หลังผ่านฤดูกาลเกณฑ์ทหาร พร้อมยอดผู้สมัครเป็นทหารจำนวนมากถึง 23,126 คน (ข้อมูลวันที่ 11 เมษายน 2566) นับเป็นยอดสูงสุดของการสมัครทหารเมื่อเทียบกับห้วงเวลาเดียวกันในทุกปีที่ผ่านมา แม้จะแสดงถึงแนวโน้มการเกณฑ์ทหารที่มีผู้สมัครใจมากขึ้น สอดคล้องกับยอดเกณฑ์ทหารที่ลดลงจากปี 2561 เป็นต้นมา แต่ใช่ว่าข้อถกเถียงเรื่องการยกเลิกบังคับเกณฑ์ทหารจะหมดไป
ข้อถกเถียงดังกล่าวมีสาเหตุจากสวัสดิภาพของพลทหาร อาทิ การทำงานนอกเหนือหน้าที่ ค่าตอบแทนที่ไม่สมเหตุสมผล ช่วงชีวิตวัยทำงานที่หายไป บางครอบครัวต้องเสียเสาหลัก วัฒนธรรมอำนาจนิยมที่กดทับและสร้างความเครียดให้กับผู้ที่มียศต่ำกว่าตามสายบังคับบัญชา กระทั่งการตายโดยไม่มีสาเหตุของพลทหารหลายกรณี มากไปกว่านั้น สภาพความเป็นอยู่อันอัตคัดของทหารชั้นผู้น้อยยังขัดแย้งกับจำนวนงบประมาณที่มากโขของกระทรวงกลาโหม
ล่าสุด วันที่ 14 มีนาคม 2566 งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 วงเงิน 3.35 ล้านล้านบาท ซึ่งผ่านการเห็นชอบจากที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) พบว่า กระทรวงกลาโหมได้รับการจัดสรรงบประมาณ 198,562.9 ล้านบาท สูดสุดเป็นอันดับที่ 4 รองจากกระทรวงมหาดไทย กระทรวงศึกษาธิการ และกระทรวงการคลัง
สิ่งสำคัญคือ หากยกเลิกหรือปรับสัดส่วนการเกณฑ์ทหาร ตลอดจนเกลี่ยงบกองทัพใหม่ หรือตัดรายจ่ายที่ไม่จำเป็นทิ้ง สวัสดิภาพและประสิทธิภาพของทหารไทยจะพัฒนาขึ้นหรือไม่ อย่างไร ซึ่งเชื่อว่าสังคมไทยอดรนทนรอคำตอบไม่ไหวหลังการเลือกตั้ง
ในวาระโค้งสุดท้ายการเลือกตั้ง WAY ชวนสำรวจ ‘นโยบายยกเลิกเกณฑ์ทหาร’ ของแต่ละพรรคการเมืองว่า พรรคไหนมีนโยบายว่าด้วยการเกณฑ์ทหารอย่างไรบ้าง เพื่อเป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจก่อนหย่อนบัตรเลือกตั้งวันที่ 14 พฤษภาคม 2566
พรรคก้าวไกล
- ยกเลิกการเกณฑ์ทหาร และเปลี่ยนเป็นระบบสมัครใจ โดยไม่กระทบภารกิจรักษาความมั่นคง
- ลดยอดพลทหารที่ไม่จำเป็นต่อภารกิจความมั่นคง เช่น ยอดผี พลทหารรับใช้ งานที่ไม่เกี่ยวกับความมั่นคง
- สร้างแรงจูงใจในการสมัครเป็นทหาร เช่น สร้างสวัสดิภาพ-สวัสดิการ ความก้าวหน้าทางอาชีพ ขจัดความรุนแรงในค่าย สร้างกลไกการร้องทุกข์ แก้ พ.ร.บ.วินัยทหาร
- ยกเลิกอำนาจพิเศษของกองทัพที่อยู่เหนือรัฐบาลพลเรือน เช่น สภากลาโหม
- ลดกำลังพล 30-40 เปอร์เซ็นต์ ประกอบด้วย
- ลดจำนวนนายพลเหลือ 400 นาย
- ลดจำนวนพลทหาร
- ควบรวมสำนักปลัดกลาโหมเข้ากับกองบัญชาการกองทัพไทย
- ให้ทุกเหล่าทัพใช้ผู้ช่วยทูตทหารร่วมกัน
- โอนภารกิจ-งบที่ไม่เกี่ยวกับการทหารให้หน่วยงานพลเรือนที่เกี่ยวข้อง เช่น สร้าง-ซ่อมถนน พัฒนาแหล่งน้ำ
พรรคเพื่อไทย
- แก้ไขกฎหมาย ยกเลิกการเกณฑ์ทหาร ให้เข้ารับราชการทหารโดยสมัครใจ
