ภาพประกอบ: antizeptic
ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 11 เมษายน 2560 มีมติเห็นชอบในหลักการร่างพระราชบัญญัติเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก พ.ศ. … เพื่อวางรากฐานระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออกของประเทศไทยในพื้นที่ 3 จังหวัด ได้แก่ ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง ก่อนจะขยายไปยังภาคอื่นๆ ต่อไปในอนาคต ประเด็นที่น่าติดตามคือ การขยายสิทธิการถือครองที่ดินของชาวต่างชาติเพิ่มขึ้นจากเดิม 50 ปี เป็น 99 ปี
ความเดิม
- คณะรัฐมนตรีมีมติ 28 มิถุนายน 2559 เห็นชอบหลักการโครงการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก (Eastern Economic Corridor Department) ซึ่งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ดำเนินการจัดทำแผนการดำเนินโครงการ อาทิ การลงทุนโครงสร้างพื้นฐาน การขนส่ง ผังเมือง การใช้ประโยชน์ที่ดินแผนงานด้านสิ่งแวดล้อม สิทธิการเช่าที่ดิน สิทธิประโยชน์ด้านภาษี ฯลฯ เสนอต่อ ครม.
- คณะรัฐมนตรีมีมติ 4 ตุลาคม 2559 อนุมัติหลักการร่าง พ.ร.บ.พื้นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก พ. ศ. …
- วันที่ 11 เมษายน 2560 คณะรัฐมนตรีมีข้อเสนอเพิ่มเติมเพื่อให้สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกานำไปแก้ไขประเด็นต่างๆ ประมาณ 1-2 เดือน เพื่อนำกลับมาให้ ครม. พิจารณาอีกครั้ง ก่อนจะส่งไปยังสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) ต่อไป
สาระสำคัญของร่าง พ.ร.บ.เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก พ.ศ. …
1. แก้ไขชื่อเต็มเป็น ‘ร่าง พ.ร.บ.เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก พ.ศ. …’ เพื่อให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของกฎหมายและเป็นไปตามมติ ครม.
2. เพิ่มเติมบทยกเลิกคำสั่ง คสช. ที่ 2/2560 เรื่อง การพัฒนาระเบียบเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก ลงวันที่ 17 มกราคม 2560
3. แก้ไขบทนิยาม ‘อุตสาหกรรมเป้าหมาย’ ให้สั้นและกระชับยิ่งขึ้น
4. ตัดบทนิยามของ ‘นิคมอุตสาหกรรม/เขตประกอบการอุตสาหกรรม/ชุมชนอุตสาหกรรม/เขตอุตสาหกรรม/และ สวนอุตสาหกรรม’ ออก
5. เพิ่มนิยาม ‘อุตสาหกรรมเป้าหมายพิเศษ’
6. เพิ่มนิยาม ‘กองทุน’ โดยปรับปรุงให้กองทุนมีวัตถุประสงค์ครอบคลุมการใช้เงินกองทุนเพื่อการพัฒนาพื้นที่หรือชุมชน ช่วยเหลือเยียวยาประชาชนและชุมชนที่อาจได้รับผลกระทบจากการพัฒนาเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก สนับสนุนและส่งเสริมการศึกษาให้ทุนการศึกษาแก่ประชาชนที่อาศัยอยู่ในเขตพัฒนาพิเศษฯ หรือที่อยู่ใกล้เคียงที่ได้รับผลกระทบจากการพัฒนาเขตพัฒนาพิเศษ
7. ให้คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติแต่งตั้งคณะกรรมการผู้ชำนาญการเพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อมของโครงการหรือกิจการนั้นเป็นการเฉพาะได้
8. ให้ ‘คณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก’ มีอำนาจเสนอต่อคณะรัฐมนตรีโดยตรงเพื่อพิจารณาสั่งการในเรื่องการดำเนินการปรับปรุงกฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ หรือคำสั่งที่เป็นปัญหาและอุปสรรคต่อการพัฒนาเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก
9. กำหนดให้กรณีที่คณะกรรมการนโยบายฯ ไม่ปฏิบัติตามมติของคณะกรรมการนโยบายให้ถือว่า ‘ผิดมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรงหรือผิดวินัยอย่างร้ายแรง’ แล้วแต่กรณี
