ผมรักษาผู้ป่วยเนื่องจากกัญชาทุกเดือนและทำมา 40 ปีแล้ว กัญชานั้นมีโทษ ตอนที่ได้ยินครั้งแรกว่าจะปล่อยเสรีก็เป็นห่วง ครั้นเห็นผู้คนเริ่มชงกินทุกคืนก็นึกในใจว่า – ว่าแล้ว
ส่วนที่เป็นประโยชน์ทางการแพทย์ก็มีอยู่แน่นอนเช่นกัน
อย่างไรก็ตาม อำนาจในการจัดการกัญชาไม่ควรอยู่ในมือแพทย์ฝ่ายเดียว เรื่องนี้ควรเป็นประเด็นสำคัญ
ประกาศของฝ่ายการแพทย์เรื่องโทษของกัญชาและพิษภัยต่อเด็กนั้นเป็นความจริงและถูกต้องตามนั้นทุกประการ เฉพาะที่ผมรักษาอยู่ทุกวันมักเป็นเด็กหนุ่มที่เฉื่อยชาเนื่องจากใช้กัญชาติดต่อกันมานานหลายปี นักเล่นหุ้นทำงานน้อยลง นักดนตรีสร้างสรรค์งานน้อยลง นักศึกษาเฉยชากับการเรียนและอนาคต อาการเหล่านี้พบเป็นประจำ และอธิบายได้ด้วยกลไกที่กัญชาทำกับสมอง
สมัยก่อนเราเรียกว่า Amotivational Syndrome แปลว่ากลุ่มอาการขาดแรงจูงใจ
ที่จริงให้นักการเมืองแก่ๆ ใช้กัญชามากๆ แล้วเป็นแบบนี้น่าจะดีไม่น้อย ปัญหาคือคนอนุมัติน่าจะมีคุณภาพชีวิตที่ดีพอที่จะไม่ต้องใช้กัญชา
แม้เราจะทราบว่ากัญชาเป็นโทษ อย่างไรก็ตามอำนาจการเสพติดของกัญชาไม่มากนักก็เป็นเรื่องจริงอีก อย่างน้อยก็หมายถึงอำนาจทางสรีรวิทยา กล่าวคือการถอนกัญชามิได้ลงแดงชัดเจนเท่าถอนเหล้า บุหรี่ หรือผงขาว ไม่แม้กระทั่งเท่ายาบ้า ยาไอซ์ ยาอี หรือยาเค หากบ้านเราจะมีปัญหาเรื่องติดกัญชาก็เพราะชีวิตมันเส็งเคร็งจนต้องใช้กัญชากล่อมประสาทเสียมากกว่า ก็เหตุเพราะมันเส็งเคร็งไม่มีทางออก จึงใช้ไปเรื่อยๆ จนเป็นเรื่อง
บุหรี่ไม่ดีแน่ๆ สร้างมะเร็งปอด เหล้าไม่ดีแน่ๆ เมาแล้วขับชนผู้บริสุทธิ์ตาย ทั้งสองอย่างนี้ประเทศของเราพยายามปราบให้อยู่หมัดมาตั้งแต่แรก แต่จนแล้วจนรอดก็ไม่ได้มีอะไรเปลี่ยนแปลงมากนัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งประการหลังที่การชนคนตายมิได้มีโทษเท่ากันทุกคนก็ยังเห็นอยู่ในปี พ.ศ. นี้
ปัญหาจึงวนมาที่เดิมนั่นคือประเทศเรามิได้บังคับใช้กฎหมายเท่ากัน หรือบังคับใช้กฎหมายมีประสิทธิภาพมากพอ
เรื่องก็จะวนไปที่เพราะประเทศเรายังพัฒนาไม่เต็มที่ ชาวบ้านของเรายังมีการศึกษาไม่มากพอ ดังนั้นเราจึงปล่อยให้ชาวบ้านดูแลตัวเองมิได้ เราจำเป็นต้องออกกฎหมายใหม่ๆ เพื่อควบคุมทุกสิ่งทุกอย่างให้ได้ วิวาทะทำนองนี้ใช้ได้กับทุกเรื่องในบ้านเรา เรายังให้ต่างจังหวัดเลือกตั้งผู้ว่าราชการจังหวัดมิได้ ไปจนถึงเรายังให้ประชาชนเลือกตั้งตามระบอบประชาธิปไตยมิได้ไปโน่นเลย
เหตุผลพื้นฐานกลับมาที่เรื่อง “เป็นที่น่าเชื่อได้ว่าประชาชนคนไทยอยู่เองไม่ได้ โตเองไม่เป็น” จำเป็นต้องมีผู้ปกครอง
จะว่าไปก็สะท้อนการเลี้ยงลูกในหลายๆ บ้านที่เชื่อว่าจำเป็นต้องควบคุม ขีดเส้นให้เดิน เข้าโรงเรียนระดับนี้ เพื่อจะได้เข้ามหาวิทยาลัยระดับนี้ เพื่อจะได้มีคอนเน็กชัน เพื่อจะได้มีชีวิตที่ปลอดภัยในวันหน้า เป็นโครงสร้างความคิดแบบเดียวกัน
