เรียบเรียง: โกวิท โพธิสาร / กนกอร แซ่เบ๊
หายไปจากหน้าสื่อพักใหญ่ แต่ราวเที่ยงวันที่ 18 พฤษภาคม 2561 เขากลับมาพูดเรื่องการเมืองผ่านสื่อมวลชนอีกครั้ง พลเอกชวลิต ยงใจยุทธ อดีตนายกรัฐมนตรีคนที่ 22 ของไทยในวัย 86 ปี ยังคงตอบคำถามสื่อมวลชนด้วยท่าที ‘หวานเจี๊ยบ’ เช่นเดิม
สื่อหลายสิบชีวิตที่อยู่ตรงหน้าเป็นลูก และเขาแทนตัวเองว่าพ่อ แทบทุกประโยคของการถามตอบ แม้จะมีลักษณะกันเอง หยอกเอินพอหอมปากหอมคอ แต่จับสัญญาณได้ว่าผู้อาวุโสเขี้ยวลากดินทางการเมืองอย่าง ‘พ่อใหญ่จิ๋ว’ พูดเรื่องการเมืองในวันที่นักดูดเริ่มทำงาน งูเห่าเริ่มชูคอ พรรคการเมืองเก่าใหม่เริ่มเขี่ยลูกอย่างไม่เป็นทางการ และอีกไม่กี่วันจะครบ 4 ปีรัฐประหาร คนอย่างพ่อใหญ่คงไม่ได้ออกมาพบปะลูกหลานสื่อมวลชนเล่นๆ กระมัง
…..
4 ปีของ คสช. วนเวียนกันอยู่อย่างนี้ ปฏิวัตินักการเมืองเป็นวงเวียนวัฏจักรอย่างนี้ พ่อมองว่า 4 ปี ของ คสช. เป็นอย่างไรบ้าง
อย่าไปว่า 4 ปีของ คสช. เลย หลัง คสช. ถ้าทุกสิ่งทุกอย่าง สภาพแวดล้อมยังเป็นอย่างนี้อยู่ มันไม่ใช่ 4 ปี มันจะต้องเป็นอย่างนี้ต่อไปเรื่อยๆ ไม่ว่าจะเป็น คสช. หรือไม่ คสช. อย่าไปต่อว่า คสช. เขา หันกลับไปดูสิ ตั้งแต่ปี 2475 จนถึงวันนี้ 86 ปีแล้ว บ้านเมืองเราก็อย่างนี้ใช่ไหม ทหารปฏิวัติ ปฏิวัติแล้วร่างรัฐธรรมนูญ เลือกตั้ง เลือกตั้งเสร็จทหารก็ปฏิวัติใหม่ ปฏิวัติใหม่แล้วก็ร่างรัฐธรรมนูญแล้วก็เลือกตั้ง ประเทศไทยเป็นประเทศเดียวที่มีรัฐธรรมนูญ 20 กว่าฉบับ ทั้งๆ ที่ประเทศอื่นเขามีแค่ฉบับเดียว สองฉบับ บางประเทศเขาไม่ใช้รัฐธรรมนูญ เขาใช้หลักการของประเทศเขาเองในการดำเนินงานอยู่ เพราะอะไร ถ้าตอบว่าเพราะ คสช. เลยทำให้เกิดเหตุการณ์แบบนี้ขึ้น มันไม่ใช่ ท่านต้องถามตัวท่านเองว่า ท่านศึกษาหรือยัง ว่าตั้งแต่ 2475 จนถึงปัจจุบันทำไมถึงเป็นอย่างนี้ อันนี้คือหัวใจที่สำคัญที่สุด
เมื่อเป็นอย่างนี้จะแก้ไขอย่างไร
วิธีการแก้ปัญหาเมื่อสักครู่ก็เล่าไปนิดหน่อย วิธีการแก้ปัญหาที่สำคัญที่สุดคือ ทุกท่านต้องเข้าใจ แม้กระทั่งพี่น้องประชาชนก็ต้องเข้าใจ อย่าไปโทษคนโน้นคนนี้ การปกครองทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นการปกครองในระบอบประชาธิปไตย การปกครองในระบอบคอมมิวนิสต์ การปกครองในระบอบสังคมนิยม การปกครองทุกการปกครอง ความมุ่งหมายของทุกการปกครองมุ่งไปสู่เพื่อประชาชน ‘For the People’ คือคำตอบที่มีความสำคัญที่สุด
พวกเราบอกว่าต้องการเป็นประชาธิปไตย ฉะนั้นต้องเป็นการปกครอบแบบ By the People, For the People ก็มัวแต่มายุ่งกับ By the People จึงต้องมีการออกรัฐธรรมนูญ ต้องมี สส. ต้องมี สว. ต้องมี Primary vote วุ่นวายกันไปหมด ยังไม่พอใจก็ฉีก เอาใหม่ ทำอย่างไรก็ไม่สำเร็จ
พ่อคิดว่าการเลือกตั้งจะเกิดขึ้นไหม ตาม road map ของ คสช.
