หลังจากวันที่ 19 มีนาคม ที่ผ่านมา ศาลจังหวัดทองผาภูมิพิพากษาคดีที่สังคมให้ความสนใจ จากการที่ เปรมชัย กรรณสูต ประธานบริหารบริษัท อิตาเลียนไทย ดีเวล๊อปเมนต์ จำกัด ถูกดำเนินคดีกรณีล่าเสือดำในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร การตัดสินในชั้นนี้จบลงด้วยการจำคุกนายเปรมชัย 16 เดือน ใน 3 ข้อหา คือ ร่วมกันพกอาวุธปืน (6 เดือน) สนับสนุนให้ผู้อื่นล่า (8 เดือน) และร่วมกันมีซากสัตว์ป่าคุ้มครอง คือไก่ฟ้าหลังเทา (2 เดือน) โดยเปรมชัยกับพวกอีก 3 คน ต้องจ่ายค่าเสียหายเป็นเงินจำนวน 2 ล้านบาท พร้อมดอกเบี้ย 7.5 เปอร์เซ็นต์ต่อปี
ส่วนข้อหาร่วมกันเก็บหาของป่าในเขตสงวนแห่งชาติ และข้อหาร่วมกันมีซากเสือดำ สัตว์ป่าคุ้มครองไว้ในครอบครองโดยไม่ได้รับอนุญาตนั้น ศาลพิพากษา ‘ยกฟ้อง’ เฉพาะเปรมชัย กรรณสูต ขณะที่ผู้ร่วมคณะล่าสัตว์อีก 3 คน ศาลพิพากษาจำคุกตั้งแต่ 4 เดือน จนถึง 2 ปี 7 เดือน โดยทั้งหมดถูกลงโทษกรณี ‘ครอบครองซากเสือดำ’
คล้อยหลังมา 1 วัน ชมรมนักข่าวสิ่งเเวดล้อม ร่วมกับ มูลนิธิสืบนาคะเสถียร จัดงานเสวนาอันสืบเนื่องมาจากคำพิพากษาคดีดังกล่าว โดยผู้ร่วมเวทีประกอบด้วย ศศิน เฉลิมลาภ ประธานมูลนิธิสืบนาคะเสถียร โกศลวัฒน์ อินทุจันทร์ยง รองโฆษกสำนักอัยการสูงสุด ธัชพงศ์ แกดำ ผู้ประสานงานกลุ่ม T’Challa พิทักษ์เสือดำ และ วิเชียร ชิณวงษ์ หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรฝั่งตะวันตก กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช
คำพิพากษาออกมาอย่างที่เห็น แต่สิ่งที่ผู้เฝ้าติดตามเรื่องนี้อย่างใกล้ชิดตั้งข้อสังเกตบนเวทีเสวนาก็คือ ทำไมทุกคนในคณะล่าสัตว์นี้จึงถูกลงโทษกรณีครอบครองซากเสือดำ แต่เปรมชัย กรรณสูต ซึ่งคนโดยทั่วไปรับรู้ว่าเป็นหัวหน้าคณะ กลับเป็นหนึ่งเดียวที่หลุดรอดข้อกล่าวหานี้
เปรมชัยไม่ได้เป็นหัวหน้าคณะ?
