การเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐ จะมีขึ้นในวันที่ 5 พฤศจิกายน 2567 ตามเวลาท้องถิ่นของสหรัฐ ท่ามกลางการขับเคี่ยวระหว่าง 2 แคนดิเดตคือ โดนัลด์ ทรัมป์ (Donald Trump) อดีตประธานาธิบดีสหรัฐ จากพรรครีพลับลิกัน ที่ได้รับการคาดการณ์ว่ามีแนวโน้มที่จะคว้าชัย เดินเข้าทำเนียบขาวอีกครั้ง และ กมลา แฮร์ริส (Kamala Harris) รองประธานาธิบดีสหรัฐ ที่รับไม้ต่อจาก โจ ไบเดน (Joe Biden) ประธานาธิบดีสหรัฐ ที่สละสิทธิ์รับเลือกตั้งสมัยที่ 2 กลางคัน และกำลังจะหมดวาระลงในไม่ช้านี้
ความสัมพันธ์ระหว่างจีน-สหรัฐ ถือเป็นหนึ่งประเด็นทางการเมืองระหว่างประเทศ ที่ได้รับการจับตามองมากที่สุด เพราะการเข้าดำรงประธานาธิบดีสหรัฐของแคนดิเดตคนใดคนหนึ่ง ถือเป็นการชี้ชะตาความสัมพันธ์ของ 2 ชาติมหาอำนาจนี้ ที่จะส่งผลกระทบทางเศรษฐกิจไปทั่วโลก
ดร.อาร์ม ตั้งนิรันดร อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ และผู้อำนวยการศูนย์จีนศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้รับเชิญมาบรรยายในหัวข้อเรื่อง ‘ทิศทางสงครามการค้าจีน-สหรัฐ: ผลกระทบต่อไทยและอาเซียน’ ภายใต้โครงการ ‘มองจีนยุคใหม่ สิ่งที่สื่อไทยควรรู้’ ครั้งที่ 6 จัดโดยสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย สนับสนุนโดยสถานเอกอัครราชทูตสาธารณรัฐประชาชนจีนประจำประเทศไทย เพื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์จีน-สหรัฐ ในอนาคตอันใกล้นี้ก่อนจะทราบผลการเลือกตั้งว่าใครจะเข้าสู่ทำเนียบขาว
ดร.อาร์ม ชี้ว่า หากทรัมป์ชนะการเลือกตั้ง จะทำให้นโยบาย ‘สงครามการค้า’ (Trade War) กับจีนกลับมาเป็นภาคที่ 2 และแน่นอนว่าจะส่งผลสะเทือนไปทั้งห่วงโซ่อุปทานของโลก รวมถึงภูมิภาคอาเซียนที่มี ‘ไทย’ ด้วย
ตรงกันข้าม หากแฮร์ริสสามารถตบเท้าเข้าทำเนียบขาวได้ สงครามการค้าจะไม่เกิดขึ้น แต่จะกลายเป็น ‘สงครามเทคโนโลยี’ (Tech War) ที่ต้องการกีดกันเทคโนโลยีชั้นสูงไม่ให้ตกไปอยู่ในมือของจีน โดยเฉพาะ ‘ชิป’ ที่มีห่วงโซ่อุปทานที่ยาวไกล ไม่มีประเทศไหนสามารถทำชิปคุณภาพสูงด้วยตนเองได้
ไม่ว่าความสัมพันธ์จีน-สหรัฐ จะออกมาแบบไหน ประเทศไทยก็จะได้รับผลกระทบด้านลบ เช่น การเผชิญกับยุคแห่งความไม่แน่นอน (age of uncertainty) ของเศรษฐกิจโลก การส่งออกไปสหรัฐ การลงทุนจากสหรัฐที่ลดลง และการเป็นผู้นำโลกาภิวัตน์ของจีนที่มีขึ้นและลง
ส่วนผลดีต่อไทยคือ ไทยจะกลายมาเป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญของทั้งจีนและสหรัฐ โดยเฉพาะการลงทุนในอุตสาหกรรมใหม่ทั้งหมด เนื่องจากจีนต้องการเลี่ยงบาลีจากการกีดกันทางการค้า เช่น ไม่สามารถส่งสินค้าจากจีนไปได้ แต่สามารถส่งจากไทยไปได้ เป็นต้น อาเซียนจะตกอยู่ในสถานะทดแทนตลาดสหรัฐ ซึ่งเราได้เห็นคลื่นการลงทุนและสินค้ามหาศาลในปัจจุบัน ส่วนในมุมมองของสหรัฐ อาเซียนคือตลาดใหญ่ทั้งการค้าและการลงทุนที่จะมาแทนที่จีนในอนาคตเช่นกัน
สุดท้ายนี้ ดร.อาร์ม ให้ความเห็นว่า ประเทศไทยจำเป็นต้องให้ความสำคัญในการปรับตัว ท่ามกลางการแข่งขันของดวงอาทิตย์ 2 ดวงนี้ เราต้องตั้งโจทย์ว่า ผลประโยชน์ของไทยนั้นอยู่ตรงไหน ทำอย่างไรให้ได้ประโยชน์ 2 ทาง นอกจากนี้ จำเป็นต้องกระจายความเสี่ยงออกไป ไม่ควรโฟกัสสมการที่มีเพียงจีน สหรัฐ และสหภาพยุโรป (EU) เท่านั้น แต่ต้องหันมามองอาเซียนและภูมิภาคอื่นมากขึ้น
| โดนัลด์ ทรัมป์ | กมลา แฮร์ริส |
| Trade War 2.0 | Tech War |
| ไม่เอาโลกาภิวัตน์เน้นการลงทุนอุตสาหกรรมในประเทศเท่านั้น (Reindustrialization of the US)ดุลการค้าที่เท่าเทียม (Trade Balance: จีนและโลก) หย่าขาดกับจีนทั้งหมด (Complete Decoupling)กำแพงภาษีสูงประกาศสงครามการค้าจีน | โลกาภิวัตน์ไม่เป็นปัญหา ใช้ประโยชน์ได้ไม่จำเป็นต้องลงทุนในอุตสาหกรรมภายในประเทศ แต่ไปลงทุนยังประเทศอื่นที่มีต้นทุนตํ่ากว่าได้ไม่มีปัญหากับดุลการค้าหย่าขาดกับจีนไม่ได้กระจายความเสี่ยงออกจากจีน มองหาโอกาสจากอาเซียนมากขึ้นกีดกันจีนจากเทคโนโลยี |
Author