พ่อไม่ใช่หมอดู แต่เมื่อดูแล้วมันก็เป็นไปตามวัฏจักร ถ้าลูกไม่รู้คำตอบ จำไว้ให้ดีวันนี้ ไม่ใช่เฉพาะคำตอบที่ถามอยู่ตอนนี้ ทุกคำตอบลูกจะต้องไปดูว่าในอดีตเป็นอย่างไร อดีตคือคำตอบในปัจจุบัน และคือสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคต ถ้าไม่แก้หลักการอย่างที่พ่อพูดไปเมื่อสักครู่ ก็จะเกิดเหมือนในอดีต
อดีตเกิดอะไรที่รุนแรงที่สุด หลายรูปแบบ การรัฐประหารเกิดได้หลายรูปแบบ เกิดจากพี่น้องประชาชนเองก็มี เกิดจากพี่น้องประชาชนลุกขึ้นสู้ก็มี เกิดจากพี่น้องที่เป็นนักศึกษาที่ลุกขึ้นมาต่อสู้อย่างวันที่ 14 ตุลา (2516) ก็มี เป็นวงจร ถ้าลูกจะถามว่าอะไรจะเกิดขึ้น ลูกก็ต้องไปดูในอดีต อะไรที่เหมือนอย่างนี้ก็จะต้องเกิดอย่างนี้ เข้าใจไหมลูก
แต่มีกระแสว่า คสช. เขาจะตั้งพรรคทหารขึ้นมาแล้วสืบทอดอำนาจต่อ ถ้าเป็นอย่างนี้จะเป็นปัญหาเกิดขึ้นในอนาคตหรือเปล่า
ถ้าหากว่าเขายังไปไม่ได้ ถ้ามันไม่มีทางแก้ มันก็ต้องลงไปแบบสุดท้ายที่มันลงกันในอดีตไง อย่างที่พ่อบอก อดีตจะเป็นตัวชี้ในปัจจุบันนี้ ชัดเจนใช่ไหมว่ามันจะลงอย่างไร ลูกไม่ต้องไปถามใครเลย ให้เป็นเทวดาที่ไหน รุ่นไหน มันก็ทำไม่ได้ อดีตมันเป็นอย่างนี้
ก่อนเลือกตั้งจะมีแผนปรองดอง คิดว่าจะปรองดองสำเร็จไหม
เอาอีกแล้ว ถามเหมือนกับว่าผมเป็นหมอดูอีกแล้ว ในอดีตก็ใช่ว่าจะไม่มีแผนปรองดองนะ
ผมอยากจะให้พี่น้องของผมที่ทำหน้าที่อยู่ทุกวันนี้ ได้มีความตระหนัก ว่าการเรียนรู้สถานการณ์ในอดีตเป็นสิ่งที่สำคัญมาก ใช่ว่าวันนี้จะต่างจากอดีต ต่างกันนิดหน่อยคือ ทุกอย่างจะรุนแรงขึ้น เพราะคนมากขึ้น ความรู้มากขึ้น เงินมากขึ้น ความรุนแรงก็มากขึ้น อันนี้เป็นเรื่องธรรมดา ไม่ได้ไปว่าใครสักคนหนึ่ง มันเป็นอย่างนี้จริงๆ
ปัญหาคือถ้าทหารเขาตั้งพรรคการเมืองขึ้นมา ไปดูดนักการเมือง ดูด สส. พ่อคิดว่าการดูดนี้จะเกิดขึ้นไหม
