ในวาระเดือนไพรด์ (Pride Month) ซึ่งถือว่าเป็นเดือนแห่งการตระหนักถึงความหลากหลายทางเพศ และ ร่าง พ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ที่เสนอโดยพรรคก้าวไกล หรือที่เรียกกันว่า ‘กฎหมายสมรสเท่าเทียม’ กำลังจะถูกหยิบขึ้นเพื่อพิจารณาในระเบียบวาระการประชุมสภาผู้แทนราษฎร ในวันที่ 15 มิถุนายน 2565 นี้ โดยประเด็นที่น่าจับตามองคือ การที่ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) มีมติเห็นชอบให้นำร่าง พ.ร.บ.คู่ชีวิต ที่เสนอโดยกระทรวงยุติธรรม มาประกบร่าง พ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม
การเปิดเผยเนื้อหาและสาระสำคัญของร่าง พ.ร.บ.คู่ชีวิต ที่เห็นชอบโดย ครม. ส่งผลเกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์ถึงการให้สิทธิแก่คู่สมรสร่วมเพศที่ไม่เท่าเทียมกับคู่สมรสหญิง-ชายทั่วไปอย่างเห็นได้ชัด
WAY ชวนสำรวจข้อกฎหมายสมรสเท่าเทียมของ 30 ประเทศทั่วโลก ซึ่งเป็นกฎหมายที่รับรองให้คู่รักร่วมเพศสามารถสมรสกันได้ ว่ามีข้อแตกต่าง คล้ายคลึง หรือโดดเด่นในประเด็นใดบ้าง
แม้โดยส่วนใหญ่ของทั้ง 30 ประเทศ จะมีข้อกฎหมายที่ค่อนข้างเอื้อต่อกลุ่มชาว LGBTQIA+ อย่างมาก แต่ในความเป็นจริงแล้ว หลายๆ ประเทศต่างต้องผ่านการต่อสู้และเรียกร้องเพื่อให้ได้มาซึ่งสิทธิดังกล่าวด้วยเช่นกัน แต่เมื่อปลายทางของการเรียกร้องที่เกิดขึ้นอยู่ภายใต้ ‘หลักนิติธรรม’ ซึ่งเป็นหลักที่จะปกป้องมนุษย์ทุกคนอย่างเท่าเทียมกัน ไม่ว่าจะเป็นเพศใด ด้วยเหตุนี้ เมื่อมีการเรียกร้องภายใต้หลักดังกล่าว ศาลรัฐธรรมในทั้ง 30 ประเทศ จึงไม่มีความจำเป็นต้องวิเคราะห์ไปถึงความแตกต่างระหว่างเพศและการเลือกปฏิบัติจากกฎหมายแต่อย่างใด หากเพียงยึดตามหลักนิติธรรมอย่างตรงไปตรงมา บนพื้นฐานที่ว่ามนุษย์ทุกคนสมควรที่จะได้รับสิทธิเหล่านี้อย่างเท่าเทียมกัน
สำหรับกรณีประเทศไทย ประชาชนยังคงต้องจับตาดูการพิจารณาของสภาผู้แทนราษฎร ในวันที่ 15 มิถุนายนนี้กันต่อไป ว่าจะมีมติเป็นไปในทิศทางไหน และผลที่ออกมานั้นจะสามารถทำหน้าที่เป็นเครื่องสะท้อนความคิดของผู้มีอำนาจทางการเมืองหรือผู้มีสิทธิ์มีเสียงในที่ประชุมสภาฯ ได้เป็นอย่างดี ว่าท้ายที่สุดแล้ว ร่าง พ.ร.บ.คู่ชีวิต ที่จะถูกนำมาประกบเพื่อพิจารณาประกอบกับร่าง พ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม จะครอบคลุมสิทธิที่กลุ่ม LGBTQIA+ ควรจะได้รับหรือไม่ หรือจะเป็นเพียงกฎหมายสมรส (ไม่) เท่าเทียมในอุดมคติคนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งเท่านั้น
อ้างอิง:
- The 29 countries around the world where same-sex marriage is legal
- Gay Marriage Goes Dutch
- Rocket Media Lab: สมรส(เมื่อไรจะ)เท่าเทียม
- SDG Insights | กลไกกฎหมายไปสู่สมรสเท่าเทียม: ถอดบทเรียนจากคำวินิจฉัยรัฐธรรมนูญต่างประเทศ
- สมรส(ไม่)เท่าเทียม อุดมคติวาเลนไทน์แบบไทยๆ
- กฎหมายสมรสในแต่ละประเทศเป็นยังไง สำรวจประเทศที่มี กม.ให้คนเพศกำเนิดเดียวกันสมรสกันได้
- ปิยพร โกมุท. (2563). สิทธิและเสรีภาพในการสมรสของบุคคลเพศทางเลือก (RIGHTS AND LIBERTIES IN MARRIAGE OF ALTERNATIVE SEXUAL PEOPLE). วารสารบัณฑิตศึกษานิติศาสตร์, 13(4), 501-521.
- เพศเดียวกันแต่งงานถูกกฎหมายในสวิตเซอร์แลนด์ 1 ก.ค. 65 พร้อมเลิกจดทะเบียนคู่ชีวิต
- ชาวสวิสลงประชามติ หนุนสมรสเพศเดียวกัน โพลคาดเสียงส่วนใหญ่ให้ผ่าน