10. ให้คณะกรรมการนโยบายฯ มีอำนาจกำหนด ‘กระบวนการพิจารณาการร่วมลงทุนกับเอกชนหรือให้เอกชนผู้ลงทุน’ / ‘วิธีการกำกับดูแลและติดตามผลการดำเนินการ’ สำหรับโครงการประเภทหรือลักษณะใดเป็นการเฉพาะได้
11. เพิ่มอำนาจให้สำนักงานในการลงทุนหรือร่วมลงทุนกับบุคคลอื่นทั้งในและต่างประเทศ ‘การตั้งบริษัทจำกัด’ หรือ ‘บริษัทมหาชนจำกัด’ และการกู้ยืมเงินเพื่อใช้จ่ายในกิจการของสำนักงาน เพื่อให้สำนักงานมีรายได้เพียงพอเป็นค่าใช้จ่ายในการประกอบกิจการที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออกและเขตส่งเสริมเศรษฐกิจพิเศษ
12. กำหนดอายุ ‘เลขาธิการคณะกรรมการนโยบายเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก’ จากเดิมให้มีอายุไม่เกิน 60 ปี เป็นไม่เกิน 65 ปี เพื่อให้ได้ผู้ทรงคุณวุฒิที่มีประสบการณ์และความชำนาญสูงมาดำเนินการให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่การทำงานของคณะกรรมการนโยบายฯ และสำนักงาน
13. แก้ไขหลักการและขั้นตอนดำเนินการแผนภาพรวม การใช้ประโยชน์ที่ดิน สาธารณูปโภคพื้นฐาน แผนการดำเนินงานต่างๆ ให้มีความเหมาะสมและชัดเจน
14. ให้ถือว่าแผนผังการใช้ประโยชน์ในที่ดินและแผนผังการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและระบบสาธารณูปโภคที่จัดทำขึ้นตามร่าง พ.ร.บ.นี้ เป็นผังเมืองรวมตามกฎหมายว่าด้วยผังเมือง สำหรับแต่ละจังหวัดในเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก ให้มีผลบังคับโดยไม่กำหนดเวลาสิ้นอายุเพื่อให้สอดคล้องกับผังเมืองรวมที่บังคับใช้อยู่ก่อน
15. กำหนดให้ ครม. มีอำนาจกำหนดให้หน่วยงานของรัฐหน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่งเป็นผู้รับผิดชอบดำเนินการจัดทำโครงสร้างพื้นฐานและระบบสาธารณูปโภค ทั้งที่อยู่ในเขตและนอกเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออกแต่เพียงหน่วยงานเดียวก็ได้
16. มุ่งเน้นการจัดตั้งเขตส่งเสริมเศรษฐกิจพิเศษเพื่อผลักดันให้ลงทุนในกลุ่มอุตสาหกรรมเป้าหมายและอุตสาหกรรมเป้าหมายพิเศษ
17. กำหนดให้มีการรับฟังความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียประชาชนและชุมชนที่เกี่ยวข้อง
18. โอนบรรดาอำนาจ หน้าที่ กิจการ ทรัพย์สิน สิทธิ หนี้ ความรับผิด งบประมาณของ ‘สำนักงานเพื่อการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออกตามคำสั่ง คสช. ที่ 2/2560’ ให้เป็นของ ‘สำนักงาน’
19. กำหนดให้ข้าราชการ พนักงาน หรือลูกจ้างของหน่วยงานของรัฐที่เลขาธิการขอให้มาปฏิบัติงานเป็นการชั่วคราว ผู้ใดประสงค์จะเป็นพนักงานหรือลูกจ้างของสำนักงานให้แสดงความจำนงเป็นหนังสือต่อผู้บังคับบัญชาภายใน 90 วัน นับแต่วันที่ พ.ร.บ.นี้ บังคับใช้ และเมื่อผ่านการคัดเลือกหรือประเมินจากเลขาธิการตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่คณะกรรมการนโยบายกำหนด และได้รับการบรรจุเป็นพนักงานหรือลูกจ้างสำนักงานแล้ว ให้เป็นอันออกจากราชการหรือออกจากงานแล้วแต่กรณี
20. สิทธิในการถือกรรมสิทธิ์ในที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์ของคนต่างด้าวผู้ประกอบกิจการและอาศัยภายในเขตฯ สามารถทำสัญญาเช่าได้ถึง 50 ปีและสามารถต่อสัญญาได้อีกไม่เกิน 49 ปีนับจากวันที่ครบ 50 ปี
21. ผู้ประกอบกิจการภายในเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก จะได้รับการยกเว้นและหรือลดหย่อนภาษีตามกฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมการลงทุน และได้รับประโยชน์เช่นเดียวกับผู้ประกอบการในเขตปลอดอากรคลังสินค้าทัณฑ์บนและเขตประกอบการเสรี
Author
