เมื่อดอกไม้ถูกบังคับไม่ให้บาน

“ศิลปะเป็นเครื่องมือในการสร้างสิทธิเสรีภาพในการบอกเล่าเรื่องราวบางอย่างที่สังคมไม่อนุญาตให้เราได้พูด”

นราภัทร ศักดิ์อาธรทรัพย์ ศิลปิน /ช่างภาพ

เนื่องในวาระวันสิทธิมนุษยชน คณะผู้แทนสหภาพยุโรปประจำประเทศไทย ร่วมกับกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม ได้จัดงานนิทรรศการศิลปะสื่อผสมเพื่อส่งเสริมการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นอย่างสร้างสรรค์เกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ‘ศิลปะกับสิทธิมนุษยชน – The Art of Human Right’ เป็นการแสดงผลงาน 13 ชิ้นของ นักรบ มูลมานัส และ นรภัทร ศักดิ์อาธรทรัพย์ สองศิลปินรุ่นใหม่ไฟแรงที่มีผลงานอันมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว

เมื่อเข้ามาใน Yelo House สัมผัสได้ถึงการต้อนรับที่อบอุ่นป็นกันเองจากคณะผู้จัดงาน ศิลปิน ทีมงาน ผสมบรรยากาศที่โล่งโปร่งสบาย สำรวจดูมีคาเฟ่ ร้านค้า โซนกิจกรรมเวิร์คช็อป แกลเลอรีย่อยต่างๆ ถูกแบ่งเป็นสัดส่วนเอาไว้สำหรับต้องรับให้นักท่องเที่ยวได้เลือกเดินชมตามอัธยาศัย ด้วยความสบายๆ นี้ทำให้คนที่ยืนเก้ๆ กังๆ อยู่คนเดียวอย่างผม สามารถเดินดูเดินชมงานนิทรรศการได้อย่างผ่อนคลาย 

ก่อนที่จะถึงพิธีเปิดงาน ระหว่างรอก็ไปนั่งจิบกาแฟ เดินชมงานแสดงย่อยๆ ของเหล่าศิลปินไฟแรงหลายท่าน แถมยังได้ของติดไม้ติดมือจากร้านค้าที่ Yelo House เปิดพื้นที่ให้เหล่าศิลปินได้นำสิ่งของมาวางขายให้ได้เลือกซื้อเป็นของติดมือกลับบ้านอีกด้วย

 

“ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์นั้นเป็นสิ่งที่ไม่มีผู้ใดละเมิดได้ และสิทธิมนุษยชนนั้นเป็นสิ่งที่เป็นสากล”

เปียร์กา ตาปิโออาร์ เอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกาประจําประเทศไทย

พิธีเปิดจัดบนเวทีที่ถูกประดับตกแต่งด้วยชิ้นงานจากความร่วมมือกันของศิลปินทั้งสอง เป็น Mixed Media ที่นำป้ายประท้วงมาผสมผสานปะติดกับดอกไม้ที่ถูกจัดวางตามสไตล์ของนราภัทร เมื่อดูแล้วก็แอบคิดเล่นๆ ไม่ได้ว่าน่าจะมีการถ่ายภาพโดยเอางานชุดนี้ขึ้นชูจริงๆ น่าจะได้อารมณ์แบบ ‘Bed-Ins For Peace’ ของ John Lennon และ Yoko Ono ที่ทำให้เราได้กลิ่นอายของการแสดงออกอย่างสันติตามที่ศิลปินบอก คงจะเป็นภาพที่สนุกสนานและแสดงถึงความต้องการที่อยากตะโกนบอกถึงสิทธิบางอย่างของเหล่าผู้คน ตามหน้าที่ของงานชิ้นนี้ได้มากเลยทีเดียว