มันเป็นเรื่องของความพยายาม ถ้าเป็นลูก ลูกจะดูดไหม (ผมไม่ค่อยชอบดูดครับ – ผู้สื่อข่าวตอบ) เป็นเรื่องธรรมดา มันจะต้องเกิดขึ้น อะไรจะเกิดก็ต้องเกิดขึ้น เข้าใจไหม จะไปห้ามก็ไม่ได้ ก็บอกแล้วไงว่าให้ดูในอดีต อย่าเพิ่งไปว่าเขา อะไรจะเกิดมันก็ต้องเกิด เหตุการณ์ต่อให้เป็นเรื่องใหญ่ มันก็จะต้องเกิด เพราะในอดีตมันเกิดมาแล้ว เกิดมากี่ที ก็หลายทีแล้ว แล้วผู้บังคับบัญชา นายกรัฐมนตรีไปอยู่ไหน ไปอยู่เมืองนอก รูปแบบมันเป็นอย่างนี้อยู่
การดูดของรัฐบาลก็เป็นประโยชน์ ก็เป็นเรื่องที่ดีใช่ไหม
คือมันไม่ใช่วิธีการแก้ปัญหาไงลูก พ่อเลยบอกว่า เรายังไม่เคยหาวิธีแก้ปัญหากันเลยนะ เราถามถึงสถานการณ์ปัจจุบัน วิธีการแก้ปัญหาสำคัญที่สุด ชวลิตนั้นสำคัญที่สุดคือวิธีการแก้ปัญหา
จะแก้อย่างไรให้เป็นประชาธิปไตย
บอกแล้วไง ว่าจะแก้เป็นประชาธิปไตย แก้เป็นเผด็จการ จะแก้เป็นอะไรก็แล้วแต่ ทำอยู่อย่างเดียว ไม่ว่าการปกครองอะไรก็แล้วแต่ For the People เป็นคำตอบสุดท้าย ดูอย่างจีนเป็นเผด็จการเต็มรูปแบบ แต่ทำให้ประชาชนรวยขึ้น ความร่ำรวยก็ทำให้เกิดความรู้ ความรู้ก็จะก่อให้เกิดการลงทุน ก่อให้เกิดการจ้างงาน มันก็จะค่อยๆ Back มาสู่ By the People automatic
แต่ประชาชนยังยากจนอยู่?
ก็ใช่ ก็ต้องอย่างนี้ ก็ทำให้ประชาชนสิ For the People ไง เมื่อกี้บอกแล้วไง For the People คือเรื่องที่สำคัญที่สุด อย่าเพิ่ง By the People แล้วมัวแต่ยุ่ง มัวแต่ให้คุณมีชัย (ฤชุพันธ์) สงสารคุณมีชัยจะตาย คุณมีชัยร่างแล้วร่างอีก ไม่พอสักที ว่าจะอยู่ว่างๆ ก็ให้คุณมีชัยร่างไว้สัก 10 ฉบับมาเผื่อไว้
ผมนึกถึงสมัยคุณซอหม่อง อันนี้ขออนุญาตเล่าให้ฟัง SCDC คือหน่วยงานทหารของรัฐบาลพม่า พอยึดอำนาจ นายพลคนแรกที่อยู่ในอำนาจคือนายพลซอหม่อง นายพลซอหม่องเข้ามาหาผมคุยกันเรื่องนี้ เราเป็น brother กัน ชอบพอกัน ถามว่าจะทำอย่างไรดีกับเรื่องรัฐธรรมนูญ ผมบอกท่านหลายทีแล้วว่าเรื่องรัฐธรรมนูญจะไปยุ่งทำไม เอาที่เมืองไทยสิ ตอนนั้นเมืองไทยมี 12 ฉบับแล้ว มาเอาที่เมืองไทยสักฉบับสิ มาเอาไปเลย แล้วของท่านร่างอยู่ที่ไหน ร่างอยู่ที่บท 6 แล้วบท 6 ว่าอย่างไร บท 6 ว่าด้วยการกระจายอำนาจ การแบ่งอำนาจ “เออ… ก็ดีนี่ พยายามร่างต่อไป” ก็ไม่เสร็จสักที แล้วมาเมื่อไทย วันหนึ่งเขาก็โชว์ให้ผมดูบอกว่า “brother เรา pick up แล้วรัฐธรรมนูญ” ปกเหลืองผมยังจำได้เลย ถาม “ของใครวะ” (นายพลซอหม่องตอบ) “ของจอมพลสฤษดิ์”
