เมื่อพูดถึง ‘เทศกาลหนังสือ’ เรามักจะนึกถึงภาพงานที่มีสำนักพิมพ์และร้านหนังสือเจ้าเล็กเจ้าใหญ่มาออกบูธกันอย่างอุ่นหนาฝาคั่งอย่างที่เราคุ้นเคยกันในแบบฉบับของงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติที่เพิ่งจบลงไปเมื่อต้นเดือนเมษายน แต่ในอีกฟากมุมหนึ่งของทวีปยุโรปอย่างประเทศสเปนก็เพิ่งมีการจัดเทศกาลหนังสือไปไม่นานนี้เช่นกัน
‘Sant Jordi’ เป็นงานเทศกาลเฉลิมฉลองแบบดั้งเดิมที่จะถูกจัดขึ้นช่วงฤดูใบไม้ผลิของทุกปีในแคว้นกาตาลุญญา (Catalonia) ประเทศสเปน เป็นเทศกาลที่ผสมผสานระหว่างวันหนังสือโลก (World Book Day) และวันแห่งความรักเข้าไว้ด้วยกัน ซึ่งตลอดสองข้างทางของถนนบาร์เซโลนาจะมีแผงขายหนังสือและดอกไม้ตั้งเรียงราย พร้อมกับผู้คนที่เดินชมงานเพื่อหาของขวัญให้กับครอบครัว เพื่อน และคนรัก
สำหรับงาน Sant Jordi ในปีนี้ไม่ต้องบินไปไกลถึงประเทศสเปน เพราะ MESA 312 CULTURAL LAB ร่วมมือกับสถานเอกอัครราชทูตสเปนแห่งประเทศไทย จัดงานเทศกาลหนังสือสุดโรแมนติกขึ้น ณ GalileOasis คอมมิวนิตีที่เปรียบดั่งโอเอซิสขนาดย่อมซ่อนตัวอยู่ใจกลางกรุงเทพฯ
จากถนนบรรทัดทองลัดเลาะเข้าซอยเล็กๆ ไม่นานก็มาถึงงานได้ไม่ยาก บรรยากาศอันแสนอบอุ่นของผู้คนทั้งไทยและต่างชาติที่แวะเวียนมา พร้อมกับกลิ่นของอาหารสเปนที่ทำสดใหม่ร้อนๆ พร้อมเสิร์ฟให้ทุกคนที่มางานได้ลิ้มลองกันไม่ว่าจะเป็น Paella, Tortilla Española และ Croquetas หลากหลายไส้ให้ได้เลือกกัน
แน่นอนว่าภายในงานนี้มีแผงหนังสือวางเรียงรายให้ได้เลือกกัน ไม่ว่าจะเป็นพ็อกเก็ตบุ๊ก นิตยสาร ทั้งมือหนึ่งและมือสอง ของกระจุกกระจิกน่ารักๆ ที่ออกแบบและทำโดยฝีมือศิลปินไทย รวมไปถึงมีร้านค้าชั้นนำสุดพิเศษและไวน์หอมๆ ให้ได้เลือกชมและชิมพร้อมกับซื้อติดไม้ติดมือกลับบ้านกันไปอีกด้วย
หนึ่งในร้านที่สะดุดตาตั้งแต่ก้าวเข้าไปในงานเทศกาลหนังสือสุดแสนโรแมนติกครั้งนี้ จนอดไม่ได้ที่ต้องแวะเข้าไปพูดคุยด้วยก็คือร้าน Eden’s ที่มีนิตยสารขนาดพ็อกเก็ตบุ๊กขนาดเหมาะมืออย่าง Out of Eden’s ให้เลือกชมเลือกซื้อ
หลายคนอาจรู้จักและคุ้นเคยกับชื่อ Eden’s ร้าน bake shop ที่โดดเด่นด้วยการเสิร์ฟขนมอบแบบโฮมเมดสดใหม่ทุกวัน พร้อมกับเมนูบรันซ์ที่ซ่อนตัวอยู่ในตึกเก่าบนถนนหลานหลวง แต่นอกจากการทำขนมอบแล้วร้านนี้ยังมี diner journal ออกมาให้เราได้อ่านกันอีกด้วย
สำหรับ diner journal เล่มนี้ คุณอุ้ม หนึ่งในทีมงานผู้สร้างสรรค์บันทึกเล่มนี้ได้เล่าว่า คุณเด่น-นิรามย์ วัฒนสิทธิ์ (เจ้าของร้าน Eden’s) และทีมอยากทำนิตยสารขนาดพ็อกเก็ตบุ๊กของร้านขึ้นมา แต่ตอนที่เริ่มลงมือทำกันขึ้นมาคือช่วงที่มีการระบาดของโควิดพอดี แม้อาจจะไม่ใช่ช่วงเวลาการเริ่มต้นที่เหมาะสม แต่เหตุการณ์นี้ก็ไม่ได้หยุดความตั้งใจของทีมที่อยากจะทำนิตยสารเล่มนี้ออกมา ตลอดช่วงโควิดทางทีมต้องอาศัยการติดต่อและสัมภาษณ์ผ่านทางอีเมลเพื่อเรียบเรียงเรื่องราวออกมาเป็นเนื้อหาให้เราได้ร่วมเดินทางไปพร้อมกัน
