เสียงสะท้อนจากชาวเชียงราย ภายหลังระดับนํ้าท่วมจะลดลงไปแล้ว แต่ผลกระทบที่มีต่อประชาชนเป็นวงกว้างในหลายอำเภอยังคงอยู่ และไม่ใช่เพียงปัญหาการบริหารจัดการนํ้าภายในประเทศเพียงอย่างเดียว เพราะลามไปสู่ผลกระทบข้ามแดนจากเขื่อนในแม่นํ้าโขง และการแจ้งเตือนภัยที่ยังมาไม่ถึง
ชาวเชียงรายต้องเผชิญกับอะไร และพวกเขากังวลอะไร และอยากให้มีการจัดการแบบใด เสียงของพวกเขาจึงถูกมัดรวมไว้
นํ้าโขงล้น นํ้าอิงไหลออกไม่ได้
บริเวณตรงนี้นํ้าท่วมไม่บ่อย ตอนปี 2551 ซึ่งนํ้าท่วมอำเภอเชียงของตรงนี้ไม่ท่วม แต่ปีนี้นํ้าท่วม ผมอยู่ตรงนี้มาตั้งแต่เกิด ปีนี้แม่นํ้าอิงขึ้นเร็วมาก มันเกิดจากการดันขึ้นของแม่นํ้าโขงเข้ามาในแม่นํ้าอิง ผสมกับนํ้าป่าจากทางพะเยาและอำเภอเทิง ทำให้ท่วมสูงในระดับที่หญ้าตาย เกือบสูงขึ้นไปท่วมบ้านข้างบนแล้ว ผมทำสวนข้าวโพดตรงนี้ท่วมหมด รวมทั้งตำบลนี่ก็เยอะหลายพันไร่ ทางเกษตรจังหวัดเขาก็เข้ามาดูความเสียหายอยู่ ทางเทศบาลก็แจ้งไปที่อำเภอ
ตอนนํ้ากำลังจะท่วม ‘ไม่มี’ การแจ้งเตือนจากทางการใดๆ มีแต่เทศบาลศรีดอนชัยอย่างเดียวเอารถออกประกาศ เขามาประกาศว่า “ให้ยกของขึ้นที่สูง” แต่ทางบ้านเรามันตํ่า มันก็เลยท่วมบ้าน ส่วนเครื่องเตือนภัยอะไรก็ไม่มีทั้งนั้น
ถ้าเมืองจีนฝนตกหนักแล้วปล่อยนํ้าจากเขื่อนลงมาเยอะมันก็กระทบเรา มันไหลเข้าแม่นํ้าอิง นํ้ามันเท้อ มันดันขึ้นมา นํ้าก็สูงขึ้น ท่วมบ้านไปอีก ต่างจากแต่เมื่อก่อน มันไม่ท่วม ทำการเกษตรก็ได้กินอยู่ แต่ปีนี้ไปหมดเลย หนักที่สุดแล้ว นาของคนนั้นน่ะ ที่ต่ำๆ น่ะ ไม่มีเหลือ
‘นํ้าเท้อ’ ที่อำเภอเวียงแก่น
ส้มโอต้องใช้เวลา 5 ปี ถึงจะเก็บขายได้ ปกติไร่หนึ่งสามารถขายได้ 150,000 บาท มี 10 ไร่ก็มีรายได้ล้านกว่าต่อปี ปีนี้ก็ลงทุนไปเยอะทั้งทำระบบท่อ พันธุ์ส้มโอ อีกทั้งปุ๋ย
พอนํ้ามาตั้งแต่เดือนสิงหาคมที่ผ่านมา ทำให้นํ้าขึ้นเร็วผิดปกติตกประมาณ 1 ชั่วโมง 1 เมตร ทำให้ท่วมสวนส้มโอสูง 3-4 เมตร เกือบถึงยอดต้นส้มโอ ตรงนี้มันคือ ‘นํ้าเท้อ’ จากการปล่อยนํ้าจากเขื่อนจีน ทำให้ดันเข้าแม่นํ้างาวซึ่งเป็นแม่นํ้าสายของแม่นํ้าโขง ก่อนนํ้าท่วมทางการก็ไม่ได้มีการแจ้งเตือนแต่อย่างใด
