คนเมืองในเชียงใหม่

คนอื่นมักจะเรียกเธอว่าครู แต่เราไม่เคยเรียนอะไรจากเธอ เราเลยเรียกเธอด้วยชื่อต้นพยางค์เดียว เราเคยร่วมงานกันผ่านอีเมล์ คล้ายๆ การเล่นเกม turn-base strategy ผลัดกันเดินคนละตา กล่าวคือ เธอวาดภาพลายเส้นและจัดวางเป็นปกหนังสือ เราขยับอาร์ตเวิร์คและจัดการ typography ต่างๆ รวมถึงการปรับแต่งสี ส่งกลับไปกลับมาโดยมีโยคีผู้รับบทบรรณาธิการประสานตรงกลาง

แล้ววันหนึ่งเราก็ได้ออกแบบปกร่วมกัน เป็นงานด่วนๆ ที่ได้ผลลัพธ์เป็นที่น่าพอใจ ในอีเมลที่เธอส่งงานมา มักมีความผ่อนคลายบางอย่างที่หาได้ยากในสายอาชีพของเรา

ประจวบเหมาะ วันหนึ่งเราก็โผล่ไปหาเธอที่สตูดิโอ มันเป็นซอยเล็กๆ ร่มครึ้มด้วยต้นไม้อายุมาก “วันหนึ่งเราเห็นคนเดินริมถนนสายนี้ เราตกใจเลยนะ แบบ เฮ้ย ปกติถนนเส้นนี้ไม่มีใครมาเดินต๊อกๆ หรอก” เธอบอกว่าแต่ก่อนแถวนี้ (ซอยข้างวัดอุโมงค์) มีแต่สวนและบ้าน คะเนด้วยสายตา แถวนี้ตอนกลางคืนคงมืดทึบน่ากลัวใช้ได้

แต่สักพัก ก็เริ่มมีนักเรียนเดินมาที่สตูดิโอ ส่วนมากเป็นชาวต่างชาติ เราถามว่าเธอสอนอะไร เธอบอกว่า ก็มีทั้งวาดและปั้น แล้วแต่ว่าพวกเขาอยากเรียนอะไร

เราเดินดูรอบๆ บริเวณ เธอพาไปดูบ้านดินหลังย่อมๆ ที่มีสองห้อง ห้องหนึ่งจัดวางผลงานปั้นของเธอ เป็นดิสเพลย์ที่ดูถ่อมตัวมากๆ และอีกห้องเป็นมุมนอน โอบรับร่างกายยามหลับใหล สเปซกดต่ำลงมาจากห้องแรก และใช้ใบจากมุงหลังคา — เรารู้สึกว่ามันให้ความรู้สึกคล้ายแมวนอนในกล่องอุ่นๆ

เราชักอยากเรียนศิลปะกับเธอบ้างแล้ว

“ทำกราฟิกที่เชียงใหม่เป็นไงมั่งครับ” เราเลียบๆ เคียงๆ ถาม เพราะเริ่มหน่ายเมืองกรุงเต็มที “ลูกค้าเราเกือบทั้งหมดมาจากกรุงเทพฯ” เขาตอบดับฝันเราภายในสามวิ…

เรามาเยี่ยมเขาที่สตูดิโอช่วงบ่ายๆ วันเสาร์ เขาเพิ่งขยับขยายเนื้อที่และจัดเป็นร้านกาแฟและห้องสมุดศิลปะ รวมถึงจัดกิจกรรมเสวนาทางด้านการออกแบบ “อยากให้มันเป็นแหล่งไอเดียน่ะ แต่จัดบรรยายอะไรพวกนี้เก็บตังค์ไม่ได้เลยนะ อะไรก็ตามถ้าต้องเสียเงินคนแถวนี้ไม่เอาด้วยหรอก”

ดูเผินๆ เชียงใหม่เหมือนเป็นประเทศฮิปสเตอร์ที่ใครๆ ต่างใช้รสนิยมวิไล แถมยังมีภูเขาเป็นแบ็คกราวด์ให้ความมั่นคงแก่จิตใจ เป็นเมืองศิลปะ เป็นแหล่งอารยธรรม แต่เขายืนยันว่า “ที่นี่ชนะอย่างเดียว ตรงภูเขานี่แหละ อ่อ อีกอย่างคือรถไม่ติด เนี่ย เดี๋ยวนี้ในนิมมานฯก็เริ่มติด คนเชียงใหม่บ่นกันอุบ แต่ไปกรุงเทพฯก่อนเหอะมึ้งงงง นั่นน่ะ ของจริง” เราต่างหัวเราะขื่นๆ ด้วยความภาคภูมิใจในชีวิตดีๆ ที่ลงตัว

