ถ้าต้องเลือกเนิร์สเซอรีที่ใช่และถูกใจเพื่อเจ้าตัวน้อย คุณจะใช้เกณฑ์อะไรเป็นตัววัด?
- ใกล้บ้าน
- ค่าใช้จ่าย
- คุณภาพสถานที่และหลักสูตร
แล้วถ้าอยากให้ลูกเป็นนักประชาธิปไตยตัวน้อยล่ะ?
ที่เยอรมนีอาจตอบโจทย์ข้อนี้ได้
ดอลลี ไอน์สไตน์ เฮาส์ (Dolli Einstein Haus) คือเนิร์สเซอรีที่ตั้งอยู่ในเมืองพินเนเบิร์ก (Pinneberg) รัฐชเลสวิก-โฮลชไตน์ (Schleswig-Holstein) มีเด็กตั้งแต่ 1-6 ขวบ และใช้เวลาอยู่ที่นี่ทุกวันจันทร์ถึงศุกร์ ตั้งแต่ 8 โมงเช้าถึง 4 โมงเย็น เหมือนกับที่อื่นทั่วไป แต่ที่แปลกกว่าที่อื่น เพราะเป็นเนิร์สเซอรีแห่งแรกที่ได้รับการรับรองจากรัฐบาลให้เป็น ‘เนิร์สเซอรีประชาธิปไตย’ (democracy nursery) ของเยอรมนี
เอาเข้าจริงแล้ว ในตอนแรก เนิร์สเซอรีแห่งนี้ต้องการทดสอบกระบวนการตัดสินใจของเด็กอายุต่ำกว่า 6 ขวบ โดยเริ่มจากการลองให้พวกเขา ‘โหวต’ เลือกมื้ออาหารเช้า จนถึงอยากให้ใครเปลี่ยนแพมเพิร์สให้ โดยตลอดระยะเวลาสามปีครึ่งที่ทำการทดลอง พวกเขาได้ข้อสรุปว่า การประนีประนอมเป็นเรื่องที่ท้าทายผู้ใหญ่มากกว่าเด็กๆ
ในหนึ่งสัปดาห์ เนิร์สเซอรีแห่งนี้จะจัดวาระการประชุมสองรอบให้เด็กๆ ได้โหวต กล่าวคือ วาระการประชุมลงประชามติเลือกท็อปปิ้งเค้กสำหรับของว่างมื้อบ่าย และเมนูอาหารเช้าสำหรับสัปดาห์ถัดไป โดยมีพี่เลี้ยงเป็นผู้จัดประชามติและเป็นผู้ยื่นข้อเสนอ เช่น ท็อปปิ้งเค้กจะเป็นเลมอนหรือสตรอเบอร์รี่ เป็นต้น
ส่วนการตัดสินใจใหญ่ๆ อย่างเช่น ของเล่นใหม่ จะถูกจัดอยู่ในการประชุมประจำเดือนของสภาเด็ก (children’s council) โดยผู้ที่สามารถเข้าไปนั่งในสภาดังกล่าวได้ต้องได้รับการเสนอชื่อ และแบ่งเป็นหญิง-ชายอย่างเท่าเทียม อย่างล่าสุด การประชุมประจำเดือนของสภาเด็ก ประธานสภาได้ยื่นข้อเสนอแก่ผู้อำนวยการเนิร์สเซอรีให้จัดซื้อจักรยานสามล้อใหม่
น่าสนใจกว่านั้น ที่นี่ยังมี ‘รัฐธรรมนูญ (constitution)’ เป็นของตัวเอง พร้อมทั้งยังมีกฎบัตรสิทธิขั้นพื้นฐานเจ็ดประการ ที่ทุกคนต้องพึงปฏิบัติตาม คือ
ฉันมีสิทธิที่จะหลับ
ฉันมีสิทธิที่จะตัดสินใจว่าจะกินอะไรและกินแค่ไหน
ฉันมีสิทธิตัดสินใจว่าจะเล่นกับใคร
ฉันมีสิทธิว่าฉันจะนั่งตรงไหน
ฉันมีสิทธิที่จะแสดงความคิดเห็นตลอดเวลา
ฉันมีสิทธิที่จะเลือกว่าจะกอดใคร
ฉันมีสิทธิที่จะเลือกให้ใครเปลี่ยนแพมเพิร์สให้
ดูเหมือนว่ารัฐธรรมนูญฉบับเนิร์สเซอรีจะได้ผลกว่าที่คิด เพีย (Pia) เด็กหญิงวัย 6 ขวบ ได้อ้างสิทธิตามรัฐธรรมนูญของเนิร์สเซอรีมาใช้ผิดที่ เพราะเธอนำมาคัดค้านที่บ้านของตัวเองว่า “หนูมีสิทธิที่จะนอนตอนไหนก็ได้ มันเป็นสิทธิของหนู” เล่นเอาพ่อแม่ต้องกุมขมับอย่างเอ็นดู…
อย่างไรก็ตาม อูเทอ โฮเดนวัลด์ (Ute Rodenwald) ผู้อำนวยการเนิร์สเซอรี และรองผู้อำนวยการ ไฮเคอ ชลูเทอร์ (Heike Schlüter) กลับมองว่า แนวคิดประชาธิปไตยในที่แห่งนี้ยังน้อยเกินไปที่จะไปเพิ่มขีดความสามารถของเด็กๆ และทั้งหมดทั้งมวลนั้นเป็นเพียงการเตรียมทักษะให้พวกเขารู้จักวิธีในการรับมือกับโลกสมัยใหม่ที่กำลังเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว โฮเดนวัลด์กล่าวว่า
ประชาธิปไตยไม่ใช่แค่เรื่องการเลือกตั้ง แต่มันคือเรื่องของเราทุกคน ไม่ว่าจะเด็กหรือผู้ใหญ่ ถ้าเรามองอย่างจริงจังแล้วละก็ การเรียนรู้การตัดสินใจเป็นหนึ่งในหนทางที่เราจะไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลังหรือเพิกเฉยพวกเขา แม้ในตอนนี้ เรายังไม่รู้ว่าเด็กๆ เป็นนักประชาธิปไตยที่ดีพอได้หรือยัง แต่เราก็พอรู้ว่า พวกเขาจะไม่พูดบางสิ่งเพียงเพื่อให้ใครสักคนพึงพอใจอีกต่อไป
อย่างไรก็ตาม เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา มีเนิร์สเซอรีที่ได้รับการรับรองว่าเป็นเนิร์สเซอรีประชาธิปไตยแล้วเจ็ดแห่ง และกำลังมีอีก 12 แห่ง จะได้รับการรับรองภายในสิ้นปีนี้ คาดการณ์ว่าในปี 2020 เนิร์สเซอรีอีก 58 แห่งในรัฐชเลสวิก-โฮลชไตน์จะนำหลักสูตรประชาธิปไตยพื้นฐานแบบเดียวกับที่ ดอลลี ไอน์สไตน์ เฮาส์ มาใช้ทั้งหมด
อ้างอิงข้อมูลจาก: theguardian.com
Author
