คุณรู้จัก WeChat ไหมครับ? ทำตลาดในไทยอยู่พักหนึ่ง เด็กโรงเรียนนาดาวใช้กันทุกคนเลย โรงเรียนนาดาวนี่มันอยู่ซัวเถาหรืออย่างไรไม่ทราบ แต่ตอนนี้เลิกแล้ว หลังจากย้ายไป Line TV
จริงๆ ไม่รู้จักก็ไม่แปลกหรอกครับ ถ้าจะอธิบายกันง่ายๆ WeChat ก็คือแอพแชทบนมือถือ ‘เหมือน Line’ ว่างั้นเถอะ ตอนเปิดตัว เห็นโลโก้แอพคนก็แซะกันสนุกสนานล่ะว่าเหมือน Lineๆ แอพขี้ก๊อป แอพเซินเจิ้น
ซึ่งแม่งก็เซินเจิ้นจริงนั่นแหละ WeChat เป็นผลผลิตของบริษัท Tencent บริษัทไอทียักษ์ใหญ่ของจีน พ่วงตำแหน่งบริษัทเกมที่ใหญ่ที่สุดในโลกไปด้วย สำนักงานใหญ่ก็อยู่ที่เซินเจิ้นเรานี่เอง งงโว้ย! บริษัทเกมใหญ่ที่สุดในโลกแม่งเป็นบริษัทจีน?
ปัจจุบันก็อย่างที่ทุกท่านคงทราบว่า WeChat แม่งไม่ค่อยติดตลาดในเมืองไทยเท่าไหร่ Line ตีตลาดด้วยสติกเกอร์ WeChat ก็มีสติกเกอร์ ฟรีก็เยอะมาก แต่หน้าตาตัวการ์ตูนก็ดูจีนๆ คงไม่ค่อยถูกใจคนไทยมั้ง ชื่อของ WeChat ในเมืองไทยก็ค่อยๆ จางไปพร้อมๆ กับเด็กโรงเรียนนาดาว เหลือเพียงไว้ใช้ติดต่อกับคนจีน
และแล้ว รัฐบาลแม่งก็บล็อค Line!!
แน่นอนว่าไม่ใช่รัฐบาลลุงอันเป็นที่รักของเรา แต่เป็นรัฐบาลจีนที่ทยอยไล่บล็อคบริการทางอินเทอร์เน็ตชื่อดังไปทีละเว็บ ทีละแอพ ตั้งแต่ช่วงปี 2012 แรกๆ ก็ Google Youtube Facebook สักพักก็ลามมาถึงแอพแชท ซึ่งรวมถึง Line ด้วย
คนจีนพวกไม่เดือดร้อนอะไรกันหรอกครับ แต่ไอ้คนแดนไกลไทยพลัดถิ่นนี่แหละที่ความซวยมาเยือน แรกๆ เราก็ต้องใช้ WeChat แค่เพื่อติดต่อกับคนจีนแค่นั้นแหละ พอโดนบล็อค Line ทีนี้ก็ต้องบังคับเพื่อนที่ไทยให้ใช้ WeChat กับกูไปด้วยเลย ไม่งั้นมีอะไรมึงก็ส่งอีเมลมาละกัน อีกวันสองวันกูอาจจะตอบกลับ คอนเซอร์เวถีบเอกซ์ตรีมิสท์กันไปเลย
แรกๆ ใหม่ๆ เออเว้ย! มันก็ไม่เห็นจะแตกต่างอะไรกันมากมาย ก็แค่ใช้ส่งเมสเสจ สติกเกอร์ฟรีก็หน้าตาตลกดี แต่พอนานวันไป WeChat ก็เริ่มทำตัวแปลกแยก เริ่มเป็นตัวของตัวเอง เริ่มเป็นมากกว่าแอพแชท เริ่มมีนั่นนู่นนี่ มีบริการเสริม ฟีเจอร์เด็ดต่างๆ มากมายที่น่าสนใจ หลายๆ อย่างก็เปิดใช้ได้แค่ในจีนเท่านั้น นานวันไป ณ ตอนนี้บอกได้เลยว่า บางอย่างก็พัฒนาไปไกลกว่า Line ก็มี ถึงแม้หลายๆ อย่างจะใช้ได้แค่เฉพาะในจีนเท่านั้น ดังนั้นท่านไม่ต้องตกใจว่าเราได้งบโฆษณาแฝงมาหรือไม่
ความแปลกใหม่เฉพาะตัวของ WeChat ที่น่าสนใจก็เช่นว่า