เป็นที่น่าสังเกตว่าเสียงคนต่อต้านกัญชาเสรีด้วยเหตุผลทางด้านสุขภาพ มีมากกว่าเสียงไม่สบายใจเรื่องสภาเพิ่งจะผ่านมติเหล้าเสรีทั้งที่เหตุเกิดในสัปดาห์เดียวกัน เป็นไปได้ว่าเรื่องเหล้านั้นเราสุกงอมกันพอสมควรแล้วว่าการผูกขาดมิใช่เรื่องดี การปล่อยเสรีไม่เพียงดีต่อเศรษฐกิจในภาพรวม แต่ดีต่อสติปัญญาประชาชนมากกว่าด้วย เรื่องเมาแล้วขับชนคนตายนั้นก็ดูเหมือนประชาชนจะตื่นตัวมากขึ้นเรื่อยๆ ว่าเมาแล้วขับชนคนตายนั้นควรมีโทษสูงสุดที่รอมชอมมิได้ แม้ว่าวันนี้ยังไม่มีความหวังว่าฝ่ายกฎหมายหรือฝ่ายบังคับใช้กฎหมายจะทำได้ แต่อย่างน้อยก็เห็นอรุณรุ่งที่ขอบฟ้าขึ้นมาบ้าง
กลับมาที่กัญชาอีกที กัญชานั้นมีโทษทางสุขภาพแน่ แต่เราปล่อยให้ฝ่ายการแพทย์ตัดสินเรื่องนี้คนเดียวมิได้ เหมือนเรื่องโควิด-19 เพราะเราปล่อยให้ฝ่ายการแพทย์ตัดสินคนเดียว จึงเกิดความเสียหายมากมายระดับนี้ ซึ่งจากการเสวนาทุกเวทีก็ชี้ตรงกันว่าเป็นความเสียหายที่ไม่จำเป็น มีคนตายที่ไม่จำเป็น และมีความสูญเสียทางเศรษฐกิจที่ไม่จำเป็น
นอกเหนือจากการมีความจำเป็นที่จะต้องมีหลายฝ่ายช่วยกันดูเรื่องกัญชาแล้ว ที่ขาดเสียมิได้คือความสามารถอยู่เองได้ โตเองเป็นของพ่อแม่ผู้ปกครองเอง ไม่มากก็น้อยการดูแลบุตรหลานเรื่องกัญชาเป็นหน้าที่ของเราด้วย มิใช่หน้าที่คนอื่น พูดเช่นนี้กินความถึงเหล้า บุหรี่ ยาบ้าและผงขาวด้วย แม้ว่าความผิดทั้งปวงจะเกิดจากคนอื่นก็ตาม
ทักษะชีวิตที่ดีคือทุกเรื่องเป็นเรื่องของเรา แม้ว่าคนอื่นผิด
เวลาดูหนังแล้วปล่อยเบลอเหล้าเท่ากับตัดตอนสติปัญญาประชาชน ที่ทำไปได้ไม่คุ้มเสีย กับเรื่องกัญชาก็อาจจะคล้ายๆ กัน เรารู้ได้อย่างไรว่าที่อัมสเตอร์ดัมกั้นทะเลได้ทุกวันนี้มิใช่เพราะสติปัญญาถูกปล่อยให้ออกจากกรงอย่างเสรี
หนึ่ง พัฒนาการเด็กต้องการเวลา คือเวลาที่เด็กๆ จะลองผิดลองถูก ล้มลุกคลุกคลาน อยู่เองได้โตเองเป็น
สอง พัฒนาการของการเลือกตั้งส่วนท้องถิ่น การเลือกตั้งผู้ว่าราชการจังหวัดทุกจังหวัด ไปจนถึงการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรก็เช่นกัน ความสามารถเหล่านี้ไม่สามารถสถาปนาได้ชั่วข้ามคืน เราจำเป็นต้องให้เวลาประชาชนส่วนท้องถิ่นต่างๆ ได้ทำแบบฝึกหัด เอ็กเซอร์ไซส์ และทดลองทดสอบวิธีการต่างๆ นานาที่จะควบคุมนักการเมือง
สาม ปัญหาบุหรี่ เหล้า และยาเสพติดก็ไม่ต่างกัน อะไรๆ ที่มีด้านลบพอๆ กับด้านบวก ล้วนต้องการการจัดการโดยกระบวนการทางประชาธิปไตยทั้งนั้น
ประกาศทางการแพทย์เรื่องกัญชาเวลานี้ถูกต้องทุกอย่าง แต่อำนาจการจัดการจำเป็นต้องเป็นของทุกฝ่าย ส่วนพ่อแม่มีหน้าที่ป้องกันอันตรายให้กับเด็กๆ พอๆ กับปล่อยเด็กล้มลุกคลุกคลานตามสมควร