิสราเอลถอนรากถอนโคนไปนั้น เทียบเท่ากับการรื้อถอนต้นไม้ทั้งหมดในสวนสาธารณะเซ็นทรัลพาร์ค จำนวน 24,000 ต้น ในจำนวน 33 รอบการปลูก
เรื่อง : วีรพงษ์ สุนทรฉัตราวัฒน์
ปาเลสไตน์เป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวางด้วยเสียงระเบิดจากข่าวรายวัน ปาเลสไตน์คือเรื่องราวที่น่าทึ่งและบีบคั้นหัวใจ หลังปี 1948 อิสราเอลมีตัวตนในฐานะรัฐหนึ่งที่สถาปนาขึ้นมาบนดินแดนที่เคยเป็นของปาเลสไตน์ หลังจากนั้นปาเลสไตน์จึงถูกนิยามความหมายด้วยกลุ่มคำ เช่น การพลัดพราก การหวนคืน การถูกทำลาย พลเรือนหลายร้อยถูกฆ่าตาย ไม่เว้นแม้แต่เด็กๆ
ภายในพื้นที่ที่ถูกปิดล้อมโดยอิสราเอล ทั้งในฉนวนกาซ่าและเวสต์แบงค์ ต่างมีเรื่องราวของการต่อสู้เพื่อความอยู่รอดในชีวิตประจำวัน เรื่องที่สามารถทำได้โดยง่ายในประเทศอื่น – การเพาะปลูก
แต่ไม่ใช่ที่นี่…ปาเลสไตน์
สำหรับชาวปาเลสไตน์ การเกษตรเป็นมากกว่าแหล่งที่มาของรายได้ มันเชื่อมโยงกับประวัติศาสตร์ของผู้คน มันเกี่ยวโยงกับตัวตนชาวปาเลสไตน์ แต่พื้นที่ทางการเกษตรของชาวปาเลสไตน์ก็ยังเป็นเป้าโจมตีของกองกำลังอิสราเอล
‘ต้นมะกอก’ เป็นสัญลักษณ์ของปาเลสไตน์ ผู้หญิงปาเลสติเนียนจำนวนมาก โดยเฉพาะผู้ที่ถูกเนรเทศออกจากถิ่นเกิดจะสวมสร้อยคอที่แกะสลักเป็นรูปต้นมะกอก แต่ชาวปาเลสติเนียนกำลังจะสูญเสียความรู้เกี่ยวกับการอาศัยอยู่กับการเพาะปลูก การสืบต่อผืนดินกับคนรุ่นใหม่ โดยเฉพาะผู้คนที่ถูกพลัดพรากจากบ้านเกิด
ในช่วงฤดูเก็บเกี่ยวมะกอกในปลายเดือนกันยายน – ตุลาคม อาสาสมัครหลายสิบคนจากโครงการช่วยเหลือเกษตรกรปาเลสไตน์ในนาม the Arab Center for Agricultural Development จะเข้ามาเก็บมะกอกในสวนที่อยู่ใกล้กับด่านกั้นเขตแดนในเมืองกาซ่า กิจกรรมเหล่านี้เป็นไปด้วยความตึงเครียด! ช่วงปลายเดือนตุลาคมมะกอกจะออกผลสูงสุด ต้นมะกอกจะถูกปลูกมากใน 2 เขตที่เป็นเป้าหมายการโจมตีของกองทัพอิสราเอล เมืองเบยิตฮานูน (Beit Hanoun) อยู่ทางตอนเหนือของฉนวนกาซ่า และเมืองอัล-คารารา (al-Qarara) ซึ่งตั้งอยู่ทางตอนใต้
เช่นเดียวกับเขตอื่นที่อยู่ใกล้บัฟเฟอร์โซน ซึ่งเป็นเขตแดนแยกเมืองกาซ่าออกจากดินแดนของอิสราเอล พื้นที่เหล่านั้นจะถูกโจมตีเป็นนิจศีล ทั้งลูกปืนและรถถัง แต่ที่ร้ายลึก กองทัพอิสราเอลส่งรถไถดินเข้ามาพังพืชผลทางการเกษตรในเขตเพาะปลูก และมีการเล็งปืนไปยังเกษตรกรคนใดก็ตามที่ยืนอยู่ใกล้แบริเออร์ที่สร้างขึ้นโดยอิสราเอล