อย่างที่ทราบกันว่า WeChat มันมีระบบ e-Wallet ที่ใช้กันจนฮิตทั่วบ้านทั่วเมืองจีน แม้แต่ขอทาน ร้านหาบเร่แผงลอย ไปยันภัตตาคารหรูในโรงแรม ก็ล้วนจับจ่ายใช้สอยกันด้วยเงิน WeChat กันสนุก แต่ตอนแรกเริ่ม แม่งทำยังไงวะ? ให้คนจีน อากงอาม่าแก่ๆ มนุษย์ลุงที่ปรินท์คอมเมนต์เฟซบุ๊คลงกระดาษมาอ่าน หันมาใช้เงินอิเล็กทรอนิกส์ที่ฟังดูเป็นเรื่องไฮเทคเหี้ยๆ แบบนี้ได้ ยิ่งกับชาวต่างชาติที่มีคนพาไปทำ ATM ให้พกไว้ก็บุญเท่าไหร่แล้ว ไอ้เรื่อง e-Wallet แบบนี้ยิ่งรู้สึกว่าเป็นเรื่องไกลตัว ยังไม่รู้จัก ยังไม่เข้าใจ ที่เมืองไทยตอนนั้นก็ยังไม่มีการพูดถึงประเด็นนี้สักเท่าไหร่ เขาหยุดงานมาไล่อีโง่กันอยู่
จนวันหนึ่ง e-Wallet มันก็เข้ามาหาเราเองเมื่อตอนตรุษจีนของปีหนึ่ง
ตรุษจีน ปีใหม่ เชงเม้ง คนจีนแผ่นดินใหญ่ยังเหมือนจีนแดนไกลในเรื่องนี้ ผู้ใหญ่ต้องให้ตังค์เด็ก ในบริษัทห้างร้าน พวกเถ้าแก่ เจ้านาย หัวหน้า ก็มีธรรมเนียมต้องแจกอั่งเปาให้ลูกน้องด้วยเช่นกัน จะมากน้อยว่ากันไป
WeChat ก็เลยสร้างระบบส่งอั่งเปาให้กันทาง WeChat ขึ้นมา จริงๆ แม่งก็ไม่ได้ต่างจากการส่งเงินอิเล็กทรอนิกส์อื่นๆ เลยนะ แค่เปลี่ยนปุ่มเป็นรูปซองอั่งเปา แล้วก็ยัดลูกเล่นที่เน้นความบันเทิงเข้าไป แทนที่จะส่งเงินให้กันดื้อๆ ก็สามารถส่งเข้ากลุ่มแชทออฟฟิศได้ แล้วตั้งให้เป็นแบบสุ่มจำนวนเงิน เช่น คนแจกตั้งว่า ซองนี้มี 100 หยวน แต่เวลาเปิดซองแล้วแต่ละคนจะได้เงินแบบแรนดอม เงินหมดเมื่อไหร่ก็หมด
ลูกหลานหรือลูกน้อง พนักงานบริษัท ก็สนุกสิครับ เฮโลกันไปแย่งกันเปิดซอง บางคนได้หยวนเดียว บางคนได้สิบหยวน เป็นที่ครื้นเครง
ระบบอั่งเปา มันยังสามารถตั้งกติกาได้ละเอียดลงไปอีก เช่น ซองนี้จะเปิดได้แค่ 10 คนแรกเท่านั้น หรือซองนี้ แต่ละคนจะได้ไม่เกิน 5 หยวน 10 หยวน ตั้งยังไงก็ได้หมด
ทีนี้ คนไม่เคยเติมเงินเข้าไปใน e-Wallet อย่างคนไทยเรา แต่ไปเปิดลุ้นโชคกับเขาด้วย ได้เงินมา 5 หยวน ทำไง? ก็นึกสนุก แจกอั่งเปาคืนกับเขาด้วย ซองนี้มี 1 หยวน แจกให้ 10 คน คนละ 0.1 หยวนเอาฮายังไงก็ได้
เริ่มแรกมันก็เป็นแค่เงินเอาฮา มีตัวเลขติดบัญชี 5-6 หยวน เอาไปทำอะไรดีวะ? อ้าว! แม่งใช้จ่ายเงินเซเว่นได้ว่ะ จ่ายเงินร้านก๋วยเตี๋ยวได้ว่ะ ซื้อน้ำสักกระป๋องขำๆ ก็ประทับใจ อีเงินขำๆ ในแอพมันใช้ได้จริงเว้ย! สะดวกด้วยไม่ต้องหยิบเหรียญ
พอสะดวกขำๆ เอาฮาบ่อยเข้าๆ ก็เริ่มอยากซื้อของใหญ่ อยากเติมเงินเข้าไปเยอะๆ บ้าง ทำไง? ทีนี้ล่ะครับเราก็ต้องเอาบัญชีธนาคารเราที่เปิดในจีนไปผูกกับ WeChat แล้วหลังจากนั้นก็ยาวๆๆๆ ไป รู้ตัวอีกที เติมเงินเข้ากระเป๋า WeChat ไปหลายร้อยหยวนแล้ว ทั้งหมดทั้งปวง ก็แค่เริ่มจากการแจกอั่งเปาขำๆ 1 หยวน
WeChat ยังทำตัวเป็นโซเชี่ยวมีเดียได้ด้วยโดยระบบ Moment
