จากความสัมพันธ์ร้าวฉานประดุจสงครามทางการทูต ระหว่างประเทศแคนาดากับประเทศอินเดีย หรือประเทศภารัต ภายหลังจากเมื่อวันที่ 18 กันยายน 2023 ที่ผ่านมา ประธานาธิบดี จัสติน ทรูโด (Justin Trudeau) ของแคนาดา เปิดเผยในรัฐสภาว่า หน่วยข่าวกรองของแคนาดาพบเบาะแสสำคัญที่ชี้ว่า มีสายลับจากอินเดียถูกส่งมาปฏิบัติภารกิจลอบสังหารผู้นำชุมชนและผู้นำการเคลื่อนไหวคาลิสถาน (Khalistan Movement) นามว่า ฮาร์ดีฟ ซิงห์ นิจจาร์ (Hardeep Singh Nijjar) เสียชีวิตในรัฐบริติช โคลัมเบีย แคนาดา ในวันที่ 18 มิถุนายนที่ผ่านมา
ประเด็นเรื่องนี้ร้อนฉ่าและสะเทือนถึงความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ เกิดผลกระทบรุนแรงต่อภาคธุรกิจ และการเจรจาทางการค้าระหว่างหน่วยงานรัฐทั้ง 2 ประเทศนี้เป็นอันต้องระงับ และเลื่อนออกไปโดยไม่มีกำหนด
นอกจากนั้นทางฝั่งแคนาดายังมีคำสั่งขับไล่นักการทูตระดับสูงของภารัต
ออกจากประเทศทันที เนื่องจากเชื่อได้ว่ามีส่วนเกี่ยวข้องกับการลอบสังหารในครั้งนี้ และยังประกาศคำเตือนสำหรับนักท่องเที่ยวชาวแคนาดา หรือผู้ที่อาศัยอยู่ในอินเดียให้ใช้ความระมัดระวังสูง เพราะอาจมีผู้ก่อการร้ายอาศัยอยู่ร่วมด้วย
ต่อมา วันที่ 19 กันยายน 2023 รัฐบาลอินเดียตอบโต้ทันควันด้วยการปฏิเสธข้อกล่าวหาดังกล่าว พร้อมกล่าวโทษประธานาธิบดีทรูโดว่าใส่ร้ายพวกเขาด้วยข้อกล่าวหาที่เหลวไหล และเชื่อได้ว่ามีแรงจูงใจอะไรบางอย่างในการปฏิบัติต่อพวกเขาเช่นนี้ รวมถึงได้ออกคำสั่งขับไล่นักการทูตระดับสูงของแคนาดาออกจากประเทศอินเดียเช่นกัน โดยอ้างถึงความกังวลต่อการถูกแทรกแซงกิจการภายในจากเจ้าหน้าที่ของแคนาดา
ความเดือดระอุยังไม่วายหายไป ทรูโดก็ยังราดน้ำมันเติมลงไปด้วยการออกมายืนยันถึงประเด็นเรื่องนี้ จากการให้สัมภาษณ์กับนักข่าว The New York Times เมื่อวานนี้ (21 กันยายน 2023) ในเวทีการประชุมสามัญสหประชาชาติว่า ตัวเขายืนยันในข้อกล่าวหาที่เคยพูดไป ว่ามีเบาะแสและหลักฐานที่เป็นรูปธรรมจริง พร้อมทั้งยังกล่าวอีกว่า ได้นำเรื่องนี้ไปพูดคุยกับนายกรัฐมนตรีอินเดีย นเรนทรา โมดี (Narendra Modi) แล้ว ในเวทีประชุมผู้นำ G20 เมื่อช่วงต้นเดือนกันยายน ซึ่งทรูโดกล่าวว่า ต้องการให้โมดีแสดงความร่วมมือต่อเรื่องนี้เพื่อหาข้อยุติของปัญหาเสียที โดยยอมรับว่าเป็นการสนทนาที่ตึงเครียดพอสมควร แต่ไม่ได้เปิดเผยรายละเอียดของบทสนทนาแต่อย่างใด
ก่อนหน้านั้นไม่กี่ชั่วโมง อารินดัม บักชี (Arindam Bagchi) โฆษกประจำกระทรวงการต่างประเทศของอินเดีย ให้สัมภาษณ์กับสื่อถึงกรณีนี้ว่า “พวกเราพร้อมพิจารณาหลักฐานที่ส่งมาให้เรา แต่จนถึงตอนนี้พวกเรายังไม่ได้รับเอกสารสำคัญใดๆ ในเรื่องนี้”