รัฐธรรมนูญมีหลายฉบับก็จะวนเวียนอยู่อย่างนี้ ไปไหนไม่ได้เลย
ใช่ ไม่ต้องมีก็ได้ ถ้าท่านทำเพื่อประชาชน รัฐธรรมนูญคือกฎหมายสูงสุด เพื่อทำให้ประชาชนมีความรู้ ถอยหลังมาอีกก็มีประสบการณ์ มีแนวทางต่างๆ มันเกิดขึ้นมาเอง ความรอบรู้ By the People มันจะเกิดขึ้นเอง เมื่อเกิด By the People รัฐธรรมนูญมันจะเกิดขึ้นเอง แต่เป็นรัฐธรรมนูญของประชาชน! By the People
มีคำตอบหรือยัง?
ตอนนี้ห่วงเรื่องสถานการณ์ในประเทศอะไรมากที่สุด จึงลุกออกมาคุยกับพี่น้องสื่อ
ไม่ได้ลุกเลย เขาเชิญมา
ตอนนี้ห่วงอะไร
ห่วงมาตลอดเลย นอนไม่หลับ นอนตั้งแต่ทุ่ม ตื่นมาสองโมงเช้า นอนไม่ค่อยหลับเลย มันเป็นอย่างนี้ มันต้องห่วงสิทุกคน มันต้องห่วง
ปัญหาอะไรที่พ่อห่วงมากที่สุด
ห่วงประชาชน
จำได้ไหมลูก สมัยพ่อที่ใช้หลัก ‘โซ่ข้อกลาง’ พยายามดึงซ้ายดึงขวาเอามารวมกัน สร้างสันติ เดี๋ยวนี้เปลี่ยนมาเป็นกองกำลังที่สาม คือส่วนของกองกำลัง มีกองกำลังนะพ่อ ใครว่าไม่มี ระวังให้ดี กองกำลังของพ่อคืออะไรรู้ไหม ก็คือไม่ยุ่งเกี่ยวกับแดง ไม่ยุ่งเกี่ยวกับเหลือง ไม่ยุ่งเกี่ยวกับฝ่ายค้าน ไม่ยุ่งเกี่ยวกับรัฐบาล ยุ่งเกี่ยวอย่างเดียวคือประชาชน สังเกตไหมว่าวันนี้พูดคำว่าประชาชนไม่รู้กี่คำแล้ว ประชาชนคือหัวใจ ประชาชนที่ว่านี่ไม่ใช่คนจนเฉยๆ คนจนต้องมีวิธีการพัฒนาให้รวยขึ้นมา
มีคนมาดูดพ่อใหญ่ให้เข้าไปร่วมพรรคไหม
ไม่มี
ทำไมเขาถึงไม่มาดูดพ่อใหญ่
เพราะเขารู้ (ถาม – เพราะว่าอะไร) ดูดอย่างไรก็ไม่มีทางสำเร็จ ก็พูดอย่างนี้ คุณไปศึกษาก่อนในสิ่งที่ผมพูด ถ้าคุณไม่เข้าใจตรงไหนมาถาม ถ้าคุณไม่เข้าใจอีก แล้วต้องการให้ผมไปร่วมก็บอกอีกที แต่คุณต้องศึกษาก่อนนะ พูดจากหัวใจนะ คุณต้องศึกษาจากทุกคำพูดที่ผมพูดนะ
แต่ถ้ามีคนมาดูด พ่อใหญ่พร้อมไหม
ยังไม่มี (ถาม – ถ้ามีล่ะ) ไม่มี
ถ้าลุงตู่มาดูดล่ะ
ลุงตู่ไม่ดูดหรอกพ่อใหญ่ (หัวเราะ)
คิดว่าจะมีใครมาจีบไหม มาทาบทามให้ไปเป็นที่ปรึกษา ให้คำปรึกษาเรื่องการเมือง เพราะพ่อมีประสบการณ์
ไม่พูดตรงก็ไม่ได้นะ ก็เกือบจะทุกพรรค แต่ว่าไม่ไป