- เปิดรับสมัครออนไลน์ ไม่กำหนดเป้าหมายการรับสมัคร เพื่อทำให้เป็นทหารมืออาชีพ
- ลดงบกลาโหมลง 10 เปอร์เซ็นต์ ให้สอดคล้องกับความเป็นจริง
- ปฏิรูปกองทัพเป็นทหารมืออาชีพ ป้องกันการแทรกแซงทางการเมืองและการบริหารราชการแผ่นดิน
พรรคไทยสร้างไทย
- ยกเลิกการจับใบดำใบแดง เปลี่ยนเป็นระบบสมัครใจ
- ตัดลดงบซื้ออาวุธ เปลี่ยนเป็นสวัสดิการ สร้างแรงจูงใจให้คนมาสมัครเพิ่มขึ้น
- ปรับลดจำนวนพลทหารให้เพียงพอต่อความจำเป็น
(ที่มา: น.ต.ศิธา ทิวารี กล่าวขณะลงพื้นที่หาเสียงเขตบางพลัด)
พรรคเสรีรวมไทย
- ยกเลิกเกณฑ์ทหาร ใช้ระบบสมัครใจ
- ลดขนาดกองทัพ ลดจำนวนนายพล เน้นใช้เทคโนโลยีแทนกำลังคน
- ลดระยะเวลาประจำการจาก 2 ปี เป็น 1 ปี
- กระจายกองทัพออกนอกจากกรุงเทพฯ ทำให้มีพื้นที่ส่วนกลางมากขึ้น เช่น สวนสาธารณะ
พรรคชาติพัฒนากล้า
- ปรับปรุงกระบวนการเกณฑ์ทหาร
- ทำให้ทหารเป็นอาชีพที่สามารถสร้างรายได้ที่ดี ตำแหน่งหน้าที่ดี ก้าวหน้า ทำให้ไม่มีการเกณฑ์ทหารในท้ายสุด
(ที่มา: สุวัจน์ ลิปตพัลลภ กล่าวบนเวทีเลือกตั้ง’66 บทใหม่ประเทศไทย จัดโดย เครือมติชน)
พรรครวมไทยสร้างชาติ
- แบ่งสัดส่วนทหารเกณฑ์ 30 % ทหารอาสา 70%
- เพิ่มสิทธิ สวัสดิการ มีรายได้ และได้เรียนจนจบปริญญาตรี
(ที่มา: พงศ์พล ยอดเมืองเจริญ (ลอรี่) ผู้สมัคร ส.ส. เขตสวนหลวง กรุงเทพฯ กล่าวขณะพบสื่อเครือเนชั่น แต่ไม่มีนโยบายนี้บนเว็บไซต์พรรค)
*เพิ่มเติม: พรรครวมไทยสร้างชาติแสดงท่าทีคงระบบการเกณฑ์ทหารไว้ เพราะกังวลว่าจะไม่มีทหารป้องกันประเทศเมื่อกองกำลังไม่ทราบฝ่ายประชิดชายแดน ดังคลิปวิดีโอ ‘ประเทศไทยไม่เหมือนเดิม’
พรรคพลังประชารัฐ
- ไม่มีนโยบาย
พรรคประชาธิปัตย์
- ไม่มีนโยบาย
พรรคภูมิใจไทย
- ไม่มีนโยบาย
เพิ่มเติม: “ดีอยู่แล้ว” อนุทิน ชาญวีรกูล ให้สัมภาษณ์กับ ไทยรัฐ กรณียกเลิกทหารเกณฑ์ เผยลูกชายตนเคยจับได้ใบแดง เป็นทหาร 1 ปี วินัยดีขึ้น
ที่มา
- “ยกเลิกเกณฑ์ทหาร” เทียบข้อมูลและปฏิกิริยากองทัพ
- เลือกตั้ง 66 เปรียบเทียบนโยบายเกณฑ์ทหาร พรรคไหนยกเลิก-พรรคไหนเงียบงัน
- ส่อง 5 พรรคน่าจับตามองที่มีนโยบายยกเลิกการเกณฑ์ทหาร
- เลือกตั้ง 66 : นโยบายยกเลิกเกณฑ์ทหาร 9 พรรคการเมือง พรรคไหนยกเลิก พรรคไหนเงียบ
- “เสรีรวมไทย” ชูนโยบายปฏิรูปกองทัพ ชงแก้กม.อาญาคนปฏิวัติต้องถูกประหาร ห้ามนิรโทษกรรมล้างผิด
- ‘เกณฑ์ทหาร’ 2566 รับกี่คน ดูยอดรับย้อนหลัง 9 ปี
- ผ่างบกลาโหม 2567 ใช้อะไรถึงได้งบประมาณ 1.98 แสนล้าน
- เลือกตั้ง’66: 8 พรรคการเมืองร่วมวงประชันดีเบตจุดยืนด้านการเมือง-สังคม
- “รทสช.” มั่นใจ ปักธง ส.ส.กทม. แน่ ชู นโยบายทหารอาสา เพิ่มสิทธิ สวัสดิการ รายได้
- “อนุทิน” มองเกณฑ์ทหารดีอยู่แล้ว ลูกชายมีวินัยเพิ่มขึ้นหลังรับใช้ชาติ 1 ปี
- นโยบาย แก้รัฐธรรมนูญ
- ปฏิรูปกองทัพ