แล้วถ้ามีเขื่อนปากแบง ระดับนํ้าจะสูงขึ้นกว่านี้ ได้ยินข่าวว่า ความสูงของสันเขื่อนจะมีความสูง 350 เมตร ถ้าคิดเป็นกิโลเมตรจะเท่ากับ กิโลละเมตร จากเขื่อนปากแบงมาบ้านเราคือ 90 กิโลเมตร ก็เท่ากับว่ามันจะเอ่อล้นที่นี่เลยไปเลยเต็มท้องนํ้า ท่วมหมด เลยอยากให้มีการหยุดทำเขื่อนปากแบง ไม่งั้นเราจะไม่มีที่ทำกิน ฝากทางหน่วยงานรัฐด้วย ให้คำนึงถึงผลกระทบที่จะเกิดจากที่ทำกินของประชาชน
นํ้าลด แต่อาสาต้องเดินหน้าต่อ
จริงๆ แล้วหนูเพิ่งมาเป็นวันที่ 2 หนูก็ใช้เวลาว่าง วันที่ไม่มีสอบหรือไม่มีเรียนมาด้วยกัน
นี่คือกลุ่มจากมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงด้วยกันหมดเลยค่ะ ชวนกันมา ก็จะช่วยตามเคสตามบ้าน เพราะว่าของกระจกเงา เขารับเป็นเคส รับเป็นเคสที่เขาไม่สามารถจะมีกำลังทำด้วยตัวเองได้ รับเป็นเคส รับเป็นวัน
ที่มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงไม่ได้รับผลกระทบนะ แต่ที่หนักสุดๆ เลยคือ น้ำประปาไม่ไหล เพราะว่าอำเภอเมืองโดนตัดหมดเลย แม่ฟ้าหลวงก็อยู่ในอำเภอเมืองเหมือนกันแต่เป็นพื้นที่สูง (เลยไม่ท่วม) แต่ตอนนี้ก็ไม่มีน้ำประปามาสิบวันแล้ว
วันแรกๆ ที่ท่วมนี่เข้าเมืองไม่ได้เลย แล้วก็ออกไปไหนไม่ได้ด้วย เพราะจากมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ต้องข้ามสะพานแม่น้ำกกอย่างเดียวเลย แล้วทางแม่จันก็ท่วมเหมือนกัน ก็เลยออกไปไหนไม่ได้
ตอนที่อยู่มหาลัยไม่ได้รับการแจ้งเตือนอะไรเลย ก็แค่นอนอยู่เฉยๆ แล้วตื่นมาก็รู้จากทางทวิตเตอร์ว่าน้ำท่วมแล้ว แล้วก็ทางเฟซบุ๊ก พวกชาวบ้าน คุณพ่อคุณแม่ แม่ค้า ที่เขาโพสต์บอกว่าน้ำท่วมแล้วนะ
แรงงานข้ามชาติ อาสาทำข้าวกล่องกู้ภัย
ผมเป็นคนพม่าอยู่เมืองไทยมาสิบกว่าปีแล้ว ผมทำงานอยู่ที่ร้านอาหารไทย ทำอาหารไทยเป็น ผมเลยมาช่วยเป็นอาสาสมัครคอยทำข้าวกล่องให้อาสาสมัคร ไปถึงแม่สายก็ไปกับเขา
ตอนนี้ผมล้างบ้านผมเสร็จแล้ว ผมอยู่ที่นี่เป็นบ้านเช่าอยู่กันหลายคน พอล้างบ้านตัวเองเสร็จก็ไปช่วยล้างบ้านคนอื่นต่อ ช่วยอาสาที่อยู่แถวนี้ แล้วก็ไปช่วยทำข้าวกล่อง แต่หลังจากนี้คงไม่ได้ไปช่วยทำข้าวกล่องแล้ว เพราะร้านจะเปิดพรุ่งนี้ ต้องไปทำงาน
ไม่อยากให้เขื่อนเกิด ไม่งั้นท่วมแน่นอน
เมื่อปี 2551 นํ้าโขงขึ้นถึงตรงศาลาหน้าบ้าน ตรงขอบถนน แต่ปีนี้ไม่ถึง ปีนี้เหลือเพียง 1-2 เมตรก็จะถึง ซึ่งทางเทศบาลเขาก็มาแจ้งเตือน ส่งผู้ใหญ่บ้านมาอยู่
ทางนายกเทศมนตรีเขาก็บอกมาว่า ถ้าสร้างเขื่อนปากแบงจะหนักกว่านี้ ไม่อยากให้มีเลย ถ้ามีนะไม่รอดแน่แหละ