ระบบ Moment มันคือ คล้ายๆ หน้า wall ของเฟซบุ๊คเรานี่แหละครับแต่เล็กกว่า โพสต์รูปได้แค่ทีละเก้ารูป โพสต์วิดีโอได้แค่ 10 วินาที แถมไม่มีระบบ search ย้อนหลังอีกต่างหาก แต่ทีเด็ดที่สุดนอกเหนือจากระบบคัดกรองของ The Great Fire Wall ที่คอยลบกระทู้ที่รัฐบาลไม่ต้องการแล้ว ก็คือระบบรักษาความเป็นส่วนตัวขั้นยอดเยี่ยมระดับ ม้าก ซักกะเบิก ยังอาย ก็คือ คนที่จะเห็น Moment ของเราจะมีแค่เพื่อนเราเท่านั้น เหมือนตั้งเป็น friends only ตลอดกาล แต่ที่ไปไกลยิ่งกว่าก็คือ คุณจะมองไม่เห็น ‘คอมเมนต์’ จากคนที่ไม่ได้แอดเฟรนด์กันด้วย
คือมึงหมดสิทธิโพสต์ปลุกระดมชวนกันไปปิดทำเนียบรัฐบาลโดยสงบสันติอหิงสาที่ปักกิ่งล้านเปอร์เซ็นต์แม้ว
ความพิลึกพิลั่นของระบบนี้มันก็พอมีให้เห็นเนืองๆ เช่น A เป็นเพื่อน B และ B เป็นเพื่อน C แต่ A กับ C ไม่ได้เป็นเพื่อนกัน สมมุติ B โพสต์เซลฟี่กับสตาร์บัคส์วันนี้ บางที A ก็จะเห็น B คอมเมนต์คุยกับอะไรก็ไม่รู้ คุยกับความว่างเปล่า ก็เป็นอันรู้กันว่า B มันคุยกับคนที่มึงไม่รู้จัก ฝึกอ่านระหว่างบรรทัดกับเซลฟี่ที่เพิ่งสร้างกันไป บริหารสมอง แถมยอด like ก็เห็นแต่เฉพาะของเพื่อนตัวเองด้วย หมดสิทธิรู้ว่ากระทู้ใครเป็นภัยต่อความมั่นคง
ระบบปกป้องความเป็นส่วนตัวของ WeChat ก็เยี่ยมยอดในแง่หนึ่ง คือมันจะไม่แสดงว่า ข้อความที่ส่งไปแล้ว ผู้รับอ่านหรือยัง เปิดหรือยัง หรือยังพิมพ์อยู่ ไม่มีทางรู้ หมดปัญหา อยู่ดีๆ ก็หาย ไลน์ไม่ตอบ ลบเมสเสจก็ได้ หายเกลี้ยง เอาไว้ซ่อนกิ๊ก ซุกเมียน้อยกันอย่างสะดวกสบาย
หลังจากวันนั้นจนถึงวันนี้ WeChat ก็งอกแขนงอกขา เพิ่มยัดบริการบ้าบอคอแตกเข้าไปในแอพเดียวอีกหลายอย่าง ทั้งสั่งอาหาร จองโรงแรม จองตั๋วเครื่องบิน เรียกรถแท็กซี่ ไปยันบริจาคการกุศลให้โรงพยาบาล
แต่สุดท้ายแล้วระบบที่ผมประทับใจก็เมื่อวันที่ผมมีอันต้องเปลี่ยนมือถือ แล้วไอ้ซับฝาย! ผมลืมรหัสผ่าน ทำไงดีวะ? งมไปงมมา หาวิธีแก้สักพักก็พบความก้าวหน้ากว่าใครอีกครั้งของ WeChat คือปกติ ถ้าคุณลืมพาสเวิร์ดบริการใดๆ ในโลกที่เค้านิยมทำกันก็คือจะส่งลิงค์รีเซ็ตพาสเวิร์ดที่เข้ารหัสไว้ให้ผู้ใช้ทางอีเมลสำรองไว้ยืนยันตัวเองเพื่อปลดล็อคใช่ไหมครับ
WeChat ห่วงใยในความปลอดภัยของคุณมากกว่านั้น โดยระบบกู้แอคเคาท์ที่ใช้ก็คือ WeChat จะให้เราติดต่อไปที่เพื่อนเราในเฟรนด์ลิสต์สองหรือสามคนนี่แหละ ไม่แน่ใจ ด้วยวิธีอะไรก็แล้วแต่เราครับ จะโทรไปก็ได้ เขียนจดหมายไปก็ได้ คอนเซอร์เวถีบเอกซ์ตรีมิสท์ยังไงก็ตามสบาย แล้วให้เพื่อนเราพิมพ์รหัสที่ WeChat บอกเรากลับมาในห้องแชทนั่นแหละ ถ้าทำได้ตามจำนวนที่วางไว้ ระบบก็จะปลดล็อคให้ เราก็กลับมาใช้แอคเคาท์เราสบายแฮ
…
…
แสดงว่า มึงอ่านที่กูแชทกับเพื่อนได้ตลอดเวลาเลยเหรอวะ? ไชน่า 4.0 ไชน่านัมเบอร์วาน
Author