หลังสิ้นสุดสงคราม 6 วันในเดือนมิถุนายน 1967 จนถึงปัจจุบัน ต้นมะกอกในฉนวนกาซ่าและเขตเวสต์แบงค์ถูกกองทัพอิสราเอลทำลายจำนวนมาก มีการเปรียบเทียบว่าพืชผลที่อิสราเอลถอนรากถอนโคนไปนั้น เทียบเท่ากับการรื้อถอนต้นไม้ทั้งหมดในสวนสาธารณะเซ็นทรัลพาร์ค จำนวน 24,000 ต้น ในจำนวน 33 รอบการปลูก การปลูกต้นมะกอกเป็นวิถีโบราณของปาเลสติเนียน ซึ่งทุกวันนี้ยังมีครอบครัวปาเลสติเนียนกว่า 80,000 ที่ยังคงปลูกต้นมะกอกยังชีพ
เกษตรกรชาวปาเลสไตน์ไม่ได้รับอนุญาตให้ส่งผลผลิตออกไปนอกประเทศอิสราเอล แต่เกษตรกรชาวปาเลสไตน์ก็ยังคงต้องเพาะปลูกต่อไป เพราะการทิ้งที่ดินให้ว่างเปล่าย่อมหมายถึงการอนุญาตให้ผู้อพยพชาวยิวเข้ามาเป็นผู้ครอบครอง แต่ด้วยการจำกัดทั้งน้ำและที่ดิน ทำให้ผลผลิตไม่ดีพอและยังมีราคาแพง เมื่อเทียบกับผลผลิตของชาวยิว ทำให้ไม่ได้รับความสนใจจะนำไปวางขายในร้าน
อิสราเอลบริหารแหล่งน้ำกว่าร้อยละ 80 ในเขตเวสต์แบงค์ จากการยึดครองพื้นที่ที่อุดมสมบูรณ์จากแหล่งน้ำใต้ดิน แต่แบ่งปันน้ำให้ชาวยิวมากกว่าชาวปาเลสไตน์ ตัวเลขเฉลี่ยการใช้น้ำของชาวปาเลสไตน์อยู่ที่วันละ 70 ลิตร ในขณะที่ของชาวยิวอยู่ที่วันละ 300 ลิตร
ในปี 2013 กองทัพอิสราเอลทำลายพืชผลการเกษตรในดินแดนที่ชาวปาเลสติเนียนอาศัยอยู่เป็นพื้นที่กว่า 12,500 ไร่ อาชญากรรมของกองทัพอิสราเอลทำให้พืชผลของชาวปาเลสไตน์หายไปกว่าร้อยละ 60
เกษตรกรชาวปาเลสไตน์ต้องเพาะปลูกและเก็บเกี่ยวพืชผลของตนด้วยความกลัว อัลดูส เป็นเกษตรกรปลูกข้าวสาลี เขาปลูกข้าวสาลีมาตั้งแต่ยังเป็นเด็ก “แต่การทำการเกษตรได้กลายเป็นเรื่องยากมากขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในปีที่ผ่านมามีการใช้ความรุนแรงในภูมิภาคนี้มากขึ้น เมื่อวานแปลงข้าวสาลีของเพื่อนผมที่อยู่ทางตอนเหนือของฉนวนกาซ่าถูกจุดไฟเผา หลังจากที่กองทัพอิสราเอลเปิดฉากยิง แล้วข้าวสาลีก็ไวไฟโดยเฉพาะอย่างยิ่งในตอนที่ต้นข้าวกำลังออกรวง”
ความไม่มั่นคงด้านอาหารในปาเลสไตน์ถือเป็นความรุนแรงรูปแบบหนึ่ง เพื่อสิทธิขั้นพื้นฐานที่สุด สิทธิที่จะยังชีพอยู่ด้วยการปราศจากความกลัว พวกเขาจึงรวมกลุ่มกันในหมู่เกษตรกรโดยได้รับความช่วยเหลือจากหน่วยงานภายนอกหลายแห่ง
