ข้อมูลจาก Thailand.UNFPA.org ปี พ.ศ. 2556 ครอบครัวสามรุ่นมีร้อยละ 33.6 ครอบครัวข้ามรุ่นมีร้อยละ 2.1
ลุงหงัดเป็นเกษตรกร มีภริยาชื่อป้าศรี และบุตรสาวชื่อน้อย
ลุงหงัดเป็นเกษตรกรไม่กี่คนในละแวกบ้านป่าบงที่มีที่นาเป็นของตัวเอง ท่านจึงไม่ต้องกู้หนี้ยืมสินใคร ใช้สารเคมีในการทำนาอยู่บ้างแต่ไม่มากนัก ได้ผลผลิตก็เก็บไว้กินเองและขายบางส่วน
นอกจากทำนาแล้วลุงหงัดยังมีวัวอีกหลายตัว ไก่อีกสิบกว่าตัว มีแปลงผัก มีบ่อน้ำ และมีปลาในบ่อน้ำมากมาย
ลุงหงัดเป็นคนขยัน ออกจากบ้านแต่เช้ามืดไปดูวัว พาวัวไปทุ่ง แล้วทำงานทั้งวันไปจนถึงเย็น กินเหล้ากับเพื่อนตอนหัวค่ำแล้วเข้านอน สิ่งบันเทิงในบ้านมีเพียงทีวีและวิทยุ ไม่มีอะไรมากไปกว่านี้ ทุกวันนี้ใช้มือถือโนเกียเก่าๆ ที่ลูกสาวยกให้ เป็นชีวิตที่เรียบง่ายและมีความสุขจริงๆ เปรียบเทียบกับบ้านอื่นๆ แล้วลุงหงัดเป็นชาวนาที่รวยที่สุดในหมู่บ้าน
นอกเหนือจากทำนา เลี้ยงวัวและขายวัวเป็นบางครั้งแล้ว ลุงหงัดรับจ้างทำสวนให้แก่นายธนาคารคนหนึ่งที่มาปลูกบ้านอยู่ที่บ้านป่าบงนี้ นายธนาคารจ่ายเงินเดือนละ 5,000 บาทให้แก่ลุงหงัดมาหลายปี ที่ว่าลุงหงัดรวยที่สุดเพราะท่านไม่เคยใช้เงินเลย ลุงหงัดและภริยาคือป้าศรีเข้าป่าหาของกินได้เรื่อยๆ ไม่ขาดแคลน ในน้ำมีปลาในนามีข้าว ในทุ่งมีวัวในป่ามีงู ตุ่น เห็ด และพืชผักอีกมากมาย
ครั้งหนึ่งผมเปิดตู้เย็นเก่าๆ ที่บ้านลุงหงัดเพื่อจะหาน้ำกิน นอกเหนือจากเห็นงูแช่เย็นแล้ว ยังพบขวดน้ำใสๆ 2-3 ขวดไม่รู้ขวดไหนเป็นน้ำดื่มขวดไหนเป็นน้ำยาอะไรบ้าง ต้องถามลุงหงัดให้แน่ใจก่อนยกดื่มด้วยกลัวต้องไปล้างท้องที่โรงพยาบาล
ค่าจ้างทำสวนให้นายธนาคารลุงหงัดจึงได้เก็บไว้ในกระเป๋าทุกเดือนๆ ลุงหงัดไม่มีบัญชีธนาคาร ท่านไม่ค่อยเข้าไปในเมืองเท่าไรนัก ว่าที่จริงแล้วลุงหงัดไม่เคยออกจากจังหวัดเชียงรายเลย และไม่เคยเห็นทะเล
“อยากไปเห็นทะเลก่อ ลุง” ผมเคยถามในคราวหนึ่ง
“บ่อ!” ท่านตอบ
เปรียบเทียบกับนายธนาคารที่ขับรถหรูออกจากบ้านไปทำงานในเมืองทุกเช้า ลุงหงัดรวยกว่ามาก แม้ว่าท่านจะมีเงินในกระเป๋าแค่หลักแสน และไม่มีรถเก๋งใช้ นายธนาคารเสียอีกที่ดูเหมือนจะมีชีวิตที่ลำบากมากกว่า เขามีเมียต้องดูแล มีลูกสามคนต้องส่งไปโรงเรียน มีภาษีสังคมสารพัดต้องจ่าย และมีตัวชี้วัดของธนาคารที่เขาจะต้องทำให้ได้ เขาเครียดมาก