พรรคใหญ่ พรรคเล็ก พรรคใหม่ พรรคทหารก็มาใช่ไหม
The Third Force คนตรงกลางคือหัวใจ
ตอนนี้พ่อใหญ่ยังพร้อมที่จะลงเล่นการเมืองไหม
บอกกับเขาว่าอย่าเอาพ่อใหญ่ไปเลย เดินก็เดินไม่ค่อยได้ หูก็หนวก ตาก็ไม่เห็น ความจำก็เลว เอาไปทำไม เขาก็ไม่เอาเองแหละ
พ่อใหญ่ครับ ถ้าวันนี้เจอคุณทักษิณจะบอกอะไรคุณทักษิณเกี่ยวกับสถานการณ์บ้านเมือง
ตั้งแต่เขาไปนอกก็ไม่ได้คุยกัน เพิ่งมาคุยเมื่อสองสามวันนี้ คุยกับทักษิณว่าอยากกลับบ้านใช่ไหม มันมีวิธีที่จะทำให้กลับบ้านได้ ทักษิณก็ทำเพื่อประชาชนสิ ทักษิณเดินทางไปกี่ประเทศ มีเครื่องบินเอง ก็ไปหามาสิว่า ดูไบ เวเนซูเอลา อียิปต์ ตะวันออกกลาง คนตั้งเยอะแยะ ไปดูว่าเขาต้องการข้าวเท่าไหร่ ข้าวชั้นหนึ่ง วิตามินชั้นหนึ่ง น้ำตาลไม่มี กินแล้วเบาหวานไม่มี โรคเก๊าท์หาย ทำไมจะขายไม่ได้
คุณทักษิณบอกว่าอยากกลับบ้าน อยากกลับประเทศไทย บอกแบบนี้หรือ
ใครๆ ก็อยากจะกลับบ้าน คุณทักษิณจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ไม่เปลี่ยนแปลง จงรักภักดีต่อแผ่นดินไทยไม่เปลี่ยนแปลง ใครๆ ก็อยากกลับบ้าน เข้าใจหรือเปล่าลูก เป็นลูกอยากกลับไหม 3 วัน 3 เดือนก็อยากกลับแล้ว คิดถึงแฟน คิดถึงแผ่นดิน คิดถึงพระเจ้าอยู่หัว พวกเราจะทำอย่างไรให้พระเจ้าอยู่หัวสถิตสถาพรให้มั่นคง ให้เหมือนกับเสด็จพ่อ เสด็จพ่อเป็นยุคของพระเจ้าอยู่หัวในจักรีวงศ์องค์ที่ 5 ที่สร้างบ้านสร้างเมือง สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ก็จะทรงสร้างบ้านสร้างเมืองให้เจริญก้าวหน้า นี่คือสิ่งที่จำเป็น
ที่พ่อบอกว่าคุยกับคุณทักษิณ พ่อโทรหาคุณทักษิณ หรือคุณทักษิณโทรหาพ่อ
พ่อจำไม่ได้แล้วลูก มีคนโทรแล้วก็ยื่นโทรศัพท์ให้
แล้ววันนี้พ่อจะยังเป็นโซ่คล้องใจ จะจับมือคุณทักษิณพูดคุยกับพลเอกประยุทธ์ไหม
โซ่ข้อกลางลูก ไม่ใช่คล้องใจ
ถ้าคุณทักษิณทำอย่างที่พ่อบอก คุณทักษิณจะมีโอกาสได้กลับใช่ไหม
หนูลองคิดดูสิว่า ใครทำเพื่อประชาชน มันคือหัวใจของการปกครอง ที่จะนั่งอยู่ในหัวใจประชาชน แล้วประชาชนจะไม่เอาเหรอ จากที่ขายข้าวเกวียนละไม่ถึงหมื่น ได้ 8-9 พัน แล้วอยู่ดีๆ เขาได้ 5 แสน 1 ล้าน ใครเขาจะไม่เอา