สำนักข่าวต่างประเทศหลายแห่งยืนยันตรงกันถึงความพยายามติดต่อพูดคุย และขอความร่วมมือจากทรูโด ไปถึงประธานาธิบดี โจ ไบเดน (Joe Biden) ของสหรัฐอเมริกา รวมไปถึงที่ฝรั่งเศส และสหราชอาณาจักรอีกด้วย โดยที่ผู้นำทางการเมืองของประเทศเหล่านี้แสดงท่าทีออกไปในลักษณะเดียวกัน นั่นก็คือ มีความกังวลต่อความสัมพันธ์ของทั้ง 2 ประเทศ แต่ไม่ได้เข้าข้างฝ่ายใดอย่างเป็นทางการ
ทั้งนี้ ประเด็นความขัดแย้งของอินเดียต่อกลุ่มชุมชนชาวซิกข์ ซึ่งเป็นกลุ่มนักเคลื่อนไหวคาลิสถาน ที่จริงแล้วมีจุดเริ่มต้นตั้งแต่สมัยปี 1947 ที่มีการก่อตั้งขบวนเคลื่อนไหวคาลิสถานซึ่งมีแนวคิดต้องการประกาศเอกราชในบริเวณรัฐปัญจาบ อันเป็นพื้นที่ที่ติดกันระหว่างประเทศอินเดียและปากีสถาน พวกเขาเชื่อว่า ‘คาลิสถาน’ คือดินแดนอันบริสุทธิ์ที่พวกเขาควรได้รับสิทธิในการอยู่อาศัย เนื่องจากมีความเป็นมาของชุมชนอย่างยาวนานตั้งแต่ศตวรรษที่ 15
อย่างไรก็ดี พวกเขาเป็นเพียงชนกลุ่มน้อยของสังคมอินเดีย และเมื่อปี 1980 กระบวนการนี้เริ่มกลับมาเคลื่อนไหวอีกครั้งในสมัยประธานาธิบดีหญิงคนแรกของอินเดีย อินทิรา ปริยทรรศินี คานธี (Indira Priyadarsini Gandhi) จนเกิดการปราบปรามอย่างรุนแรงถึงขั้นนองเลือด ทำให้กลุ่มคาลิสถานต้องลี้ภัยออกจากประเทศ และถูกตราหน้าว่าเป็นกลุ่มก่อการร้ายในประเทศอินเดีย
กลุ่มผู้ลี้ภัยส่วนใหญ่เลือกไปอยู่ในประเทศแคนาดา ปัจจุบันขบวนการเคลื่อนไหวเหล่านี้ไม่ได้หายไปแต่อย่างใด กลับยังคงมีการเคลื่อนไหวอยู่เรื่อยๆ และดูจะเพิ่มปริมาณมากขึ้นด้วย จึงคาดการณ์ได้ว่ารัฐบาลอินเดียอาจจะยังคงจับตาดูสถานการณ์เรื่องนี้อยู่
ข่าวล่าสุด (22 กันยายน 2023) จากรายงานของสำนักข่าว CBC ของแคนาดา ระบุว่า กลุ่มความร่วมมือหน่วยข่าวกรอง Five Eyes ซึ่งมีการแลกเปลี่ยนข้อมูลกันระหว่าง 5 ประเทศ ได้แก่ ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ สหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร และแคนาดา ได้เปิดเผยว่า พบหลักฐานยืนยันการติดต่อสื่อสารระหว่างเจ้าหน้าที่รัฐอินเดีย รวมถึงนักการทูตของอินเดียซึ่งมีส่วนเกี่ยวข้องกับการลอบสังหารผู้นำชุมชนชาวซิกข์จริง
ดูเหมือนว่าเรื่องนี้จะไม่จบลงง่ายๆ และประชาคมโลกคงต้องจับตาดูต่อไป
อ้างอิง
- India-Canada row: Justin Trudeau repeats allegation against India amid row – BBC News
- รอยร้าวแคนาดา-อินเดีย ทำไมความสัมพันธ์สองประเทศถึงจุดตกต่ำ – THE STANDARD
- What to Know About the Khalistan Movement Centering India-Canada Tensions
- Canadian PM Trudeau briefs US, UK and France on ‘India role in Nijjar killing’ issue: Reports – World News
- Canada’s allies in a bind as tensions rise with India over Sikh leader’s murder | Reuters
- What is the Khalistan movement and why is it fuelling India-Canada rift? | Reuters.
- What are the ‘Five Eyes’? As Canada accuses India, what you need to know about the intelligence alliance | CBC News
Author