ลุงหงัดไม่เครียดเลย ท่านทำงานไปเรื่อยๆ กินฟรีอยู่ฟรี มีเงินเก็บ แต่ท่านก็มิได้สบายเหมือนพนักงานออฟฟิศที่ทำงานในห้องปรับอากาศ หากได้ไปเดินตามท่านดูท่านทำงาน งานของชาวนาเป็นงานหนักจริงๆ ก้มๆ เงยๆ ได้ทั้งวันโดยที่หลังไม่เป็นอะไรอย่างไม่น่าเชื่อ หลังสู้ฟ้าหน้าสู้ดินอย่างที่เขาว่ากัน แต่พวกท่านก็ต้องกินเหล้าตอนเย็นเพื่อแก้ปวดยอกด้วย เรื่องแบบนี้สอสอสอด่าเช้าเย็น ที่ท่านจะเครียดบ้างคือเรื่องฤดูกาล เกษตรกรทุกคนรวมทั้งชาวนาเป็นชนชั้นที่ไม่สามารถทำนายได้ว่าผลผลิตปีนี้จะเป็นอย่างไรและขายได้ราคาเท่าไร ผลลัพธ์สุดท้ายของการทำงานหนักขึ้นอยู่กับโชคชะตา ฟ้าดิน และพ่อค้าคนกลาง ชาวนาหลายคนจึงไม่ให้ลูกทำนา
ลุงหงัดและป้าศรีไม่เคยต้องใช้เงินเลยดังที่ว่า เสื้อผ้าของชาวนาที่มัธยัสถ์มิได้สิ้นเปลืองอะไร
จนกระทั่งวันหนึ่งสองคนมีบุตรสาวชื่อน้อย บุตรีคนนี้เกิดมาเพื่อใช้เงิน ประเดิมตั้งแต่ค่านมผง ค่าเสื้อผ้า ตามด้วยค่าเล่าเรียน แต่ลุงหงัดไม่ได้มีเงินสดมากพอจะจ่ายค่าติวเตอร์ได้ครบทุกวิชา นังน้อยจึงเรียนเท่าที่เรียนได้ เธอจบปอวอชอ แล้วก็เอาผัว ได้งานหน้าคอมพิวเตอร์ที่โรงงานใกล้บ้าน เงินเดือน 8,000 บาท ไม่พอค่าแต่งตัวและค่าน้ำมันรถด้วยซ้ำ ใช่แล้ว ลุงหงัดซื้อรถมือสองต่อจากนายธนาคารให้อีน้อยใช้ อีน้อยกินกับพ่อแม่เสียมาก เพราะผัวมันไม่ค่อยเอาไหนเท่าไร งานการไม่ทำ วันๆ เอาแต่ตกปลา คุยโวโอ้อวด กินเหล้า แล้วก็เข้านอน
วันคืนหมุนเวียน แล้วอีน้อยมันก็มีลูก ลุงหงัดมันก็รักหลาน ป้าศรีมันยิ่งแล้วใหญ่หลงหลานไม่มีดี หลานชื่ออี๊ฟ เป็นเด็กผู้หญิงเช่นกัน อี๊ฟน่ารักมากๆ ในตอนแรกๆ จนกระทั่งวันหนึ่งแม่มันให้ไอแพดแก่มัน ตอนนั้นอี๊ฟอายุห้าหกขวบ ก่อนหน้านั้นพ่อมันก็เปิดคลิปต่างๆ นอนดูกับลูกสาวอยู่ก่อนแล้ว พออี๊ฟได้ไอแพดเท่านั้นเองก็กลายเป็นเด็กผีอย่างรวดเร็ว ดื้อ เถียง ซน ไม่ฟังคำ และขี้โมโหเวลาไม่ได้อะไรดั่งใจ
ลุงหงัดยังคงใช้ชีวิตเหมือนเดิมทุกประการ ทำนา ทำสวน เลี้ยงวัว เลี้ยงปลา และหาของป่า แต่เงินร่อยหรอและไม่พอใช้เหมือนแต่ก่อนอีกแล้ว น้ำแล้งบ่อยขึ้น ในอากาศมีสารพิษ พายุฤดูร้อนทวีความรุนแรงมากขึ้นทุกปี วัวตายด้วยโรคระบาดเป็นครั้งๆ ผักหญ้าและเห็ดที่กินได้มีน้อยลง แมงมันก็น้อยลงเพราะฝนไม่ค่อยจะมี แต่ลุงหงัดก็อยู่ได้ มิได้ใช้จ่ายส่วนตัวอะไรมากมายอยู่ก่อนแล้วและยังคงเป็นคนมัธยัสถ์เช่นเดิม แต่ป้าศรีนี่สิต้องออกจากบ้านไปรับจ้างทำงานได้ค่าแรงวันละ 300 บาทเอามาให้อีน้อย แล้วก็ซื้อขนมให้อี๊ฟ
