ตุลาคม 2022 รัฐบาลไนจีเรียประกาศใช้เงินสกุลใหม่แทนเงินสกุลไนรา โดยให้เหตุผลว่าเพื่อควบคุมเงินปลอม กำจัดเงินไนราส่วนเกิน และป้องกันปัญหาอาชญากรรมที่รีดค่าไถ่เป็นเงินสด รวมถึงเป็นการส่งเสริมธุรกรรมไร้เงินสด
เมื่อธนาคารกลางขีดเส้นตายให้ผู้ฝากเงินนำธนบัตรเก่ามาเปลี่ยนภายในเดือนกุมภาพันธ์ 2023 แต่ธนบัตรชนิดใหม่กลับมีจำนวนไม่เพียงพอและธุรกิจบางประเภทเริ่มปฏิเสธที่จะรับธนบัตรเก่า ไนจีเรียจึงประสบปัญหาขาดแคลนเงินสด นำมาสู่ความตึงเครียดและการจลาจลทั่วประเทศในช่วงต้นเดือนกุมภาพันธ์
สำนักข่าว The Guardian รายงานว่า มีผู้เสียชีวิตจำนวนมากจากวิกฤตขาดแคลนเงินสด เพราะผู้ป่วยไม่ได้รับการรักษาในโรงพยาบาล หลายครอบครัวต้องดิ้นรนเพื่อหาเงินสกุลใหม่มาเป็นค่ารักษาพยาบาล เช่น กรณีหญิงตั้งครรภ์ในรัฐคาดูนาทางตอนเหนือของประเทศ เสียชีวิตลงหลังจากสามีไม่สามารถหาเงินสกุลใหม่มาจ่ายให้ศูนย์สุขภาพได้
ธนาคารโลก (World Bank) ระบุว่า ไนจีเรียมีประชากรเพียง 45 เปอร์เซ็นต์เท่านั้นที่สามารถเข้าถึงการทำธุรกรรมธนาคาร ทำให้สถานการณ์ขาดแคลนธนบัตรเลวร้ายลงในพื้นที่ชนบทห่างไกล ซึ่งมีเพียงไม่กี่คนที่เข้าถึงธนาคารและการใช้โทรศัพท์มือถือในการทำธุรกรรมออนไลน์ สิ่งเหล่านี้ส่งผลให้ปัญหาระบบการเงินและสาธารณสุขเลวร้ายลง
ภาพการต่อคิวกดเงินที่ตู้เอทีเอ็มจึงเป็นสิ่งที่พบเห็นได้ทั่วไปในเมืองใหญ่ บางรายเลือกที่จะนอนค้างคืนข้างธนาคาร ขณะที่ภาคธุรกิจในพื้นที่ห่างไกลเริ่มใช้เงินสกุลฟรังก์เซฟาของธนาคารกลางรัฐแอฟริกาตะวันตกเพื่อทำธุรกรรมภายในประเทศ
โอลา อาห์เหม็ด (Ola Ahmed) ประธานสมาคมการแพทย์ไนจีเรียแห่งรัฐควารา กล่าวว่า ผู้ป่วยตกอยู่ในสถานการณ์ที่เลวร้าย เนื่องจากพวกเขาไม่สามารถซื้อยาที่จำเป็นได้ โดยมีชาวไนจีเรียเพียง 1 ใน 5 เท่านั้นที่มีประกันสุขภาพ ขณะที่ส่วนใหญ่ต้องเสียเงินจ่ายค่ารักษาพยาบาลเอง
หนังสือพิมพ์ท้องถิ่น Daily Trust รายงานว่า ศูนย์สุขภาพหลายแห่งในเมืองใหญ่ เช่น อาบูจา คาโน และไมดูกูรี มีปัญหาในการประมวลผลชำระเงินผ่านแอปพลิเคชัน ซึ่งเป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิต
เจ้าหน้าที่สาธารณสุขและโรงพยาบาลในกรุงลากอสยืนยันว่า ผู้ป่วยบางรายไม่สามารถจ่ายค่ารักษาและค่ายา เพราะระบบการโอนเงินผ่านแอปธนาคารล่ม
แม้วันที่ 16 กุมภาพันธ์ ที่ผ่านมา มูฮัมมาดู บูฮารี (Muhammadu Buhari) ประธานาธิบดีจากพรรค All Progressives Congress (APC) สั่งเลื่อนเส้นตายการใช้ธนบัตรแบบเก่าออกไป ขณะเดียวกัน ผู้ว่าการกว่า 10 รัฐ ซึ่งส่วนใหญ่มาจากพรรครัฐบาล ก็เรียกร้องให้ศาลสูงสุดระงับนโยบายเปลี่ยนสกุลเงินและอนุญาตให้ชาวไนจีเรียสามารถใช้ธนบัตรเก่าและใหม่ จนกว่าธนาคารกลางจะสามารถจัดหาเงินสดได้เพียงพอ
ทั้งนี้ ศาลสูงสุดไนจีเรียมีกำหนดพิจารณาในวันที่ 22 กุมภาพันธ์ แต่ยังไม่มีความชัดเจนว่า ปัญหาดังกล่าวจะได้รับการแก้ไขก่อนการเลือกตั้งในวันที่ 25 กุมภาพันธ์ หรือไม่
ที่มา
- Patients dying as Nigerian cash crisis hits health services before election
- Riots erupt in Nigerian cities as bank policy leads to scarcity of cash