ศศิน เฉลิมลาภ ประธานมูลนิธิสืบนาคะเสถียร ตั้งข้อสังเกตก่อนการพิพากษาคดีไว้ 3 กรณี คือ กรณีเเรก ชัดเจนว่า เปรมชัยเป็นหัวหน้าคณะที่เดินทางเข้าป่า พร้อมทั้งลูกน้อง รถ ปืน มีการซุกปืนล่าสัตว์เข้าไป รวมทั้งเงินก็เป็นของเปรมชัยทั้งหมด ก่อนหน้านี้มูลนิธิสืบฯ ได้ออกเเถลงการณ์ชัดเจนว่านี่คือเจตนาร่วมกันล่า ดังนั้นจึงหวังว่าเปรมชัยจะต้องเป็นหัวหน้าคณะ เเละได้รับโทษหนักในฐานะร่วมกันล่า เเต่ผลตัดสินมาจากพยานหลักฐานที่ศาลได้รับจากทั้งสองฝ่าย ตั้งเเต่วิเชียร (วิเชียร ชิณวงษ์) ทำคดี มายังตำรวจ ไปจนถึงอัยการ เเล้วมีการเเก้ไขกันทางฝ่ายเทคนิคทางกฎหมายของคุณเปรมชัย
กรณีที่สอง คาดว่า ผลการตัดสินที่ออกมาจะต้องโดนหมด ทั้งการครอบครองเเละการล่า เเต่ว่าเปรมชัยไม่ได้อยู่ในฐานะที่โทษเบามากถึงขนาดว่าอาจจะรอลงอาญา ไม่โดนหนัก และกรณีสุดท้าย กังวลว่าเปรมชัยจะหลุดไปเลย มีเฉพาะครอบครอง เพราะเปรมชัยให้ข่าวว่า เสือดำมาอย่างไรไม่รู้ มาในช่วงที่เขาขับรถไปอีกหน่วยหนึ่ง ขับรถขึ้นเหนือล่องใต้ไปในช่วงนั้น ถ้าพยานหลักฐานชัดเจน เปรมชัยอาจหลุดพ้นข้อกล่าวหาเรื่องการล่าไปได้ เหลือเเค่ข้อหาครอบครอง
“นี่คือก่อนตัดสินที่ผมคาดไว้ว่ามี 3 กรณี เเล้วพอตัดสินออกมาเเบบนี้เเสดงว่าพยานหลักฐานกลายเป็นว่าคุณเปรมชัยสนับสนุนการล่า แล้วสนับสนุนการล่าผมคิดว่าหลุดออกจากมาตราทางกฎหมายของ พ.ร.บ.สงวนเเละคุ้มครองสัตว์ป่า หรือเปล่า ก็โพสต์ข้อสงสัยไปในเฟซบุ๊ก ตั้งใจจะถามท่านอัยการว่าหลุดจากการล่าหรือยัง
“พอมาเปรียบเทียบความผิด ‘สนับสนุนการล่า’ กับ ‘ล่า’ ขณะนี้ศาลตัดสินชัดเจนว่าคุณธานีล่า ส่วนคุณเปรมชัยสนับสนุน คุณธานีเจอไปหลายข้อหา รวม 2 ปีกว่า ส่วนคุณเปรมชัยโดนเรื่องล่าไป 8 เดือน
“เเสดงว่าคุณเปรมชัยได้รับโทษการสนับสนุนน้อยกว่าคุณธานี อันนี้ตีความตามคำตัดสินที่ออกมา เเต่ว่าศาลพิพากษาให้จำคุกโดยไม่รอลงอาญา เมื่อกี้ที่ผมบอกคาดการณ์ไว้ 3 กรณี มันก็ยังอยู่ในกรณีที่ 1 ในเรื่องร่วมกันล่า ไม่รอลงอาญา เเต่ปัญหาคือคุณเปรมชัยไม่ได้เป็นหัวหน้าคณะเเล้ว ไม่ได้มีเรื่องใครเป็นหัวหน้าคณะเข้าไปเลย คุณธานีกลายเป็นตัวเอกหลัก ผู้ล่าหลัก คำตัดสินออกมาตีความได้แบบนั้น ดังนั้น หมายความว่าโทษของคุณเปรมชัยเบากว่าคุณธานี ทั้งๆ ที่เป็นหัวหน้าคณะร่วมกันเข้าไป พยานหลักฐานบอกอย่างนั้น เเละนี่คือสิ่งที่ผู้พิพากษาบอกมา