วันเสาร์ในเชียงใหม่ เราตะลอนๆ ทำนู่นทำนี่ได้ประมาณ 4-5 นัดหมาย คิดดูแล้วช่างน่าอิจฉา คนกรุงเทพฯนัดเจอกันทีช่างแสนยากเย็น เสร็จหนึ่งธุระพลังงานชีวิตแทบหมดหลอด

“แต่ก็นะ เชียงใหม่ 700 กว่าปีแล้ว มีรถเมล์ซะทีเห้อะ”

3

“จริงๆ ที่นี่ก็มีแท็กซี่นะครับ แต่เขาขับเข้ามาวนรับคนไม่ได้ เดี๋ยวโดนรถแดงไล่ตี ส่วนมากแท็กซี่ก็จอดรออยู่แค่สนามบินน่ะครับ” บาริสต้าหนุ่มคลายข้อสงสัยแก่เรา

นอกจากนั้น เขายังช่วยให้ความกระจ่างในเรื่องรสชาติกาแฟ เนื่องจากเรารู้สึกว่าลาเต้ร้อนของสามสี่ร้านที่เรากินมาตลอดสองสามวันนั้นรสชาติแทบไม่ต่างกัน “มันอยู่ที่เมล็ดกาแฟครับ อย่างของที่ร้านเรา มีทั้งจากขุ่นช่างเคี่ยน ห้วยชมภู และดอยช้าง แต่ที่ฮิตๆ กันที่กรุงเทพ จะเป็นจากแม่จันใต้”

“คนไทยเราชินกับความรู้สึกที่ว่า กาแฟต้องขม กาแฟเปรี้ยวคือไม่ดี แต่จริงๆ แล้วเมล็ดกาแฟนอกที่ดีๆ เนี่ย เปรี้ยวแบบฟรุตตี้ และไม่ติดขมเลยนะครับ ของไทยแบบที่เป็นรสเปรี้ยว ยังไงๆ ตรงปลายก็มีขม แต่ที่ร้านเราใช้กาแฟไทยครับ ถึงสายพันธุ์มันจะสู้ไม่ได้ก็เถอะ แต่ถ้าไม่ใช้มันก็ไม่ได้พัฒนา”

4

“ใช้เมล็ดอะไร ชงยังไง สูตรไหน บอกกันได้หมดแหละ แต่ที่เขาไม่บอกกันคือ น้ำที่ใช้” เขาเล่าให้ฟังถึงรุ่นน้องคนหนึ่ง ที่ส่งน้ำที่ร้านไปตรวจในแล็บ เพื่อหาไส้กรองที่เหมาะสมในการกรองน้ำให้ได้มาตรฐานเพื่อการชงกาแฟ

เราพยักหน้าหงึกๆ พลางนึกถึงพิธีกรรมการต้มกาแฟทุกๆ เช้าที่ผ่านมา–เราใช้น้ำก๊อก นึกปลอบใจตัวเองว่าบ้านอยู่ใกล้คลองประปา

แต่วันนี้เรานั่งกินเบียร์กัน ในร้านที่อยู่ในซอยใกล้ย่านอพาร์ตเมนต์ระยะเดินประมาณ 1 กิโลเมตรจากแถวนิมมานฯ บรรยากาศเหมือนกินเหล้าบ้านเพื่อน เพื่อนที่มีเตาปิ้งย่างและทำแจ่วอร่อยดี

“ร้านนี้เปิดมาเจ็ดปีแล้ว เวลาพอๆ กับที่ผมมาอยู่ที่นี่เลย แต่ก่อนดูเหมือนกินเหล้าบ้านเพื่อนกว่านี้อีก พอดึกๆ เจ้าของร้านก็ชวนเล่นไพ่…”

พอเริ่มค่ำ ร้านกาแฟฝั่งตรงข้ามที่เป็นแหล่งกบดานของมนุษย์ฟรีแลนซ์ปิดไฟ พวกเขาย้ายมาร้านนี้ เปลี่ยนประเภทเครื่องดื่ม แต่แล็ปท็อปยังคงส่องแสงสว่างไสวในไฟสลัว

“ผมเริ่มรู้จักคน รู้ว่าน้องๆ คนไหนเก่งอะไร ถนัดอะไร เราก็ฟอร์มทีมได้แล้วล่ะ เหลือแต่ ยังไม่ค่อยจะมีงาน”