ในแต่ละเล่มจะมีการคิดและวางธีมเนื้อหาทั้งหมดว่าจะนำเสนออะไรบ้าง รวมไปถึงการติดต่อนักวาด (illustrator) เพื่อมาร่วมแต่งเติมสีสันปกหลังของแม็กกาซีนเล่มนี้อีกด้วย นอกจากบทสัมภาษณ์และเรื่องราวต่างๆ จากหลากหลายพื้นที่บนโลกแล้ว ภายในแม็กกาซีนเล่มนี้ยังมีสูตรอาหารซุกซ่อนอยู่ด้านในให้ผู้อ่านได้ไปลองทำฝึกฝีมือกันอีกด้วย
นอกจาก Out of Eden’s แล้ว เรายังได้แวะเวียนไปพูดคุยกับกราฟิกดีไซเนอร์และช่างภาพอิสระ คุณตั้ม-วุฒิพล อุจจธรรมรัตน์ ที่ได้มาร่วมออกบูธในงานครั้งนี้อีกด้วย คุณตั้มเล่าว่า ก่อนหน้านี้จะเน้นถ่ายรูปเป็นหลัก แต่เพิ่งริเริ่มหนังสือทำมือ (zine) ได้ประมาณ 4-5 ปี เพื่อที่จะบอกเล่าคอนเซปต์และเรื่องราวผ่านภาพถ่าย ตัวอย่างเช่น Flipping Bangkok 2 (2022) ที่บอกเล่าเรื่องราวของรถตุ๊กตุ๊ก พาหนะอันเลืองชื่อของกรุงเทพมหานครว่ามีจุดกำเนิดและความเป็นมาอย่างไรบ้าง
แม้ว่าการทำนิตยสารหรือสิ่งพิมพ์รูปแบบต่างๆ ในยุคนี้อาจดูสวนกระแสกับสื่อออนไลน์และโลกดิจิทัล แต่คุณอุ้มและคุณตั้มได้บอกกับเราว่า การทำสื่อหรือสิ่งพิมพ์ออกมาเป็นรูปเล่มให้ความรู้สึกแตกต่างออกไป การได้เห็นภาพพร้อมกับเรื่องราวปรากฏอยู่บนหน้ากระดาษทำให้รู้สึกว่าเป็นสิ่งจับต้องได้ รวมไปถึงตัวอักษร ภาพถ่าย และภาพประกอบในแต่ละหน้าก็สามารถสื่อสารคอนเซปต์ต่างๆ ที่ต้องการจะร้อยเรียงออกมาได้
ถึงแม้ว่างานเทศกาลหนังสือสุดโรแมนติกอย่าง Sant Jordi 2023 จะจบลงไปแล้ว แต่หากใครไม่อยากพลาดกิจกรรมหรืองานดีๆ จากทาง MESA 312 และสถานเอกอัครราชทูตสเปนแห่งประเทศไทยในปีนี้ ก็สามารถเข้าไปติดตามรายละเอียดได้ทาง Facebook: MESA 312 และ Embajada de España en Tailandia
- ในปี ค.ศ. 1926 ราชาอาณาจักรสเปนได้ประกาศให้วันที่ 23 เมษายนของทุกปี เป็นวันหนังสือแห่งชาติ (Book Day) เนื่องจากเป็นวันครบรอบการจากไปของ มิเกล เด เซร์บันเตส (Miguel de Cervantes Saavedra) นักเขียนชื่อดังชาวสเปน เจ้าของผลงานสุดคลาสสิกอย่าง Don Quixote
- ถัดมาในปี ค.ศ. 1995 UNESCO ได้ประกาศให้วันที่ 23 เมษายน เป็นวันหนังสือและลิขสิทธิ์โลก (World Book and Copyright Day) เพื่อสร้างความตระหนักถึงคุณค่าและความสำคัญของหนังสือที่มีต่อประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม
- วันที่ 23 เมษายน สำหรับแคว้นกาตาลุญญายังถือว่าเป็นวันแห่งความรัก เพื่อเป็นเกียรติแก่ นักบุญจอร์จ (Sant Jordi) จากผู้ปราบมังกรช่วยเจ้าหญิงสู่ตัวแทนความรักทางศาสนา และได้กลายเป็นมาประเพณีแลกเปลี่ยนหนังสือกับดอกกุหลาบในปัจจุบัน
อ้างอิง:
Author
Photographer