“แต่อย่าไปว่าศาลตัดสินไม่ตรงกับใจเรา ทั้งหมดขึ้นอยู่กับพยานหลักฐาน ซึ่งยังไม่รู้ เพราะได้ข่าวมาว่าศาลพิพากษาโดยที่ยังไม่ได้อ่านคำตัดสินฉบับเต็ม หรือเปล่า ไม่รู้ คือเขาเร็วมาก อ่านฉบับย่อมา ทั้งหมดก็ต้องไปดูคำพิพากษาฉบับเต็ม”
ทำไมไก่ฟ้าหลังเทา ทำไมไม่ใช่เสือดำ
โกศลวัฒน์ อินทุจันทร์ยง รองโฆษกสำนักอัยการสูงสุด อธิบายว่า การร่วมกันกระทำความผิด ตัวการร่วม คือทำร่วมกัน สิ่งที่ทางคณะทำงานกรรมการได้ยื่นฟ้องไป คือร่วมกันกระทำความผิด ซึ่งอาจจะเเบ่งแยกหน้าที่กันทำหรือกระทำความผิดร่วมกัน ส่วนการสนับสนุน คือการอำนวยความสะดวกให้ผู้อื่นไม่ว่าก่อนหรือหลังกระทำความผิด ด้านพนักงานอัยการได้ดำเนินคดีอย่างเร่งรัดเเละรวดเร็ว คดีนี้มีการสอบสวนเพิ่มเติม ร้องขอความเป็นธรรม พยานหลักฐานที่เราอ้างไป พยานโจทย์มีทั้ง 34 ปาก หลังจากรวบรวมหลักฐานจึงเชื่อว่า ทั้งหมดนั้นร่วมกันกระทำความผิด คณะทำงานจึงเสนอความคิดเห็นการฟ้องตามข้อกล่าวหา
“คดีนี้ไม่มีประจักษ์พยานในพื้นที่ที่จะยืนยันว่าใครเป็นคนยิง ใครมีหน้าที่อะไรอย่างไร เราก็รวบรวมพยานหลักฐานจากการสอบสวน พนักงานอัยการได้สอบสวนเพิ่มเติม เพื่อที่จะทำให้สำนวนนี้สมบูรณ์ที่สุดเท่าที่จะทำได้ ก่อนที่จะยื่นฟ้อง ในการสืบพยานในศาลอัยการเรายื่นพยานทั้งหมด 34 ปาก ฝ่ายจำเลยยื่นพยานมา 17 ปาก ผลคำพิพากษาที่ออกมา ในคำพิพากษาตัวเต็มเรายังไม่ได้มา ก็คงต้องรอ ทางคณะทำงานของทางอัยการก็คงต้องคัดคำพิพากษาตัวเต็ม ซึ่งจะมีรายละเอียดของคำพิพากษาเพื่อจะนำมาวิเคราะห์
“กระบวนการต่อไปของสำนักงานอัยการ คณะทำงานจะมาศึกษาคำพิพากษาตัวเต็มที่ฟ้องว่าร่วมกันกระทำความผิดเเล้วศาลลงโทษว่า คุณเปรมชัยเป็นเพียงผู้สนับสนุน ส่วนอีก 3 คนร่วมกันกระทำความผิดในฐานะล่า เราก็ต้องมาดูคำพิพากษาโดยละเอียดว่า ศาลท่านรับฟังพยานปากอย่างไร จากใครบ้าง หรือพยานทางนิติวิทยาศาสตร์ในที่เกิดเหตุท่านพิจารณารับฟังอย่างไร”
ส่วนคำถามที่สังคมสงสัยว่า เปรมชัยไม่ได้ถูกตัดสินจำคุกเพราะเสือดำ แต่เพราะไก่ฟ้าหลังเทานั้น รองโฆษกสำนักอัยการสูงสุด อธิบายว่า ขอให้มองภาพรวมว่าการเข้าไปร่วมล่าสัตว์ป่านั้นมีทั้งซากเสือดำเเละไก่ฟ้าหลังเทา นั่นคือการเข้าในกรรมเดียวกัน เพราะฉะนั้นที่มีคำพิพากษาออกมาก็คงจะไปดูในรายละเอียดว่าศาลท่านรับฟังพยานหลักฐานของเปรมชัยซึ่งเกี่ยวกับเรื่องตัวเสือดำว่าอย่างไร ไก่ฟ้าหลังเทาอย่างไร ถึงมาลงโทษเป็นสนับสนุน โดยส่วนตัวยังตอบชัดเจนไม่ได้จนกว่าจะได้เห็นคำพิพากษาโดยละเอียดว่าศาลรับฟังพยานหลักฐานอย่างไร เเต่อย่างน้อยเป็นที่ชัดเจนว่ามีซากไก่ฟ้าหลังเทาที่ครอบครองเอาไว้