งานทั้ง 13 ชิ้นที่จัดแสดงเป็นการบอกเล่าให้เราตระหนักถึงความสำคัญถึงสิทธิมนุษยชนในด้านต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นสิทธิในการแสดงความคิดเห็น สิทธิในการได้รับการศึกษา สิทธิสตรี สิทธิของผู้มีความหลากหลายทางเพศ กรอบ คติความเชื่อ ค่านิยมของสังคม ที่มีต่อสิ่งต่างๆ ความหลากหลายของ ผู้คน ชาติพันธุ์ และ ศาสนา ผ่านมุมมองของศิลปินที่แสดงออกมาด้วยรูปแบบ installation (ศิลปะจัดวาง) mixed media (สื่อผสม) ผ่านเทคนิคการ​ collage (ภาพปะติด) และ การใช้ดอกไม้เป็นสัญญะ ซึ่งเป็นลายเซ็นของ นักรบ และ นราภัทร 

เมื่อดูชิ้นงานครบทั้ง 13 ชิ้น สิ่งที่รู้สึกได้คือศิลปินทั้งสองมีความเก่งกาจในการทำให้ศิลปะ mixed media และ installation ที่หลายคนอาจคิดว่าเป็นงานประเภทเข้าใจยาก แต่ชิ้นงานชุดนี้ถ้าสังเกตดูดีๆ เราสามารถนึกถึง เข้าใจ และรู้สึกได้ 

นอกจากนั้นศิลปินยังแฝงความซุกซนไว้ในงานหลายชิ้นที่ยั่วล้อกับกรอบความคิด และคติความเชื่อของสังคมไทยตามจารีต เช่น “ทำไมถึงไม่พูด กลัวดอกพิกุลจะร่วงหรือ” จากนิทานพื้นบ้านเรื่องพิกุลทอง ซึ่งศิลปินหยิบยกมาเปรียบเทียบกับผู้หญิงในสังคมไทย ที่ยังไม่มีใครกล้าที่จะพูดหรือแสดงเจตจำนง ความต้องการในสิทธิของตนเอง 

หรืองานของนราภัทรที่บอกเล่าถึงการเลี้ยงดูเยาวชนที่เหมือนจะอยู่ในกรอบอยู่ในสังคมที่ดีงาม แต่ภายในกรอบนั้นกลับถูกมัดมือมัดเท้าและมีผ้าปิดปากเอาไว้ เสริมด้วยการจัดวางดอกไม้ ที่ถึงวัยที่กำลังจะเบ่งบาน แต่กลับถูกนำเทปกาวมาผนึกที่ปลายดอก

เรารับรู้ได้ถึงการถูกบังคับไม่ให้แสดงเจตจำนงความต้องการของวัยรุ่นในช่วงเวลาและวัยที่ความนึกคิดกำลังผลิดอกเบ่งบาน 

แต่ที่ชอบเป็นการส่วนตัวคืองานที่เกี่ยวกับเสรีภาพในการสื่อสาร ชิ้นงานคือคีย์บอร์ดที่จัดวางกับดอกไม้ แม้ปัจจุบันเราจะสามารถบอกกล่าวสื่อสารได้เหมือนจะเป็นอิสระ แต่ก็มีคำบางคำ ตัวอักษรบางตัวในแป้นคีย์บอร์ดของเรา ที่กล้าๆ กลัวๆ ที่จะกดมันลงไป…

‘ศิลปะกับสิทธิมนุษย์ชน – Art of Human Right’ จัดแสดงถึงวันที่ 22 ธันวาคม ที่ Yelo House ใกล้กับ BTS สถานีสนามกีฬาแห่งชาติ

 

Author

เสฎฐวุฒิ โกมารกุล ณ นคร
บีชบอยจากบางแสนผู้ใช้เวลาว่างไปกับการการเสพดราม่าของประเทศไทย บางครั้งถ้าสิ่งที่เสพเข้าไปเป็นพิษ ก็จะขับถ่ายมันออกมาเป็นงานศิลปะและการ์ตูนแนวเสียดสีสังคม ภายใต้ชื่อ Sukhumvit Dangerous :): ติดตาม Dangerous Comics ได้ที่ WAY

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ และประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของคุณ โดยการเข้าใช้งานเว็บไซต์นี้ถือว่าท่านได้อนุญาตให้เราใช้คุกกี้ตาม นโยบายความเป็นส่วนตัว

Privacy Preferences

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

ยอมรับทั้งหมด
Manage Consent Preferences
  • Always Active

บันทึกการตั้งค่า