ตายายสองคนรักหลานด้วยความบริสุทธิ์ใจ มีแต่ให้ ไม่เคยสอนอะไร เหมือนครั้งที่ไม่เคยสอนให้ลูกสาวทำงาน อีน้อยวัยเด็กมีหน้าที่ไปโรงเรียนเท่านั้น อี๊ฟวัยเด็กมีหน้าที่ถือไอแพดป้อไปป้อมา อีกไม่นานสังคมก็จะได้เด็กผีร้ายกาจประดับไว้อีกคนหนึ่ง
เวลาอี๊ฟซน ดื้อ กรีดร้อง พ่อแม่มันไม่ทำอะไรเลยนอกจากเงยหน้าจากมือถือของตัวเองพูดว่า “อย่าทำนะอี๊ฟ” แล้วก้มหน้าดูมือถือของตัวเองต่อไป ไม่รู้เหมือนกันว่าจะดูอะไรกันนักกันหนา สองผัวเมียก็มีอายุพอสมควรแล้วจะว่าเล่นเกมก็ไม่ใช่ เชื่อว่าส่วนใหญ่ดูคลิปไปเรื่อยๆ เสียมากกว่า แต่ตัวผู้ชายมีบางครั้งก็เล่นเกมจริงๆ
“อย่าทำนะอี๊ฟ” เป็นประโยคที่เราจะได้ยินเสมอๆ ทุกบ้านไม่ว่าจะเป็นชนชั้นกลาง ชนชั้นกลางระดับล่าง หรือชนชั้นล่าง เราพบปรากฏการณ์คล้ายๆ กันคือใช้ปากเป็นรีโมทคอนโทรลในการเลี้ยงลูกในขณะที่ตัวเองก้มดูมือถือเสียมาก คนรุ่นปู่ย่าตายายหลายคนก็ใช้ไลน์ส่งกระเช้าดอกไม้ไปๆ มาๆ และไม่มีความรู้ว่าไวไฟกับมือถือคือปัจจัยสำคัญสองประการที่แย่งพ่อแม่ของหลานไปจากหลาน พอพบหลานงอแงก็ตามใจมากกว่าที่จะช่วยอบรม สปอยล์กันเข้าไป สุดท้ายเราจึงได้ซอมบี้ทั้งเมืองและเด็กผีจำนวนมากเต็มสังคม
เด็กอย่างอี๊ฟน่าสงสาร มีพ่อแม่เหมือนไม่มีเพราะพ่อแม่เอาแต่ก้ม มีตายายก็เอาแต่สปอยล์ด้วยความรักหลาน ไม่รู้ว่าการสปอยล์คือการให้สินบน เด็กผีทุกคนรู้ว่าถ้ากรี๊ดแล้วจะได้ ถ้าดิ้นพราดๆ แล้วจะได้ ถ้าออกมือออกไม้แล้วจะได้ สุดท้ายอี๊ฟจะไม่ฟังใครอีกเลย
นี่คือบ้านครอบครัวสามรุ่นตามที่เป็นจริง กล่าวคือ แม้ว่าใต้หลังคาบ้านจะมีสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งที่เรียกว่าพ่อแม่ แต่ทั้งสองคนไม่มีอยู่จริง เป็นซอมบี้ และเป็นมนุษย์ล่องหน ไม่มีอะไรที่สมควรเรียกว่าพ่อแม่เลยนอกจากความสามารถในการผสมพันธุ์แล้วทำลูกให้ปู่ยาตายายตามใจจนเคยตัว
ตัวเลขครอบครัวสามรุ่นร้อยละ 30 กว่าๆ นี้ เป็นที่รู้กันว่าในความเป็นจริงแล้วพ่อแม่ส่วนใหญ่จากบ้านไปทำงานที่ไกล บ้านเหลือแต่ปู่ย่าตายายและหลานเสียมากกว่า ตัวเลขครอบครัวข้ามรุ่นจึงน่าจะสูงกว่าที่เห็น
ในที่สุดน้อยไม่สามารถทำนาเหมือนพ่อแม่แต่ก็เรียนไม่เก่งมากพอที่จะมีงานการที่ได้ค่าตอบแทนที่สูงพอ มากกว่านี้คือเธอไม่รู้ว่าควรเลี้ยงลูกอย่างไรในศตวรรษที่ 21
หมายเหตุ : ติดตามและอ่านบทความย้อนหลังของ นพ.ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์ได้ที่นี่
ครอบครัววันนี้: นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์
Author
Illustrator