คาใจในคำพิพากษา
วิเชียร ชิณวงษ์ หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรฝั่งตะวันตก กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช บอกว่า ฝ่ายเจ้าหน้าที่ก็สงสัยว่าทำไมถึงถูกยกฟ้อง ด้วยความที่ว่ายังไม่ได้อ่านคำพิพากษาของศาลฉบับเต็ม ก็ไม่ทราบว่าด้วยเหตุผลคืออะไรอย่างไร หากถามเรื่องความรู้สึก มันรู้สึกว่าคำพิพากษาที่ออกมาไม่ตรงใจเรา เราเห็นต่างจากคำพิพากษา แต่ว่าทางกรมอุทยานฯ ไม่ได้นิ่งนอนใจในเรื่องความสงสัยของคนในสังคมไทย เพราะได้หารือเบื้องต้นกับทางอัยการว่าจะมีการอุทธรณ์ในข้อหาที่ยกฟ้องต่อศาล
“ความเห็นผมคือต้องอุทธรณ์เรื่องนี้ที่ยกฟ้องเรื่องการครอบครองซากเสือดำ จริงๆ ผมไม่ได้มีความรู้ทางกฎหมายเท่าไหร่ แต่ว่าดูจากหลักฐานที่มันอยู่ตรงบริเวณจุดเกิดเหตุ หนังเสือก็อยู่ห่างจากเต็นท์ที่เขานอนไม่ถึง 10 เมตร ที่เเคมป์ก็มีซุปหางเสืออยู่ในหม้อ มีกระดูกที่เขากินเเล้วก็หล่นอยู่ทิ้งลงกับเพื่อน ซึ่งลักษณะอาการแบบนี้ก็ไม่ทราบว่ามันเป็นอาการที่เป็นการครอบครองเเล้วหรือยัง เเต่ว่าหนังเสือดำ หรือถุงดำที่ใส่เนื้อ ก็เอามาจากแคมป์ของเขา คืออย่างนี้มันใช่การครอบครองหรือเปล่า”
ธัชพงศ์ แกดำ ผู้ประสานงานกลุ่ม T’Challa พิทักษ์เสือดำ บอกว่า ถ้าเปรมชัยไม่เข้าป่าวันนั้น จะมีไก่ฟ้าหลังเทาตายไหม ถ้าเกิดว่าไม่มีคนที่สั่งให้ฆ่า ให้ยิง ให้ทำลาย ส่วนตัวมองว่า ในฐานะผู้บงการต้องแยกออกจากผู้ที่ลงมือทำ คนที่ลงมือทำลงมือยิง คือจำเลยที่ 4 ธนาเป็นคนยิงเสือดำ เเล้วเปรมชัยเป็นผู้สนับสนุน เเต่สิ่งสำคัญคือต้องมองเจตนาในการเข้าป่า ถ้ามีจุดประสงค์เพื่อไปศึกษา มีเพียงเเค่ปากกา กระดาษ เเละกล้องถ่ายรูปก็เพียงพอเเล้ว
“ในที่เกิดเหตุพบอาวุธปืน เครื่องมือพร้อมล่าสัตว์ เเต่ผลการพิพากษาพบว่ามีการครอบครองซากเสือดำเเค่ 3 คน มีเพียงเปรมชัยที่หลุดพ้นข้อกล่าวหานี้ เเละกลายเป็นว่าเขาครอบครองเพียงเเค่ไก่ฟ้าหลังเทา นี่คือคำถามที่คาใจมาก