อาเบียร์ อาบู ชาวิช ผู้ประสานงานโครงการ the Arab Center for Agricultural Development ได้รวบรวมอาสาสมัครซึ่งก็คือเกษตรกรจากที่อื่นมาช่วยเกษตรกรในเขตบัฟเฟอร์โซนเก็บเกี่ยวผลผลิต มีการจัดตั้งสหกรณ์เกษตรกรและธนาคารเมล็ดพันธุ์ โดย Union of Agricultural Work Committees (UAWC) มีจุดมุ่งหมายเพื่อบรรเทาผลกระทบของสงคราม และเพื่อสิทธิในการเข้าถึงอาหาร ที่ดิน และน้ำ
“พวกเราพยายามเรียกร้องให้นานาชาติสนใจปัญหาของเกษตรกรที่เกิดจากการโจมตีของอิสราเอล ด้วยการกระตุ้นให้ชาวปาเลสติเนียนสามารถใช้ประโยชน์จากผืนดินของพวกเขาเองได้ มันจะแสดงให้อิสราเอลเห็นว่าชาวปาเลสติเนียนยังอยู่ที่นี่ และพวกเขาสามารถใช้ประโยชน์จากที่ดินของพวกเขาได้โดยปราศจากความกลัว การดำรงอยู่ของเกษตรกรบนที่ดินของตนเองเป็นการต่อต้านการโจมตีจากอิสราเอล” อาบู ชาวิช เล่า
The Arab Center for Agricultural Development สนับสนุนการดำรงอยู่บนที่ดินตัวเองของเกษตรกรปาเลสไตน์ มีการสร้างทักษะแก่เกษตรกรรุ่นใหม่ รณรงค์ให้ตระหนักในสิทธิของเกษตรกร รณรงค์คว่ำบาตรสินค้าจากอิสราเอล และสนับสนุนสินค้าของเกษตรกรปาเลสไตน์ในหมู่เกษตรกรด้วยกันเองรวมถึงประชาชนที่ต้องการให้เกิดความเป็นธรรม เพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจท้องถิ่น
“สำหรับพวกเรา ที่ดินเป็นสิ่งหนึ่งที่สำคัญ พวกเราจะไม่ย้อนกลับไปในปี 1948 อีก พวกเราจะไม่ไปจากผืนดินของเราอีกแล้ว”
กลางเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา นีล ยัง และ เครซี ฮอร์ส 2 นักดนตรีชาวอเมริกันมีคิวที่จะมาเปิดการแสดงที่เมืองเทลอาวีฟในอิสราเอล ทำให้เกษตรกรในเขตฉนวนกาซ่าซึ่งรวมตัวกันทำเกษตรในนาม UAWC เขียนจดหมายเปิดผนึกเรียกร้องให้ นีล ยัง และ เครซี ฮอร์ส ยกเลิกการแสดง ด้วยเห็นแก่การกระทำที่โหดร้ายที่เกษตรกรปาเลสไตน์ถูกกระทำมาตลอด และเพื่อเป็นการแสดงออกถึงการสนับสนุนที่จะให้พวกเขาได้ดำรงอยู่บนผืนดินตนเองอย่างสงบ
แล้ว นีล ยัง กับ เครซี ฮอร์ส ก็ปฏิเสธที่จะเล่นคอนเสิร์ตในอิสราเอลด้วยเหตุผลที่ประนีประนอมถึงความรุนแรงที่เกิดขึ้น แต่การกระทำของ นีล ยัง และ เครซี ฮอร์ ก็ได้รับการชื่นชมจากนักดนตรีอเมริกันคนอื่นที่บอยคอตการข้องเกี่ยวกับอิสราเอล
บางที การบอยคอตความไม่ยุติธรรมในทางกลับกันอาจเป็นการสร้างความยุติธรรมไปในตัว
*******************************************
(หมายเหตุ : ตีพิมพ์ครั้งแรกในคอลัมน์ Food Republic นิตยสาร Way ฉบับ 79 ตุลาคม 2557)
Author