เราถามเขาว่าพรุ่งนี้เช้ากินอะไรดี เขาบอกว่าก็แล้วแต่ ปกติตอนเช้าก็ข้าวแกง ก๋วยเตี๋ยว ก็เหมือนกันนั่นแหละ แต่ขอให้ลองลาบ ลาบเมืองไม่เหมือนลาบอีสาน แต่เสียดาย พรุ่งนี้เช้าร้านเด็ดที่แนะนำมันปิด “เขาปิดทุกวันหวยออกน่ะ”

แต่ลาบที่เด็ดสุดจริงๆ เขาบอกว่าได้ชิมตอนงานศพของคนแถวนั้น

5

เช้าวันถัดมา เราเลยกินขนมปังแทน หนุ่มน้อยหน้ามนคนขายขนมปังเป็นคนที่นี่ แต่เธอเป็นคนกรุงเทพฯผู้หนีออกจากบ้าน เธอไปมาแล้วหลายที่ ช่วงหนึ่งเธออยู่อัมสเตอร์ดัม เดือนก่อนเธอไปไทเป และปีสองปีแล้วที่เธอหนีกรุงมาอยู่เชียงใหม่ “ให้อีกปีนึง ถ้ายังไม่เวิร์คจะกลับแล้วค่ะ”

9 โมงเช้าบนถนนนิมมานฯในช่วงโลว์ซีซั่น ดูเหงาหงอยจับใจ

“ได้เท่าไหร่ก็เอาไปจ่ายค่าเช่าหมดอะ ทำธุรกิจที่เชียงใหม่นี่ยากมากมาก คนไม่ค่อยใช้เงินกัน”

“ไปขายหมูปิ้งน่าจะรวยกว่าขายหนมปังนะ”

“โหพี่! เจ็ดไม้ 20 บาท! หนูเพิ่งกินเมื่อวาน… พอ 30 แล้วคิดอยู่อย่างเดียว ทำไงถึงจะมีตังค์ จะรวย เรื่องทำหนังเอาไว้ก่อน”

แขนเล็กๆ ของเธอมีแผลที่เกิดจากงานในครัว เดาว่าไม่น้ำเดือดก็น้ำมันกระเด็น

เช้านี้แดดไม่ค่อยสวย เมืองท่องเที่ยวในย่านท่องเที่ยวดูเงียบผิดปกติ จะมีก็แต่สำเนียงของคนจีนที่ดังลอยลมมาบ้างนานๆ ครั้ง พวกเขามักเดินผ่านไปผ่านมา และแออัดกันในร้านที่มีเมนูภาษาจีน

6

เราได้ยินชื่อร้านกำไรแห่งถนนนิมมานฯมาช้านาน ด้วยเหตุว่านักเขียนบางท่านชอบไปนั่งดื่ม แต่ไม่รู้ว่าหน้าตาเป็นเช่นไร วันหนึ่งบังเอิญเดินผ่าน เห็นมีแต่ฝรั่งนั่งเก้าอี้พับริมถนนเรียงกันเป็นตับ

จะว่าไปมันเป็นร้านที่บรรลุจุดสูงสุดของการตกแต่ง นั่นคือ การไม่ตกแต่งใดๆ

พูดง่ายๆ ก็คือ มันเป็นร้านขายส่งสุรา ที่มีโต๊ะพับ เก้าอี้พับ วางบนบาทวิถีหน้าร้านนั่นแหละครับ และเหล่านักดื่มผู้รื่นรมย์กับเบียร์ราคาถูก ก็สามารถมองผู้คนสัญจรเป็นกับแกล้ม

ที่แปลกพิลึกคือห้องแถวร้านอาหารติดกัน ก็มีแต่คนจีนล้วนๆ เต็มร้านเลย

“เดี๋ยวนี้มีคนจีนมาเซ้งร้าน เปิดเองแล้วครับ ขายข้าวเหนียวมะม่วง เขาเริ่มรู้จักเรา แต่เราแทบไม่รู้จักเขาเลย ผมว่าถ้าทำธุรกิจขายคนจีนได้ น่าจะรุ่งนะ”

7

เราขับรถเข้าไปหาร้านกาแฟในหมู่บ้านแห่งหนึ่ง ตามลายแทงของมิตรสหายผู้เป็นนักดื่มเช่นกัน

ปรากฏว่าร้านปิดบ่าย 2