“ถ้ากระบวนการไม่สามารถอธิบายเหตุและผลของรูปคดีได้ คนก็จะยังสงสัย และสิ่งสำคัญคือว่า ฐานคิดของคนที่รู้สึกว่ากระบวนการยุติธรรมในประเทศไม่ได้เท่าเทียมกันเลย มาตรฐานระหว่างคนจนกับคนรวยย่อมได้รับการปฏิบัติที่เเตกต่างกันเสมอ นี่คือความรู้สึกในก้นบึ้งของคนทุกคน มันมีความรู้สึกแบบนี้ที่ซ่อนลึกอยู่ในสังคมไทย บุคคลคนนี้เขาไม่ใช่บุคคลธรรมดาหรือชาวบ้านธรรมดา เเต่เขาอยู่ในฐานะของคู่สัญญาแห่งรัฐ เขาอยู่ในสถานะดีกว่าคนในสังคมทั่วไป”
‘ผมขอโทษครับ’ – เปรมชัย กรรณสูต
หลังได้รับการประกันตัว เปรมชัย กรรณสูต ถูกผู้สื่อข่าวถามว่า “มีอะไรอยากจะกล่าวกับสังคมหรือไม่” เปรมชัยตอบสั้นๆ ว่า “มีอย่างเดียว ผมขอโทษครับ” เรื่องนี้ โกศลวัฒน์ อินทุจันทร์ยง รองโฆษกสำนักอัยการสูงสุด ชี้เเจงว่า ในทางกฎหมายไม่เรียกได้ว่าเป็นการรับสารภาพ เพราะการรับสารภาพต้องไปรับสารภาพในศาล แต่ต้องขอบคุณคุณเปรมชัยที่พูดคำว่า ‘ขอโทษ’ ออกมา เพราะอย่างน้อยคำว่าขอโทษมันก็เป็นถ้อยคำที่สื่อถึงความรู้สึกในทางสังคม เเละหวังว่าคดีนี้จะเป็นคดีตัวอย่างที่ทำให้เห็นว่า ไม่ว่าคุณจะมีสถานภาพทางสังคมอย่างไร ถ้าทำผิดกฎหมาย กฎหมายก็ไม่ยอมเช่นกัน เพราะกฎหมายไม่ได้เลือกปฏิบัติ
“ผมหวังว่าคดีนี้จะเป็นคดีตัวอย่างที่เห็นว่าท่านจะมีสถานภาพทางสังคมอย่างไร ถ้าท่านทำผิดกฎหมาย กฎหมายไม่ยอมครับ เพราะกฎหมายไม่เลือกปฏิบัติ สังคมเองก็ไม่ยอม ประชาชนก็ไม่ยอม ผมเชื่อว่ากฎหมายจะไม่ได้เป็นเเค่ตัวหนังสืออีกต่อไป จะมีประสิทธิภาพเเละจะเห็นความเป็นธรรมว่ากฎหมายไม่ได้เลือกปฏิบัติ”
โทษหนักไป หรือเบาไป ก็อุทธรณ์ได้
โกศลวัฒน์ อินทุจันทร์ยง รองโฆษกสำนักอัยการสูงสุด กล่าวถึงแนวทางหลังคำพิพากษาว่า กระบวนการยุติธรรมนั้นให้โอกาสทุกฝ่าย ทั้งโจทก์เเละจำเลยสามารถอุทธรณ์ให้ลดโทษได้ หรือฝ่ายโจทก์ อัยการมองว่าลงโทษน้อยไปหรือไม่เห็นด้วยกับคำพิพากษา อัยการก็สามารถอุทธรณ์คัดค้านคำพิพากษาของศาลได้ เป็นสิ่งที่กฎหมายบัญญัติไว้ เเต่ทั้งนี้ทางสำนักอัยการขอเวลาเพื่อที่จะไปดูรายละเอียด เเล้วมาวิเคราะห์ว่าควรจะยื่นอุทธรณ์หรือไม่อย่างไร โดยกระบวนการอุทธรณ์ ไม่ว่าจะเป็นโจทก์หรือจำเลยต้องยื่นอุทธรณ์ภายใน 30 วัน ถ้าหากยื่นไม่ทัน สามารถยื่นคำร้องขอขยายระยะเวลาอุทธรณ์ได้ โดยเเจ้งเหตุเข้าไป ศาลก็จะสั่งใบคำร้องขยายคำพิพากษาให้กี่วัน ขยายกี่วันคือจำนวนวันเป็นวันกำหนดว่าจะอุทธรณ์ภายในระยะเวลาที่ศาลให้
Author
Photographer