แล้วคุณทักษิณจะได้กลับไหม
ไม่มีใครสามารถทำนายได้ พ่อไม่ได้เป็นหมอดู แต่จากที่พ่อพูดคือเหตุและผล คิดสิว่าจะได้กลับไหม
แล้วพ่อพร้อมไหม เป็นโซ่ข้อกลาง
พ่อไม่ได้พร้อม ไม่มีใครมาขอร้อง พอแล้ว พ่อแค่จะอธิบายให้ฟังเท่านั้นเอง
‘รัฐบาลแห่งชาติ’ ที่ควรเกิดขึ้นก่อนการเลือกตั้ง ระหว่างการเลือกตั้ง มีความเห็นในเรื่องนี้อย่างไร
รัฐบาลแห่งชาติ มีเท่าไหร่ก็แก้ปัญหาไม่ได้ รัฐบาลแห่งชาติในความรู้สึกของพวกเราคือ รัฐบาลที่ประกอบด้วยส่วนต่างๆ ใช่ไหม พรรคโน้นพรรคนี้มารวมกัน มันก็เหมือนเดิมๆ ที่เกิดขึ้นมา เพราะว่าพี่น้องของเราที่เป็นนักการเมืองทะเลาะกัน มีปัญหากันใช่ไหม ทหารก็บอกว่า มึงทะเลาะกันดีแล้ว เดี๋ยวกูยึดอำนาจเอง เกิด National Government อีก ก็เป็นปัญหาอีก ที่จะต้องเกิดคือ ‘รัฐบาลเฉพาะกาล’ หรือที่เรียกว่า Provisional Government หมายถึง เป็นรัฐบาลเฉพาะที่แก้ไขปัญหาเฉพาะเรื่องนี้ๆ 5 เดือน 6 เดือน 8 เดือน แค่นั้นเอง แล้วก็เลือกตั้งกลับมาสู่ปกติ
คุณทักษิณบอกเองว่าอยากกลับบ้านหรือเปล่า
คุณทักษิณไม่ต้องบอกหรอก ผมก็รู้ ฟังจากน้ำเสียง ใครๆ ก็อยากกลับบ้าน
น้ำเสียงบอกว่าอยากกลับบ้าน หรือท่านแนะนำว่าให้กลับบ้าน
ไม่ได้แนะนำ ผมไม่ได้พูด และท่านก็ไม่ได้พูด
แต่เดาใจว่าอยากกลับบ้าน
เป็นหนูอยากกลับไหมลูก
พ่อคุยกับคุณทักษิณบ่อยไหมคะ
ไม่บอก
พ่อยังสนับสนุนให้พลเอกประยุทธ์เป็นนายกฯ รอบสองไหมครับ
ถามพ่อเหมือนเป็นหมอดูไปเรื่อย
ทุกวันนี้ที่นายกฯ ทำ พ่อมองว่าอย่างไรบ้าง
ท่านก็พยายามทำเพื่อประชาชน แต่มันยังไม่ตรงหัวใจไง มันถึงมีพวกหนูมาถามแบบนี้
แล้วต้องทำอย่างไร
ก็ทำเพื่อคนประชาชนสิลูก
อย่างไร? ทำให้คนจนหมดไปจากประเทศไทยหรือ
ไม่ใช่อย่างนั้น ต้องทำให้คนรวยรวยขึ้นด้วย เอาแต่คนจนไม่ได้ เอาคนรวยด้วย ทั้งระบบ ไม่ใช่ไปสร้างความแตกต่าง ประชาธิปไตย 5 ข้อ ไม่ใช่ข้อเดียว อธิปไตยเป็นของประชาชน เสรีภาพของบุคคล ความเสมอภาค หลักกฎหมาย ถึงข้อสุดท้ายคือ รัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง
ได้คุยกับนายกฯ ปูบ้างไหม
นายกฯ ปูคือใครลูก…